مخاطب اصلی قرآن کریم کدام گروه است؟

در دین هیچ اجباری نیست. هدایت از گمراهی مشخص شده است. پس هر کسی که به طاغوت کفر ورزد و به خدای ایمان آورد، به چنان رشته استواری چنگ زده که گسستنش نباشد. خدا شنوا و داناست.
تصویر مخاطب اصلی قرآن کریم کدام گروه است؟

به گزارش سایت خبری پرسون، معصومه ابتکار در یادداشتی نوشت: عملیات طوفان‌ الاقصی توسط حماس علیه اسراییل در 7 اکتبر و آغاز نبرد غزه، معادلات منطقه و نظام بین‌الملل را وارد مرحله جدیدی کرد که پیامدهای بسیاری در سطح منطقه و فراتر از آن به جای گذاشت که شاید آوریل 2024 را بتوان نقطه عطف این پیامد‌ها دانست. چرا که ایران و اسراییل که سال‌ها در منطقه به اصطلاح خاکستری با یکدیگر درگیر بودند و به‌رغم همه دشمنی‌ها و رقابت‌های ژئوپلیتیکی و هویتی، از رویارویی مستقیم با یکدیگر اجتناب می‌کردند، وارد یک رویارویی نظامی مستقیم و رودررو شدند. هر چند که باید تاکید کرد که این رویارویی نظامی، محدود، کنترل شده و درچارچوب قواعد بازی بود و در نهایت سطح نزاع از حالت رویارویی مستقیم به نبرد در منطقه خاکستری بازگشت.

پس از آنکه اسراییل اقدام به حمله تروریستی به محل کنسولگری ایران در دمشق کرد و این حمله منجر به شهادت تنی چند از مستشاران و فرماندهان عالیرتبه ایران خاصه شهید محمدرضا زاهدی، از فرماندهان ارشد سپاه قدس شد، تهران بر اساس ماده 51 منشور ملل متحد و حق دفاع مشروع از خود و همچنین احیای بازدارندگی‌اش، در 13 آوریل 2024، در عملیاتی موسوم به «وعده صادق» اقدامی تنبیهی علیه اسراییل انجام داده و تعدادی پهپاد و موشک را از خاک خود به سمت سرزمین‌های اشغالی شلیک کرد که تعدادی از این موشک‌های بالستیک، با عبور از سامانه‌های پدافندی چند لایه اسراییل، به پایگاه‌های نظامی و اطلاعاتی از پیش تعیین شده در اسراییل اصابت کرد. اسراییل نیز در پاسخ به اقدام ایران در 19 آوریل، در یک حمله محدود هوایی، پایگاه هشتم شکاری ارتش را در نزدیکی اصفهان هدف قرار داد که چه سایر زبان‌ها مثل انگلیسی «الناس» را اشاره به تمام بشریت می‌دانند و آن را محدود به زمان و مکان نزول قرآن نکرده‌اند. «سوره الناس» خود بهترین مصداق این تعبیر است که نوع بشر را مخاطب قرار می‌دهد. حتی در انتهای این سوره در کنار نوع بشر، نوع دیگری از مخلوقات (من الجنه و الناس) مورد اشاره قرار می‌گیرد و این دایره را وسیع‌تر می‌کند. بر این اساس حتی به نظر می‌رسد تذکر قرآن برای حیات هوشمند در همه عالم آمده است. پس آیا می‌توانیم پیام آن را با اولویت زمان و مکان پیامبر (ص) و دارای روح عربی بدانیم؟

آیه ۱۹ سوره انعام می‌فرماید: «قُلْ‌ای شیْ‌ءٍ أکْبرُ شهادهً قُلِ‌الله شهِیدٌ بیْنِی و بیْنکُمْ و أُوحِی إِلیّ هذا الْقُرْآنُ لِأُنْذِرکُمْ بِهِ و منْ بلغ أ إِنّکُمْ لتشْهدُون أنّ مع‌الله آلِهه أُخْری‌/ بگو بالاترین گواهی، گواهی کیست؟ بگو خداوند گواه میان من و شماست و (بهترین دلیل آن این است که) این قرآن را بر من وحی کرده تا شما و تمام کسانی را که این قرآن به آنها می‌رسد، انذار کنم. آیا به راستی شما گواهی می‌دهید خدایان دیگری با خداست؟»

