کوسه گلین نمایشی که نوید بهار می دهد

به گزارش سایت خبری پرسون از همدان، در طول تاریخ در ایران به مراسمی بر می‌خوریم که اغلب جنبه نمایشی داشته و در این نمایش‌ها از گریم با صورتک استفاده می‌شود. این مراسم سنتی کوسه گلین نام دارد که در روز‌های آغاز بهار و عید نوروز انجام می‌شده است.

در استان همدان زمان قدیم هر ساله هنگامی که کوه الوند پس از گذراندن روز‌های سرد و طاقت فرسای پاییز و زمستان با شنیدن صدای پای بهار، آرام آرام دامنه سپید پوش و یخ بسته خود را به دامن پرگل طبیعت می‌سپرد و جای زخم سرمای سخت زمستان آن را چمن‌های تازه روییده و سبز بهاری التیام می‌بخشید، این مراسم به اجرا در می‌آمد.

در این مراسم که یکی از مراسم جالب سنتی در روز‌های عید بوده است، کوسه و کوسه زن ظاهر می‌شدند و با ساز و دهل از روستا‌ها به راه می‌افتادند و به شهر می‌آمدند.

کوسه و زنش با ساز و دهل وارد شهر می‌شوند و تعدادی بچه‌ها به دنبال آن‌ها راه می‌افتادند؛ آن‌ها به هر خانه‌ای که درش باز بود وارد می‌شدند و معمولاً وارد خانه اعیان و اشراف می‌شدند و در محوطه حیاط شروع به حرکات جالب و خنده‌دار و رقص و پای‌کوبی می‌کردند و صاحبخانه‌ها نیز در حد وسع و طبع خود کمکی نقدی یا جنسی به آن‌ها می‌دادند به طوری که کوسه و زن کوسه همچون حاجی فیروز پیام‌آوران شادی نوروزی و بهار بودند.

اما امروزه این مراسم که بیشتر در مناطق روستایی اجرا می‌شده است به فراموشی سپرده شده است. آنچه مسلم است اینکه ایران و به خصوص استان همدان از زاویه میراث معنوی بسیار غنی است و از جمله میراث معنوی، نمایش‌های آیینی و سنتی است که برخی از این نمایش‌ها، نمایش‌های شادی‌آور و نشاط‌بخش است.

به هر صورت، در هر یک از این نمایش‌ها، نشانه‌هایی از اعتقادات و باور‌های مردم، اسطوره‌ها و آیین‌های مربوط به دفع شر و بلا و بیماری و اهدا فدیه و قربانی دیده می‌شود و ما امروز از آن‌ها به عنوان میراث معنوی و میراث شفاهی فرهنگ ایرانی نام می‌بریم.

فریبا نعمتی کارشناس میراث فرهنگی اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان همدان در خصوص برگزاری این آیین در گفتگو با سایت خبری پرسون گفت: کوسه گلین مراسمی عروسکی همراه با شادی و نشاط است که با گذشت زمان در حال حاضر به فراموشی سپرده شده است.

وی ادامه داد: فردی به نام کوسه با لباسی پشمین همراه با یک فرد دیگری که لباس عروس بر تن می کرد به روستاها می رفتند تا نوید بهار را به اهالی هر روستا بدهند.

نعمتی خاطرنشان کرد: این رسم در جوامع سنتی و پایبند به سنن و رسوم برگزار می شده و برای صاحب هر خانه که به درب آنجا مراجعه می کردند آرزوی خیر و برکتدر سال جدید می کردند.

کارشناس میراث فرهنگی اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان همدان افزود: برای آشنایی نسل جوان امروز در جشنواره بزرگ و مراسم نوروزگاه در ایام نوروز در همدان مراسم کوسه گلین برگزار می شود.

منیژه فرهانپور_ استان همدان