به گزارش سایت خبری پُرسون، جمیله کدیور در یادداشتی نوشت: بالاخره در ۴۷۱مین روز جنگ غزه، روز یکشنبه ۱۹ژانویه (۳۰دی)، مرحله اول آتش بس آغاز شد و همزمان با عقب نشینی تدریجی ارتش اشغالگر، سه اسیر اسرائیلی در مقابل ۹۰زن و کودک اسیر فلسطینی در شرایطی کاملا متفاوت آزاد شدند. در تصاویر مربوط به آزادی این اسرا، سه اسیر زن اسرائیلی در وضعیت خوبی به لحاظ سلامت جسمی و روانی دیده می شدند، در حالی که نشانه های شکنجه، ضرب و شتم، خستگی و گرسنگی در چهره اسرای فلسطینی دیده می شد.
در روز اول توافق آتشبس، نه فقط توجه به اقدامات به عمل آمده، بلکه پیامهای نهفته در اقدامات و اظهارات طرفین نیز قابل توجه است.
بلافاصله پس از اجرای آتشبس، نیروهای قسام سوار بر خودروهایی مشابه خودروهای معروف ۷اکتبر از دل آوارها در خیابانهای ویران غزه ظاهر شدند. به جز این نیروهای سواره، صدها نیروی پیاده نیز همزمان فضا را پر کرد.
عملیات تحویل سه اسیر اسرائیلی از حماس به صلیب سرخ جهانی در قلب غزه در «میدان السرایا» که از مهمترین میادین مرکزی غزه است، انجام شد. انتخاب این میدان محاسبه شده بود. میدانی که در طی روزهای جنگ یکی از مناطق اصلی نبرد بود و در جریان عملیات نظامی اسرائیل در معرض تخریب گسترده قرار گرفت.
غیر از انتخاب معنادار این میدان، چیدمان میدان هم قابل توجه بود. در میانه میدان، میزی با دو صندلی خالی در کنار هم به چشم می خورد، احتمالا نمادی از میز مذاکره آتش بس و دو صندلی خالی کنار هم،نمادی از جای خالی دو رهبر شهیدحماس در طول جنگ غزه(اسماعیل هنیه و یحیی السنوار )که مسئولیت مذاکرات اتش بس را در دوران رهبری سیاسی حماس بر عهده داشتند. مقابل میز و دو صندلی، خالی بود؛ شاید نشانی از نبود اراده برای برقراری آتش بس از سوی طرف مقابل طی ماههای متوالی. در پشت این میز و دو صندلی، ردیفی از نیروهای گردان قسام در لباس نظامی با چهره های پوشیده و سربندهای سبز حماس به چشم می خورد؛ نمادی از همراهی مردان میدان و مذاکره. به نظر می رسد حماس برنامههایی برای مراسم امضای اسناد و تبادل رسمی اسرا در پای این میز و دو صندلی خالی در سر داشته که به دلیل تراکم جمعیت در میدان که هر آن تعداد حاضران بیشتر و جمعیت متراکم تر می شد، این بخش برنامه لغو و ناگزیر از تحویل پرشتاب اسرا و اسناد می شود.
هر چه جمعیت حاضر در میدان متراکم تر شد، حضور نیروهای نخبه نظامی حماس هم برای حفظ نظم و امنیت صحنه گسترده تر می شد. اسرای اسرائیلی در خودرو حماس قبل از تحویل به صلیب سرخ بینالمللی در حالی که دوربین ها چهره خندان آنها را به جهان مخابره می کرد و دور گردنشان، گردن آویزی با پرچم فلسطین به چشم می خورد، کیفی که بر روی آن نماد گردان های عزالدین القسام (شاخه نظامی حماس)نقش بسته، هدیه می گیرند. به گفته رسانه های اسرائیلی، داخل کیف نقشه غزه، تصاویری از اسیران در دوران اسارت و یک گواهینامه (لوح تقدیر) وجود داشت؛ اقلامی که هر کدام قابل تاویل و تفسیر است. در ویدیوی تبلیغاتی که توسط حماس منتشر شد، اسرا در حالی که یک پوشه در دست دارند که نشان قسام و متنی با عنوان «توافق طوفان الاقصی، گردان های القسام» دارد، دیده می شوند.
