به گزارش سایت خبری پرسون، سه سال از بازگشت طالبان به کابل می‌گذرد و این جریان تلاش دارد در عرصه داخلی و خارجی بر مشکلات فائق آید. یکی از این مشکلات، مساله به رسمیت شناخته شدن از سوی جامعه ملل است که البته در این راستا آنها سعی کرده‌اند در این مدت با کشورهای همسایه و سایر دولت‌ها ارتباطات خود را نزدیک کند تا در نهایت بتواند علاوه بر تقویت روابط سیاسی، مناسبات اقتصادی و تجاری خود را هم قوت ببخشد. این در حالی است که مطالبه جهانی از مقامات طالبان در محورهای مختلفی همچنان جریان دارد که موضوع زنان، تشکیل حکومت فراگیر، حقوق بشر و حتی برخورد با کشت خشخاش و موادمخدر بخشی از آن به حساب می‌آید. از سوی دیگر، موضوع مهاجران این کشور هم مطرح است که بخش عمده آنها در کشورهای همسایه افغانستان به‌خصوص ایران حضور دارند و به‌موازات آن مساله حقابه، امنیت مرزی و مسائل دوجانبه میان کابل و تهران هم از موضوعات دیگر است. بر همین اساس و برای پاسخ به برخی سوال‌ها به گفت‌وگو با ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان پرداختیم که به شرح زیر از نظر می‌گذرد:
سه سال از روی کار آمدن طالبان به‌عنوان حکومت سرپرست افغانستان می‌گذرد و بسیاری از کشورها همچنان آن را در عرصه بین‌المللی به رسمیت نمی‌شناسد. چرا با گذشت سه سال همچنان این مشکل به قوت خود باقی است؟
در این خصوص سه موضوع مهم وجود دارد. نخست اینکه تعامل امارت اسلامی با کشورهای منطقه و کشورهای اسلامی یک نوع رابطه و تعامل رسمی به حساب می‌آید. دوم آنکه، کشورهایی که در اشغال افغانستان مشارکت داشتند در شرایط کنونی یک کینه جدی پس از بازگشت امارت اسلامی به دل دارند و طبعاً ترمیم این روند نیاز به گذشت زمان دارد. این درحالی است که ما در ۴۰ کشور خدمات کنسولی داریم و سفارتخانه‌هایی هم در کابل مشغول کار خود هستند. همچنین رفت‌وآمدهایی رسمی وجود دارد و تجادلات تجاری و ترانزیت هم در این راستا جریان دارد. موضوع سوم این است که برای کشورهای غربی هم مشکلی وجود ندارد و خواهان تعاملات با آنها هستیم اما آنها هنوز روابط خود را با ما جاری نکرده‌اند که در نهایت به تصمیم خودشان برمی‌گردد.
مطالبه جهانی از کابل برای به رسمیت شناخته شدن چیست؟
موضوعات مهمی در این خصوص وجود دارد اما بخشی از مطالبات آنها فرای واقعیت است. یک روز مسائل مربوط به حقوق بشر را مطرح می‌کنند و روز دیگر موضوعاتی را مورد نظر قرار می‌دهند که به مسائل داخلی افغانستان مربوط است و خودمان برای آن راه‌حل پیدا می‌کنیم اما دولت‌ها باید همانند سایر کشورها با ما وارد رابطه شوند نه اینکه شروط ویژه‌ای گذاشته شود که اساساً در هیچ قانون بین‌المللی وجود ندارد.
یکی از انتقادها به حکومت سرپرست افغانستان، مدل مواجهه و برخورد با زنان به‌خصوص در اشتغال و تحصیل آنهاست. اساسا تا چه سنی مجوز تحصیل داده شده است؟ تا چه زمانی قرار است این روند ادامه داشته باشد و طالبان برای رفع این مشکلات چه تدبیری اندیشیده است؟
مساله اشتغال و تحصیل زنان یک موضوع داخلی در افغانستان است و ما خودمان باید در مورد آن به یک راه‌حل نهایی برسیم که البته نه فقط در مورد زنان بلکه در مورد مردها هم باید در دایره شریعت اسلامی حرکت شود و تصمیم‌گیری کنیم. بر همین اساس، این موضوع هم مشمول همین مساله خواهد شد؛ البته زنان افغانستان در سطوح مختلف مشغول کار هستند اما در مورد مساله تحصیل، نیاز به اصلاح متون وجود دارد و از سوی دیگر بحث مکان تحصیل و حمل‌ونقل آنها برای ایجاد مصونیت و آرامش فکری و فیزیکی هم در این راستا باید مورد بررسی قرار بگیرد.
چندی پیش هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان در سفر به کابل در مورد زبان فارسی و عدم تفاوت میان آن با زبان پشتون سخن گفته و هشدار دادند که نباید در مورد این دو تفاوت قائل شویم. ریشه این دستور در کجا نهفته است؟ آیا طالبان در تمام سطوح و حتی مکاتبات رسمی خود زبان فارسی را مورد استفاده قرار داده است؟ تاکید رهبری طالبان بر این امر تا کجا اجرایی شده است؟
بدون‌شک اجازه نمی‌دهیم که تبعیضی در این خصوص وجود داشته باشد. افغانستان دارای دو زبان رسمی اعم از پشتون و فارسی است که اتفاقاً با این دو زبان در کشور صحبت می‌شود. این به خاطر تفاوت‌ها نیست و یک امر رایج است و هیچ‌گونه تعصبی درخصوص اینکه کدام زبان بیشتر یا کمتر استفاده شود وجود ندارد.
