به گزارش سایت خبری پرسون، عبدالمحمد طاهری تحلیلگر مسایل غرب آسیا نوشت:
به دلیل مناقشه ای که اکنون بین ایران با طرف های اروپایی و ایالات متحده آمریکا پیرامون فعالیتهای هستهای وجود دارد سبب شده است که بازیگران منطقه ای و به خصوص همسایگان نیز از فضای کنونی بیشترین بهره برداری را در راستای افزایش نفوذ خود در منطقه داشته باشند. نمونه بارز آن قطر و ترکیه پیرامون صلح افغانستان. لذا باید عنوان کرد که کاهش یا افزایش نفوذ منطقهای ایران در گرو احیای برجام است.
نفوذ ایران به گونه ای است که هیچ کس نمیتواند آن را از معادلات منطقهای حذف کند. باید به موازات پیگیری تلاشهای دیپلماتیک به منظور احیای برجام، تحرکات منطقهای خود را هم افزایش دهیم. یعنی مشخصا در پرونده افغانستان انجام سفرهای دیپلماتیک، پیگیری مراودات، گفت وگو و مذاکره دستگاه سیاست خارجی کشورمان با دولت افغانستان و همچنین نیروهای طالبان میتواند نقش، نفوذ و جایگاه ایران را در آینده این کشور افزایش دهد.
این مسئله تا حد زیادی میتواند نقیصه و کم کاری ما را به دلیل تداوم مناقشه برجامی پر کند. واقعیت آن است که افغانستان از ابعاد گوناگون به مشارکت ایران در ترسیم آینده خود نیازمند است. بنابراین این نیاز افغانها به ایران سبب میشود که میدان عمل دیپلماتیک جدی برای تهران ایجاد شود. این واقعیتی است که علاوه بر افغانستان، قطر، ترکیه، روسیه و آمریکا نیز به آن اذعان دارند. حتی در نامه ارسالی وزیر امور خارجه آمریکا به رئیس جمهور افغانستان به نقش ایران در صلح افغانستان اشاره کرده است.
آمریکا در طی دو دهه حضور نظامی در افغانستان، نه توانسته است امتیازی برای خود کسب کند و نه امنیت، آسایش و رفاهی برای افغانها. اما در این بین نیروهای طالبان به تدریج توانستند نفوذ خود را بر بیشتر خاک افغانستان بگسترانند. یعنی طالبان عملاً با کسب قدرت روز افزون توانست نفوذ خود را به قدری افزایش دهد که در نهایت آمریکایی که با هدف نابودی طالبان وارد افغانستان شد اکنون پای میز مذاکره با آنها حاضر شود. به گونهای که واشنگتن حتی دولت مرکزی کابل را دور زد و عملاً مواضع دولت مرکزی افغانستان را نادیده گرفت. تا زمانی که طالبان از حمایت برخی از بازیگران منطقهای در تامین تسلیحات و پشتیبانی مالی برخوردار است و از طرف دیگر شاهد افزایش سیطره بر بیشتر خاک افغانستان از طرف طالبان هستیم باید خواستههای این گروه را دستور اصلی نشست صلح افغانستان در استانبول یا هر جای دیگری بدانیم.
پیرو این نکته بازیگر متعددی در آینده صلح افغانستان نقش آفرینند که منافع آنها گاهی در تضاد با همدیگر قرار دارد. از آمریکا، روسیه، چین و هند تا عربستان، ترکیه، امارات، پاکستان و دیگر کشورها. واقعیت نشست صلح افغانستان در استانبول مانند نشست مسکو و یا دوحه شاید نتواند به خروجی ملموس و قابل قبولی برای پایان دادن به جنگ داخلی در این کشور بینجامد.