آن چیدمان صحنه، شامل میز و دو صندلی خالی، انتخاب «میدان السرایا» به عنوان محل مبادله اسرا، رژه و حضور پر رنگ نیروهای نظامی حماس در میدان و جمعیت گسترده مردم و شعارهای حمایت آمیزشان از مقاومت از یک سو و چهره بشاش اسیران اسرائیلی که با حضور گسترده نیروهای نخبه گردانهای قسام حفاظت می شدند، کیف هدیهها، گردن بندهای منقش به پرچم فلسطین دور گردن آنها و پوشه ها از سوی دیگر همگی بخش هایی از یک پازل و حرکت محاسبه شده تبلیغاتی، سیاسی و نظامی حماس در راستای نمایش قدرت در جریان آزادی اسرا در جلو چشم جهانیان بود که توجه بسیاری از رسانههای جهانی و عبری را به خود جلب کرد. به عبارتی همانگونه که جهان ۱۵ماه شاهد جنگ و جنایت اسرائیل در غزه بود که هیچگاه از خاطر محو نمی شود، این اقدامات روز اول آتش بس نیز به گونه ای ترتیب داده شد که در حافظه جمعی ثبت شود. شاید هم در روزهای دیگر تبادل اسرا شاهد جلوه های دیگری از نمایش قدرت حماس باشیم.
برنامه های روز اول شروع آتش بس به گونه ای ترسیم و تصویر شد که هم رسانه های عبری و هم رسانه های جریان اصلی بین المللی اعلام کردند گردان های قسام در جریان تحویل ۳اسیر زن در شهر غزه، با راه اندازی یک نمایش نظامی و ارسال پیامی نمادین قدرت و تسلط خود را بر امور به رخ کشید.
گذشته از تبادل اسرا، از آنجا که تلآویو مدعی بود حماس را تضعیف کرده، استقرار سریع نیروهای حماس در سراسر غزه همزمان با آغاز آتشبس و استقبال مردم از آنها، موجب شوک، خشم و شگفتی مقامات اسرائیلی و متحدانش شد. به این ترتیب، سوای عاملیت فعال حماس در مذاکرات، تصاویر منتشره نشان داد علیرغم وعده اسرائیل برای نابودی حماس، حماس عمیقاً در غزه مستقر و مسلط است و نفوذ دارد و ارتش طی ۱۵ماه جنگ، برای نابودی حماس فقط آب در هاون کوبیده است.
با شروع اجرای آتش بس، دولت غزه که تحت کنترل حماس است، به سرعت برای برقراری مجدد نظم و امنیت و بازگرداندن خدمات اولیه به بخش هایی از غزه که در اثر جنگ به مناطقی ویران تبدیل شده است، شروع به اقدام کرد. حماس از همان ساعات اولیه آتشبس، بهیکباره با حجم قابلتوجهی از نیروهای خدماتی و امنیتی خود در سطح شهرها و بین مردم حاضر شد و نیروهای وزارت کشور با لباس رسمی و نظامی استقرار خود را در خیابانهای اصلی برای تامین امنیت، حفاظت از شهروندان، ایمن سازی اموال و مقابله با مهمات عمل نکرده بر جای مانده از اشغالگران آغاز کردند و پلیس و نیروهای مسلح حماس برای جلوگیری از هر نوع خلاء امنیتی در محلههای مختلف غزه مستقر شدند. پلیس های لباس آبی در خیابانهای شهر شروع به گشتزنی کردند و این پیام روشن ارسال شد که حماس همچنان مسئول اداره امور است.
به گفته اسماعیل الثوابطا، مسئول دفتر رسانه ای دولتی غزه که توسط حماس اداره می شود، دولت تحت کنترل حماس به فعالیت خود ادامه می دهد و اکنون روزانه ۱۸۰۰۰کارمند برای ارائه خدمات به شهروندان مشغول به فعالیت هستند. حدود ۷۰۰پلیس از کاروان های کمکرسانی محافظت و از غارت جلوگیری می کنند و از روز شروع آتش بس حتی یک کامیون نیز غارت نشده است. در حالی که در ایام جنگ مواد غذایی توسط گروه های تبهکار تحت حمایت ارتش اسرائیل غارت می شد.
