بحران خشکسالی در ایران

وحیدرضا شادفر، محقق و پژوهشگر، بحران کم‌آبی و تغییر اقلیم را جدی‌ترین تهدید برای آینده کشاورزی ایران می‌داند و معتقد است افزایش دما، تبخیر شدید منابع آبی، فرسایش خاک و ریزگردها امنیت غذایی کشور را نشانه گرفته است. او راهکار برون‌رفت از این وضعیت را احداث بادشکن می‌داند.

تابستان خوزستان دیگر فصل زندگی نیست؛ بازارها نیمه‌تعطیل، مدارس بی‌سرمایش، صنایع زمین‌گیر و خانواده‌هایی که بین قبض‌های سنگین و خطر مرگ، انتخابی ندارند. آری در اهواز و شهرهای خوزستان، خاموشی‌ها نه‌تنها کولر و آب را از مردم گرفته، بلکه امنیت روانی زنان، سلامت دانش‌آموزان و معیشت کارگران را هم به مرز فروپاشی رسانده است.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد اعلام کرد حجم ذخیره سدهای تأمین‌کننده آب این شهر به حداقل ممکن رسیده و تنها ۲۵ درصد از آب مشهد از منابع سطحی تأمین می‌شود.

با وجود اجرای طرح انتقال آب از دریای عمان به شرق کشور، هنوز تخصیصی برای مصرف شرب خراسان رضوی در نظر گرفته نشده و مسئولان از تداوم خشکسالی بی‌سابقه در این استان ابراز نگرانی کرده‌اند.

با گذشت ۱۰ ماه از سال آبی جاری، منابع آبی کشور وارد وضعیت قرمز شده‌اند. طبق اعلام شرکت مدیریت منابع آب ایران، دو سد مهم کشور به‌ طور کامل خشک شده و آب ذخیره‌شده در هفت سد دیگر به زیر ۱۰ درصد رسیده است؛ رخدادی هشداردهنده که در صورت مدیریت نشدن مصارف، می‌تواند به بحران فراگیر آب در ایران منجر شود.

یک مقام مسئول هواشناسی با هشدار به تغییرات اقلیمی در ایران گفت: افزایش ۲ تا ۳ درجه‌ای دما، کاهش بارش و تبخیر ۲۵ سانتی‌متری آب در سال، منابع آبی کشور را به مرز بحران رسانده است.

اتفاقی بی‌صدا، اما ویرانگر در جای‌جای خراسان شمالی جریان دارد؛ مناطقی که تا دیروز با باران و کشاورزی نفس می‌کشیدند، اکنون در آستانه خشکی مطلق ایستاده‌اند.

مدیرعامل آبفا شیراز گفت: منابع سطحی و زیرزمینی محدود هستند، تابستان پیش‌ِرو یکی از حساس‌ترین شرایط و دوره‌ها خواهد بود.

با کاهش ذخایر سدهای تهران و افزایش وابستگی به منابع آب زیرزمینی، نگرانی‌ها از تأمین آب پایتخت در سال ۱۴۰۴ رو به فزونی است.

مدیریت ضعیف مخازن سدها و گسترش بی‌رویه شهرها به همراه تضعیف زیرساخت‌های ایران برای مقابله با اثرهای تغییرات اقلیمی موجب شده تا شهرهای سیل‌خیز آسیب‌پذیری بیشتر در برابر سیلاب داشته باشند. اجرای تراس‌بندی، احیای جنگل‌ها و ساماندهی برای نفوذ آب باران می‌تواند روان‌آب را کاهش بدهد.

نماینده گناباد و بجستان در مجلس شورای اسلامی گفت: 80 درصد از استان خراسان رضوی خشک شده و با این روند، طی 4 سال آینده باید به سمت آب‌ شیرین‌کن روی بیاوریم.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان گفت: پروژه انتقال آب از دریای عُمان به استان با جدیت در حال انجام است و پیش بینی می‌کنیم آب انتقالی، خرداد یا شهریور سال ۱۴۰۳ به اصفهان برسد.

انتظار می‌رود بارش تجمعی مناطق مختلف کشور در پاییز و نیمه اول زمستان ۱۴۰۲ و به‌خصوص در نیمه غربی ایران به حد نرمال و فراتر از نرمال برسد.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی در گفت‌وگو با خبرآنلاین: بحران کمبود آب تقریباً به طرق مختلف سراسر کشور را تحت تأثیر قرار داده و تعداد زیادی از استان‌های کشور زیر تیغ تهدید کم‌آبی هستند. جدیت این معضل به قدری است که در بخش‌هایی از کشور شاهد جابه‌جایی و مهاجرت ساکنان از مناطق خشک و کم‌آب به مناطق پرآب و پربارش بوده‌ایم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان از روند رو به رشد بیابانی شدن و وقوع ریزگرد در استان خبر داد و گفت: اعتبارات اختصاص یافته برای مقابله با این پدیده کافی نیست.

رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا گفت: بارش‌های اخیر حدود ۱.۸ میلیمتر بیش‌تر از میانگین بلند مدت بوده است اما کمبود بارش در فصل پاییز و خشکسالی را جبران نمی‌کند.

امسال وارد سومین سال خشکسالی شدید شده‌ایم. حجم ذخایر پنج سدی که تهران را تعذیه می‌کنند، به ۳۰۰ میلیون مترمکعب کاهش یافته که همه این میزان هم قابل استحصال نیست.

رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی گفت: با توجه به این که در سال‌های حاکمیت ال‌نینو که دمای آب اقیانوس آرام گرم‌تر از حد نرمال است، بارش میانگین نسبت به سال‌های لانینا بیشتر بوده است می‌توان شرایط جوی و بارندگی متفاوتی را نسبت به سال گذشته توقع داشت.