به گزارش سایت خبری پرسون، بیوگرافی سوسن تسلیمی برترین بازیگر زن تاریخ سینمای کشور ایران و اولین زن صاحب سبک بازیگری در ایران را مرور می‌کنیم. سوسن تسلیمی سال هاست کـه از سینمای کشور ایران دور شده اما چنان کارنامه درخشانی دارد کـه نمی‌شود وی را فراموش کرد یا جایگزینی برای فراموش شدن اش پیدا کرد. امروز از 0 تا 100 با این بازیگر نیرومند آشنا می‌شویم، با مجله پارس ناز همراه باشید.
بیوگرافی سوسن تسلیمی
سوسن تسلیمی متولد بهمن ماه ۱۳۲۸ شمسی در شهر رشت اسـت. خانواده‌ی وی نیز از اهالی سینما و فرهنگ آن دوران بوده اند. سوسن تسلیمی کار خودرا با بازیگری تئاتر درسال ۱۳۵۰ آغاز کرد و دو سال بعد در همین رشته در دانشکده هنرهای زیبا بـه تحصیل پرداخت.
او در دوران دانشجویی و پس ازآن با افراد بـه نام بسیاری، چون داریوش فرهنگ، هرمز هدایت، مهدی هاشمی، بیژن مفید و بهرام بیضایی همکاری می کرد. سال ۱۳۵۷ بود کـه سوسن تسلیمی در برای اولین بار وارد سینما شد ودر فیلم بهرام بیضایی بـه نام چریکه تارا بـه ایفای نقش پرداخت.
پدرش خسرو تسلیمی، مدیر تولید و تهیه کننده بود مادرش منیره آخوندنیا بازیگری می کرد و برادرش سیروس تسلیمی، فیلمنامه نویس و تهیه کننده و بازیگر هر سه از چهره های عرصه فیلم و تئاتر می باشند. سوسن تسلیمی فعالیت حرفه ای خودرا از سن 22 سالگی درسال 1350 با تئاتر آغاز کرد.
سپس بـه دانشگاه رفت و فارغ التحصیل شد و تا سال 57 همان گونه تئاتر کار می کرد. درسال های اول بازیگری با داریوش فرهنگ در گروه تئاتری پیاده آشنا شد، این ارتباط منجر بـه آشنایی بیشتر و ازدواج شد و این دو صاحب دختری بـه نام توکا نیز شدند اما بعد از سال‌ها زندگی بـه دلیل تصمیم بـه مهاجرت درسال 1366 از همسرش جدا شدند.
سوسن تسلیمی ،داریوش فرهنگ و دخترشان توکا
سوسن تسلیمی علت جدایی اش را اختلاف سلیقه عنوان می کند. او پس از بازی در نمایش‌های درخشانی مثل «باغ آلبالو»، «روسپی بزرگوار»، «دایره گچی قفقازی» و «با خشم بـه یاد آر» درسال 58 آخرین نمایش تئاترش را در ایران بازی میکند و پس از ایفای نقش در «مرگ یزدگرد» بـه کارگردانی بهرام بیضایی، بـه دلیل اختلاف با مدیران تئاتر شهر برای همیشه از تئاتر ایران جدا می شود.
0 تا 100 درباره سوسن تسلیمی
تاریخ سینما و تئاتر ایران کمتر بازیگری مانند سوسن تسلیمی بخود دیده اسـت کـه استانداردهای بازیگری جهانی داشته باشد. از طرفی در تاریخ سینما و تئاتر جهان هم بازیگران زن بسیار اندکی وجود داشته‌اند کـه از قالب کلیشه خارج شده و بدون اتکا بـه بازیگران مرد صاحب سبک باشند.
سوسن تسلیمی اولین بازیگر زن صاحب سبک سینما و تئاتر ایران اسـت کـه باوجود کارنامه هنری نه چندان پرکارش، با ایفای نقش‌هایی متفاوت و بـه یاد ماندنی، برای همیشه نام خودرا در فهرست بهترین بازیگران ایرانی ثبت کرده اسـت. کمتر منتقد و اهل سینمایی پیدا میشود کـه بازی‌های درخشان وی را تحسین نکرده باشد و از سوسن تسلیمی بعنوان یکی از بهترین بازیگران سینمای کشور ایران یاد نکند.