مورد دیگر، آیاتی هستند که با افزایش دانش بشری، علم و اشراف این کتاب آسمانی را بر پدیده‌های پیچیده خلقت روشن می‌سازد. مثلا درباره عناصر طبیعت، آیات متعددی آمده که با وجود ادبیات محدود آن زمان، با دانش وسیع و رو به رشد انسان سازگاری دارد. این سازگاری شگفت‌انگیز با یافته‌های علمی مدرن، متنوع و رو به ازدیاد است. مثلا آیه ۴۷ سوره الذاریات که می‌فرماید: «والسماء بنیْناها بِأیْدٍ وإِنا لمُوسِعُون/ و آسمان را با قدرتی وصف‌ناپذیر بنا کردیم و ما گسترش‌دهنده‌ایم.» این نکته که کیهان در حال گسترش بیشتر است اخیرا مورد توجه اخترشناسان قرار گرفته است و در واقع قرآن در این‌گونه موارد چنان سخن گفته که آیندگان در هر دوره‌ای به نسبت دستاوردهای علوم تجربی به فهم جدیدی دست می‌یابند. آیا این خود نشان از زمان شمولی قرآن ندارد؟

البته که رسول اکرم (ص) وقتی دعوت را آغاز کرد، خطاب به قوم خودش انذار داد، زیرا جمعیتی که پیش از او برای آنان بیم‌دهنده‌ای نیامده بود ‌باید پیام الهی را بشنوند. این نکته‌ای اساسی و غیرقابل چشم‌پوشی است که همه پیامبران در درجه نخست قوم خود را دعوت می‌کنند، خواه دعوت آنان جهانی باشد، خواه منطقه‌ای که می‌فرماید: «وما أرْسلْنا مِنْ رسُولٍ إِلّا بِلِسانِ قوْمِهِ لیُبیِّن لهُمْ/ ما هیچ پیامبری را جز به زبان قومش نفرستادیم تا برای آنان بیان کند. سوره ابراهیم، آیه ۴ ».

بنابراین آیاتی داریم که مشخصا مرتبط با مسائل سنتی و اجتماعی جامعه پیامبر (ص) است و مثال بارز آن، آیات مرتبط با برده‌داری است که آن زمان و حتی تا سده گذشته در بسیاری مناطق جهان مرسوم بود، اما اسلام از دو راهکار اساسی متناسب با شرایط اجتماعی آن دوران برای حذف برده‌داری استفاده کرد: یکی ترویج و تحسین آزادسازی و دوم مذموم شمردن و ممنوعیت راه‌های بهره‌کشی که از جمله آیات ۳۲ و ۳۳ سوره نور در این مورد است.پس همچنان‌که ابتدا اشاره شد، پیام قرآن کریم جهانی است و خطاب کلی آن به همه بشریت است؛ بارزترین آیات در تایید این باور نیز عبارتند از:

«یا أیُّها النّاسُ إِنّا خلقْناکُمْ مِنْ ذکرٍ وأُنْثى وجعلْناکُمْ شُعُوبًا وقبائِل لِتعارفُوا إِنّ أکْرمکُمْ عِنْد‌الله أتْقاکُمْ إِنّ‌الله علِیمٌ خبِیرٌ/ ای مردم همانا شما را از یک مرد و یک زن آفریده‌‏ایم و به هیات اقوام و قبایلی در آورده‌‏ایم تا با یکدیگر انس و آشنایی یابید، بی‌گمان گرامی‌ترین شما در نزد خداوند پرهیزگارترین شماست که خداوند دانای آگاه است‏. سوره حجرات، آیه ۱۳».

و آیه ۲۵۶ سوره بقره: «لا إِکْراه فِی الدِّینِ ٭ قدْ تبین الرُّشْدُ مِن الْغیِّ ٭ فمنْ یکْفُرْ بِالطاغُوتِ ویُومِنْ بِاللهِ فقدِ اسْتمْسک بِالْعُرْوهِ الْوُثْقیٰ لا انْفِصام لها ٭ واللهُ سمِیعٌ علِیمٌ/ در دین هیچ اجباری نیست. هدایت از گمراهی مشخص شده است. پس هر کسی که به طاغوت کفر ورزد و به خدای ایمان آورد، به چنان رشته استواری چنگ زده که گسستنش نباشد. خدا شنوا و داناست.» دو آیه بالا، جان کلام قرآن برای انسان‌ها در همه عصرها و نسل‌هاست که اختیار دارید تا انتخاب کنید و اگر بهترین‌ها را پیروی کنید به نفع شماست، چراکه به محکم‌ترین دستاویز برای استواری دست یافته‌اید.

منبع: اعتماد

657713

سازمان آگهی های پرسون