خاورمیانه

خاورمیانه اوضاع آشفته‌ای دارد و متأسفانه هر لحظه بر آشفتگی آن افزوده می‌شود. این بحران بزرگ محصول دخالت‌های قدرت‌های سلطه‌گر غربی و شرقی است.

سفر لاوروف به تهران نشان‌دهنده عزم روسیه برای ایفای نقشی محوری در دیپلماسی جهانی است. " اما آیا این تلاش‌ها به نتیجه خواهد رسید؟ پاسخ به این پرسش به تحولات روزهای آینده و واکنش‌های تهران و واشنگتن بستگی دارد. آنچه مسلم است، این است که مسکو بار دیگر خود را در مرکز بازی بزرگ قرار داده است.

شهادت سیدحسن نصرالله با نگاه به سیاست‌های خاورمیانه‌ای ترامپ و نظامی‌گری نتانیاهو بار دیگر حقانیت نگاه او را آشکارتر کرده است. خاورمیانه با سیاست خارجی ترامپ و وزیر خارجه‌اش به ناکجا آباد و تشدید بحران‌های جدید سمت و سو پیدا کرده است.

بر اساس جدیدترین گزارش سازمان بورس و اوراق بهادار، مجموع ارزش چهار نهاد اصلی بازار سرمایه ایران شامل بورس تهران، فرابورس ایران، بورس کالا و بورس انرژی در پایان دی‌ماه ۱۴۰۳ به ۱۲۳۲۴۴۳۶۱ میلیارد ریال رسید.

به ادعای ناظران رویکرد متناقض ترامپ در ارتباط با ایران در کنار طرح‌های هولناکش برای منطقه موجب شده تا خاورمیانه به پاشنه آشیل ایالات متحده تبدیل شود؛ در همین قاب ترامپ فارغ از اظهاراتش در باب تعامل با تهران، در عمل به دنبال اجرایی کردن اهرم‌هایی است که پیشتر شکست خورده و صرفا هزینه‌زاست و می‌تواند متحدان منطقه‌ای‌اش را قربانی کند.

میانجی‌گری عربستان میان آمریکا و روسیه با دو دستورکار بهبود روابط مسکو و واشنگتن و همچنین فراهم کردن زمینه‌های صلح اوکراین در صورت موفقیت می‌تواند به میانجی‌گری عربستان برای آینده غزه هم مرتبط شود و ریاض را بیش از پیش به یک بازیگر دارای ابتکار در بحران‌ها تبدیل کند. نباید از نظر دور داشت که موفقیت عربستان سعودی در این دو بحران جهانی می‌تواند زمینه‌های میانجی‌گری احتمالی ریاض میان ایران و آمریکا بر سر مساله هسته‌ای را نیز در چشم‌انداز قرار دهد.

اغلب تحلیلگران سیاسی چه در منطقه و در سطح بین‌المللی اعلان نظر وزیر خارجه ترامپ علیه ایران را شوک جدید آمریکا به شرایط بحران زده خاورمیانه و در فضای روابط بین المللی ارزیابی کردند.

منطقه در یک وضعیت خاص تاریخی است. بسیاری از «تحولات آینده» به نحوه رقم خوردن تحولات فعلی منطقه وابسته است. غرب با محوریت دولت آمریکا یک بار دیگر و پس از بارها تجربه شکست، درصدد برآمده بر منطقه غلبه و موانع فعلی آن را حذف کند. اگر دشمن در این مرحله موفق شود ولو این موفقیت نسبی باشد، کار برای همه کشورهای منطقه و همه مسلمانان سخت و پرهزینه می‌شود.

انقلاب اسلامی به عنوان انقلابی بزرگ در برهه دوقطبی‌شدگی جهان رخ داد؛ شرایطی که در آن، بدون اتکا به یک ابرقدرت امکان هیچ‌گونه حرکت و رشدی برای کشورها نبود، پس با شعار نه شرقی و نه غربی و دست رد زدن به نظام دوقطبی در عرصه سیاست بین‌الملل، مثل زلزله‌ای خاورمیانه را لرزاند.

ناظران با استناد به تحولات خاورمیانه بر این باورند که فعل و انفعال‌های بازیگران منطقه چون ایران و عربستان، ایده‌های غرب را روی کاغذ نگاه داشت و مانع از اجرای مفاد پروژه‌هایی چون کریدور خاورمیانه‌ای و عادی سازی شد. در شرایط کنونی نیز به واسطه رویارویی‌های یکساله، کشورها عربی این فرصت را دارند تا به جای جلوگیری از هرگونه رویارویی، مدریت بحران را عهده‌دار شده و بدین طریق غرب را با خود هم‌صدا کنند.

تحولات در خاورمیانه همواره باعث تعجب جهانیان بوده است، ولی ظرف ماه‌های اخیر مشاهده می‌کنیم تغییرات از آنی که در ذهن عموم بود سرعت بیشتری پیدا کرد و نه‌ تنها اکنون در فصل آتش‌بس‌های خاورمیانه حضور داریم بلکه در این یادداشت بررسی خواهیم کرد که چگونه این آتش‌بس می‌تواند تداوم داشته باشد.

منطقه غرب آسیا، به‌ عنوان یکی از مهم‌ترین و استراتژیک‌ترین مناطق جهان، سال‌هاست که شاهد درگیری‌های سیاسی، نظامی و اقتصادی بسیاری بوده است. این منطقه با برخورداری از منابع طبیعی غنی، موقعیت جغرافیایی حیاتی، و جمعیت جوان و رو به رشد، همواره مورد توجه قدرت‌های بزرگ بین‌المللی قرار داشته است.

رئیس جمهور آمریکا می‌گوید که در حال بررسی سفر به خاورمیانه است اما این سفر فوری انجام نخواهد شد.

ترامپ دریافته، منطقه خاورمیانه تاب آوری بحران مستمر جنگ را ندارد و تحول در شرایط بحران‌زده در خاورمیانه، نیاز فوری و مبرم است.

سرکرده تحریرالشام گفت بازسازی سوریه مهمتر از حقوق شخصی است.

نمایندگان چند کشور غربی خطاب به رژیم تروریستی جولانی نسبت به استفاده از عناصر خارجی هشدار دادند.

یک کارشناس ارشد مطالعات استراتژیک خاورمیانه گفت: ایران در وضعیت فعلی باید تصمیم مهم را بگیرد.

اردوغان در سایه جاه طلبی‌های خودش با چالش‌های داخلی و دردسرهای بی‌سابقه در مرزهای خارجی مواجه شده، وسوسه‌ای که می‌تواند کاخ آرزوهای مرد هزارچهره در خیال بازگشت به عصر امپراطوری عثمانی بزرگ را ویران کند.

اردوغان تاکید کرد: اجازه نخواهیم داد در میان ما با برادران و خواهرانمان که هزار سال است در جغرافیای مشترک در کنار هم زندگی کرده‌ایم، دیوارهای جدید ساخته شود.

همزمان با آماده شدن رهبران خاورمیانه برای «ترامپ ۲.۰»، بسیاری از همتایانشان در دیگر مناطق جهان خود را برای وعده‌های رئیس‌جمهور منتخب آمریکا مبنی بر اعمال تعرفه‌های گسترده که می‌تواند اقتصاد جهانی را دچار آشوب کرده و روابط تجاری را بازتعریف کند، آماده می‌کنند.