او درباره بازیگری خود میگوید: « مـن زیبایی چهره استانداردی آن‌گونه کـه قابل گفتن باشد ندارم. مـن وقتی در نقشی بازی می کنم سعی میکنم کـه بـه آن نقش زندگی بدهم. شاید نقش اسـت کـه حضور پیدا می کند ودر واقع یک نوع زیبایی در حضور اسـت.»
خانواده هنرمند سوسن تسلیمی
پدر و مادر تسلیمی عضو حرفه‌ای‌ترین گروه‌های تئاتر رشت بودند و سابقه هنری زیادی داشتند. پدر سوسن تسلیمی، خسرو تسلیمی اسـت کـه از تهیه‌کنندگان مطرح سینما و تئاتر ایران پیش از انقلاب بوده اسـت ودر کنار نمایش‌های تئاتر پر تعداد، در 10 پروژه سینمایی هم بعنوان تهیه کننده شرکت داشته اسـت.
منیر آخوندنیا مادر سوسن تسلیمی هم از بازیگران حرفه‌ای تئاتر بوده اسـت کـه تجربه 5 فیلم سینمایی را هم بعنوان بازیگر داشته اسـت. سوسن تسلیمی بـه واسطه خانواده هنرمندش از همان کودکی با بازیگری آشنا میشود ودر کنار پدر و مادر در اتمسفری تئاتری زندگی می کند.
خانواده‌ای کـه علاوه بر سوسن تسلیمی، سیروس تسلیمی «برادر سوسن تسلیمی» را هم بـه سینما و تئاتر ایران معرفی کرده اسـت کـه بعنوان بازیگر، تهیه‌کننده و فیلمنامه‌نویس سابقه همکاری با فیلم‌سازان مهمی مانند بهرام بیضایی،داریوش مهرجویی، پوران درخشنده و ایرج قادری داشته اسـت.
ورود به عرصه تئاتر
سوسن تسلیمی درسال 50 وارد گروه حرفه‌ای تئاتری بـه رهبری آربی آوانسیان_یکی از مطرح‌ترین کارگردانان تئاتر قبل از انقلاب اسلامی_ می شود و بـه گفته خودش بازیگری تئاتر را در عمل دراین گروه می‌آموزد. او هم چنین پس از ورود بـه حوزه بازیگری تئاتر، درسال 52 از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته تئاتر فارغ التحصیل میشود.
تجربه های سینمایی
بهرام بیضایی کـه سال‌ها در نمایش‌های تئاتری‌اش از سوسن تسلیمی بعنوان بازیگر اصلی استفاده میکرد، فیلمنامه‌های دهه پنجاهش را هم برای سوسن تسلیمی نوشت. اولین همکاری سینمایی این زوج هنری صاحب نام، فیلم «چریکه تارا» درسال 1357 بود کـه بـه دلیل مصادف شدن با ناآرامی‌های آن سال‌های ایران در جریان انقلاب اسلامی سال 57، نیمه تمام ماند ودر سال 60 تکمیل شد.
«چریکه تارا» اولین فیلم توقیف شده بعد از انقلاب و هم چنین اولین فیلم تاریخ سینمای کشور ایران بود کـه در جشنواره فیلم کن فرانسه حضور یافت. سوسن تسلیمی دراین فیلم هم مانند همیشه درخشید و بخاطر بازی در نقش یک زن مقتدر، در جشنواره سن‌سباستین مورد تقدیر قرار گرفت. «چریکه تارا» توقیف شد و سوسن تسلیمی برای مردم عام همان گونه ناشناس ماند.
تا اینکه در سریال درخشان «سربداران» بـه کارگردانی محمدعلی نجفی ایفای نقش کرد و با ارائه بازی‌ای گیرا و درخشان دراین سریال کـه یکی از بـه یاد ماندنی‌ترین سریال‌های ایرانی اسـت، بـه چهره‌ای شناخته شده تبدیل شد؛ هرچند این اولین بازی تلویزیونی سوسن تسلیمی نبود و او در تله‌تئاتر «روسپی بزرگوار» درسال 50 و هم چنین «حلقه جادو» درسال 52 کارهای تلویزیونی را تجربه کرده بود.
سوسن تسلیمی با بازی در نقش فاطمه در سریال «سربداران» توانست چهره‌ای مقتدر و فعال از یک زن را ترسیم کند کـه در تاریخ بازیگری ایران و حتی جهان کم سابقه اسـت. پس از پایان این سریال ودر سال 64 سوسن تسلیمی در مقابل دوربین علی ژکان قرار گرفت تا این‌بار با بازی در فیلم «مادیان» تحسین منتقدین را برانگیزد ودر سال بعد در فیلم «طلسم» ساخته داریوش فرهنگ بازی کرد.