همچنین با شروع آتش بس، در محلههایی که به دلیل جنگ ۱۵ماهه اسرائیل با خاک یکسان شده است، مقامات حماس بر پاکسازی آوارها نظارت و شهرداریهای حماس پاکسازی آوار از برخی جادهها را آغاز کردند تا وسایل نقلیه عبور کنند، در حالی که کارگران لولهها و زیرساختها را برای بازگرداندن آب جاری به محلهها تعمیر کردند. طی روزهای گذشته دهها کامیون سنگین آوار ساختمانهای ویرانشده را در امتداد شریانهای اصلی محصور حمل کردند.
در حالی که نمایش قدرت نظامی حماس در زمان مبادله اسرا روایت اسرائیل در نابودی نظامی حماس را به سخره گرفت، حماس با انجام سریع اقدامات خدماتی در غزه و تامین نظم و امنیت، روایت مقامات اسرائیل را در مورد نابودی حماس در بعد حکومتی نیز به چالش کشید.
در طرف اسرائیلی، این توافق باعث اختلاف نظر در بین مقامات رژیم شده است. قبل از اجرای آتش بس، اعضای کابینه نتانیاهو گفتند که پس از بازگشت گروگان ها به خانه، خواهان ازسرگیری جنگ برای حذف حماس از قدرت و شکست مقاومت هستند و از اهداف جنگی اعلام شده خود یعنی نابودی شاخه نظامی و سیاسی/حکومتی حماس دست برنداشته اند. سه وزیر راست افراطی، ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی و دو وزیر دیگر به دلیل توقف جنگ استعفا کردند. بن گویر این توافق را “فاجعهبار و تسلیم در برابر حماس” توصیف کرد. بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی هم پس از اجرای آتش بس در نوار غزه تهدید کرد اگر جنگ در نوار غزه از سر گرفته نشود و تسلط کامل و مدیریت غزه را به دست نگیریم، کابینه را سرنگون خواهد کرد.
این اظهارات بعد از شروع مرحله اول توافق هم ادامه داشته و نشان از شکنندگی این توافق دارد. تکرار تهدید به نابودی حماس و جلوگیری از کنترل آن بر غزه توسط بنیامین نتانیاهو نخست وزیر و تعهد شفاهی او به اسموتریچ مبنی بر اینکه اسرائیل به جنگ بازخواهد گشت تا حماس را نابود کند، آسیب پذیری آتش بس را آشکار می کند. البته متقابلا ابوعبیده سخنگوی حماس هم با اعلام پایبندی کامل خود به آتش بس تاکید کرد که «پایبندی ما به آتش بس منوط به پایبندی اسرائیل است.»
موج استعفاها با استعفای هرتزی هالوی، رئیس ستاد ارتش رژیم صهیونیستی و یارون وینکلمن، فرمانده جبهه جنوبی ابعاد تازه ای گرفته است و صحبت از استعفای رئیس شاباک نیز می رود. با شکست طرح های ائتلاف حاکم در کابینه رژیم صهیونیستی علیه غزه، انتظار استعفاهای دیگر از جمله کناره گیری نتانیاهو و برگزاری انتخابات می رود، که بعید نیست با سیر تحولات جاری، عملی شود.
با شروع مرحله اول آتش بس و ظهور مقتدرانه نیروهای حماس هم در بعد نظامی و هم بعد حکومتی، این سئوال در اذهان صهیونیست ها ایجاد شده که ۱۵ماه جنگ در غزه با وعده نابودی نظامی و حکومتی حماس و آزادی اسرا، به جز کشته شدن دهها اسیر و صدها سرباز اسرائیلی و کشتار دهها هزار غیرنظامی و ویرانی در غزه چه اثری در پی داشته است؟ وقت آن نرسیده است که صهیونیست ها درک کنند که تا اشغال هست، مقاومت هست و حماس هست؟
منبع: اطلاعات