مساله مهاجرت یکی از دغدغه‌های کابل و تهران طی سال‌های گذشته بوده است. ایران به‌عنوان کشوری که از دهه‌های پیش میزبان بیشترین تعداد از مهاجران افغانستان بوده نگران برخی از رفتارهای این افراد است.آیا میان مقامات ایران و حکومت سرپرست افغانستان در مورد ساماندهی مهاجران، بحث و تبادل‌نظر شده است؟
ما از جمهوری اسلامی ایران، پاکستان و سایر کشورهایی که افغان‌ها در آن حضور دارند، تشکر می‌کنیم و از میزبانی آنها که در این مدت افغان‌ها را تحمل کردند، قدردانی می‌کنیم اما در برخی از کشورها متاسفانه مدل مواجهه با افغان‌ها غلط بوده که به نظر ما این برخوردها انفرادی بوده است. ما خواهان آن هستیم که جمهوری اسلامی ایران حقوق مهاجرانی که در آن کشور هستند را رعایت کند و البته که آنها را تشویق می‌کنیم تا به افغانستان بازگردند. اعمال فشار به نظرم جواب نمی‌دهد اما موضوع اصلی این است که اگر افغان‌ها جرائمی را انجام می‌دهند و زندانی می‌شوند، براساس مذاکراتی که میان ما و جمهوری اسلامی ایران انجام شده، آنها را به افغانستان استرداد دهند تا بقیه محکومیت خود را در کشور سپری کنند. تلاش می‌کنیم که این روند جریان داشته باشد و البته کسانی که وارد یک کشور دیگر می‌شوند، قوانین آن را پذیرفته‌اند اما در کل از جمهوری اسلامی ایران می‌خواهیم که مسائل مربوط به مهاجرین به صورت مسالمت‌آمیز حل شود.
چرا مهاجران افغانستان مایل به بازگشت به کشورشان نیستند؟ طالبان چه راهکاری برای بازگرداندن این مهاجران ارائه می‌کند؟
هم‌اکنون بازگشت مهاجران را داریم و سال گذشته هم تعداد زیادی از افغان‌ها به کشور بازگشتند و ما هم سعی داریم که این روند تسهیل شود و از کشورهای میزبان می‌خواهیم که از مشوقات و روش‌های سالم برای بازگرداندن مهاجران به افغانستان استفاده کنند.
مساله حقابه ایران همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و مقامات کابل اعلام می‌کنند که اگر آب مورد نیاز افغانستان تامین شود و در نهایت منابعی باقی بماند به سمت ایران هدایت خواهد شد. در سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ چه مقدار از این وعده‌های طالبان عملیاتی شد؟ آیا مشکل خاصی در مورد حقابه ایران وجود دارد؟
مساله حقابه اصلاً یک موضوع جنجالی نیست و ما گفته‌ایم در زمانی که در افغانستان آب وجود داشته باشد براساس معاهده ۱۳۵۱ با ایران، التزام بر این داریم که حقابه را جاری کنیم اما زمانی که در افغانستان خشکسالی باشد و با کم‌آبی مواجه باشیم باید ما را هم درک کنند. در سال‌های گذشته کم‌آبی وجود داشت اما امسال که بارندگی زیادی حاصل شد، حقابه به ایران داده شد. در کل امارت اسلامی هیچ مشکلی با ارائه حقابه ایران ندارد ولی باید آب کافی و امکانات آن وجود داشته باشد تا این موضوع عملی شود.
امنیت مرزی میان دو کشور یکی از مهم‌ترین چالش‌ها طی سه سال گذشته بوده است. چرا یک‌باره در برخی از مقاطع شاهد درگیری نیروهای مرزی حکومت سرپرست افغاستان با مرزبانی ایران هستیم؟
موضوع درگیری‌های مرزی گاهی رخ داده و خوشبختانه کنترل شده و دو طرف هم متوجه مشکلات شدند و مسائل حل‌وفصل شده است. ما به هیچ‌وجه نمی‌خواهیم با مرزبانان ایران تنش داشته باشیم اما در برخی اقداماتی از سوی مرزبانان ایران انجام شد که افغانستان مجبور به عکس‌العمل شد. در نهایت مقامات ایران و افغانستان با یکدیگر در این خصوص تبادل‌نظر داشتند و حالا به‌گونه‌ای این موضوع حل‌وفصل شده است.
بیش از یک ماه پیش شما به‌عنوان سرپرست هیات طالبان در نشست سوم دوحه که با تلاش سازمان ملل برگزار شد، شرکت کردید. ماهیت این نشست چه بود و چه خروجی‌ای برای طالبان داشت؟
نشست اخیر دوحه بر این اساس بود که باید با افغانستان در دو محور همکاری شود که همکاری بین‌المللی به‌خصوص در حوزه تجارت یکی از محورها بود و در محور بعدی هم بحث معیشت و ممنوعیت کشت موادمخدر مورد نظر بوده است. تمایل کشورها در این دو بخش کاملاً واضح بود و از سوی دیگر، ما اعلام کردیم که سازمان ملل و سایر کشورها باید در کنار افغان‌ها بمانند تا وضعیت اقتصادی را بهبود ببخشیم و مقابل کشت موادمخدر به صورت بلندمدت بایستیم؛ چراکه برای مبارزه با کشت مواد مخدر باید از کسانی که این اقدام را کنار گذاشته‌اند، حمایت شود تا دچار تنگدستی مضاعف نشوند.
منبع: ایرنا
