به گزارش سایت خبری پُرسون، حسین افشین در حاشیه نمایشگاه هفته پژوهش و در جمع خبرنگاران با تأکید بر نقش محوری نیروی انسانی نخبه در توسعه کشور، گفت: اصل پژوهش بر سرمایه انسانی است و بدون توجه به نخبگان، هیچ زیرساختی -پیشرفتهترین آن—کارآمد نخواهد بود.
وی با اشاره به تفاوت «مهاجرت نخبگان» و «کسب تجربه و بازگشت»، تصریح کرد: خروج نخبگان برای تجربهاندوزی جهانی ذاتاً منفی نیست؛ مسئله اصلی، پایین بودن نرخ بازگشت آنهاست. زمانی که کشور نتواند بستر مناسب برای فعالیت این افراد فراهم کند، چرخه مهاجرت ادامهدار خواهد شد.
ویافزود: رفتن نخبگان برای کسب تجربه جهانی فینفسه منفی نیست، مسئله اصلی نرخ بازگشت است. در حالی که متوسط جهانی بازگشت نخبگان حدود ۷ درصد است، این رقم در ایران تنها یک درصد است که عدد نگرانکنندهای محسوب میشود.
معاون علمی رئیسجمهور نبود بازار کار متناسب با سطح تخصص نخبگان را یکی از عوامل اصلی این چالش دانست و افزود: اگر فناوری و صنعت کشور همسطح با دانش نخبگان رشد نکند، امکان جذب آنها وجود نخواهد داشت و این مسئله بهطور طبیعی منجر به خروج سرمایه انسانی میشود.
افشین همچنین به موانع سیاستی و اجرایی اشاره کرد و گفت: وجود قوانین زائد، سیاستگذاریهای غیررقابتی و تعیین سقف حقوق بدون توجه به شرایط نخبگان، موجب مهاجرت آنها به کشورهای منطقه شده است. سیاستگذاری در این حوزه باید واقعبینانه و مبتنی بر رقابت منطقهای و جهانی باشد.
وی با تأکید بر نقش عوامل اجتماعی و سیاسی در نگاهداشت نخبگان اظهار کرد: نخبگان باید احساس آرامش، رضایت و امنیت اجتماعی داشته باشند. تحقق این موضوع نیازمند برنامهریزی عمیق و بلندمدت در سطح حاکمیت است و با اقدامات مقطعی یا شعاری حاصل نمیشود.
معاون علمی رئیسجمهور با بیان اینکه آینده کشور از مدرسه ساخته میشود، گفت: شناسایی استعدادها باید از سنین پایین آغاز شود. نخبگی تنها به ریاضی و فیزیک محدود نیست؛ در هنر، ادبیات، علوم انسانی، پزشکی، مهندسی و فرهنگ نیز استعدادهای درخشانی وجود دارد که باید شناسایی و هدایت شوند.
افشین از طراحی بستههای حمایتی مختلف برای نخبگان خبر داد و افزود: حمایتهای آموزشی، پژوهشی و طرحهایی مانند احمدیروشن با هدف کاهش فشار از دوش نخبگان اجرا میشود. هرچند این حمایتها ممکن است از نظر عددی بزرگ نباشد، اما پیام روشنی دارد؛ اینکه حاکمیت به نخبگان توجه دارد.
وی در پایان با تأکید بر لزوم حفظ شأن نخبگان تصریح کرد: حمایت از نخبگان فقط مالی نیست. استفاده از دیدگاههای آنها در تصمیمسازیها، مشارکت در مدیریت کشور و توجه به جایگاه اجتماعیشان، بخش مهمی از فرآیند نخبهپروری است؛ فرآیندی که در نهایت به بازگشت نخبگان و تربیت نسلهای آینده منجر خواهد شد
افشین با اشاره به ویژگیهای نسل جدید تأکید کرد: سیاستگذاری برای نسلهای «زد» و «آلفا» نیازمند تصمیمگیریهای سریع و منعطف است. برای چنین نسلی نمیتوان با الگوهای ثابت و ایستا برنامهریزی کرد؛ چراکه مقاومت در برابر تغییر، فرصتها را به تهدید تبدیل میکند و مسیر توسعه را میبندد.
وی با تأکید بر ضرورت پذیرش تغییر در همه حوزهها افزود: همانطور که عبور از صنعت سنتی به سمت صنعت مدرن یک الزام است، این نگاه باید در حوزههای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی نیز حاکم شود. بدون پذیرش تغییر و بهروزرسانی سیاستها، امکان نگاهداشت نخبگان در کشور وجود نخواهد داشت.
معاون علمی رئیسجمهور در ادامه با اشاره به جایگاه شرکتهای دانشبنیان در اقتصاد کشور گفت: ارزیابی اثرگذاری این شرکتها صرفاً از مسیر مقایسه آمار صادرات، رویکرد دقیقی نیست. در حال حاضر، ارزش صادرات محصولات دانشبنیان حدود ۶۰۰ میلیون دلار است، در حالی که مجموع سفارشهای صادراتی آنها به حدود ۲.۵ میلیارد دلار میرسد.
افشین نقش اصلی شرکتهای دانشبنیان را کاهش ارزبری کشور دانست و تصریح کرد: بسیاری از محصولاتی که امروز در داخل تولید میشود، در صورت نبود این شرکتها ناگزیر باید وارد میشد و فشار مضاعفی بر منابع ارزی کشور وارد میکرد.
وی با اشاره به نمونهای از حوزه سلامت گفت: میزان واردات دارو و تجهیزات پزشکی کشور اکنون حدود ۲.۵ میلیارد دلار است، اما اگر شرکتهای دانشبنیان در این حوزه حضور نداشتند، این رقم به ۱۷ تا ۱۸ میلیارد دلار افزایش مییافت. این اختلاف قابل توجه، بیانگر نقش واقعی و اثرگذار شرکتهای دانشبنیان در اقتصاد ملی است.
منبع: ایسنا