او این‌بار در نقش زنی فرمانبردار و آرام متفاوت‌ترین بازی سینمایی خودرا تجربه کند. این فیلم کـه بر اساس نمایشنامه «قلعه کولاک» نوشته بهرام بیضایی بود، در 5 رشته در پنجمین جشنواره فیلم فجر نامزد شد تا بـه یکی از مهم ترین آثار داریوش فرهنگ تبدیل شود.
بهترین بازیگر سینمای ایران
همکاری بهرام بیضایی و سوسن تسلیمی در آن سال‌ها تا جایی بود کـه سوسن تسلیمی در تمام مراحل تولید فیلم شرکت داشت. او حتی در مرحله تدوین هم بـه بهرام بیضایی مشورت می‌داد. درسال 65 و متأثر از سال‌های جنگ، سوسن تسلیمی ایده ساخت فیلمی رابه بهرام بیضایی می دهد و با موافقت بیضایی، این ایده بـه فیلم «باشو غریبه کوچک» تبدیل میشود.
فیلمی کـه هرچند بـه دفاع مقدس می‌پرداخت اما با سلیقه عجیب مدیران فرهنگی آن دوره توقیف شد و تا سال 68 اکران نشد، سالی کـه سوسن تسلیمی دیگر در ایران حضور نداشت و نتوانست یکی از بهترین بازی‌های تمام ادوار بازیگری‌اش را درکنار مخاطبین ایرانی تماشا کند. پس از اکران فیلم «باشو،غریبه کوچک» موجی از نقدهای مثبت درباره فیلم نوشته شد.
حتی منتقدین سخت‌گیری مثل مسعود فراستی زبان بـه ستایش این فیلم گشودند و بیش از هر چیزی از بازی بی‌نقص سوسن تسلیمی در «باشو، غریبه کوچک» سخن گفتند. تعداد زیادی از منتقدین و اهالی سینمای کشور ایران بازی سوسن تسلیمی دراین فیلم را بهترین بازی تاریخ سینمای کشور ایران دانستند و این فیلم را در جرگه بهترین فیلم‌های تاریخ سینمای کشور ایران قرار دادند.
سوسن تسلیمی و مهاجرت به سوئد
درسال 1366 و پس از ایفای نقش در فیلم «شاید وقتی دیگر» بـه کارگردانی بهرام بیضایی، سوسن تسلیمی ممنوع‌الکار شد تا چاره‌ای جز مهاجرت از ایران را نداشته باشد. بـه این ترتیب سینمای کشور ایران، یکی از بهترین بازیگران تمام ادوارش را از دست می دهد.
سوسن تسلیمی پس از ورود بـه سوئد، در فیلم «مرز» بـه کارگردانی رضا پارسا ایفای نقش کرد؛ اما پس از این تجربه، از سینما فاصله گرفت و تمرکز خودرا روی بازیگری، نمایشنامه‌نویسی و تدریس تئاتر قرار داد.
درخشش سوسن تسلیمی این بار در سوئد
سوسن تسلیمی پس از مهاجرت بـه سوئد با مشکلات بسیاری مواجه بود. از سختی یادگیری زبان سوئدی تا ناشناس بودنش برای جامعه هنری سوئد. اما این بانوی فوق‌العاده سینما و تئاتر ایران، بـه سرعت پله‌های ترقی را طی کرد تا اینکه توانست با نمایش «مده‌آ» موجب حیرت همگان شود و جامعه هنری سوئد رابه تحسین مجبور کند.
تسلیمی علاوه بر اینکه نویسنده و کارگردان این نمایش بود، با ماسک‌های مختلف در نقش‌های متفاوتی ظاهر شد و یک تنه این نمایش رابه روی صحنه برد. تسلیمی برای بازی دراین نمایش توانست جایزه بهترین بازیگرسال تئاتر سوئد را از طرف آکادمی هنر سوئد دریافت کند و نبوغ خودرا در خارج از مرزها هم بـه رخ همگان بکشد.
موفقیت‌های سوسن تسلیمی پس از اجرای «مده‌آ» هم ادامه مییابد و علاوه بر بازی‌ها و کارگردانی‌های متعدد تئاتر، تسلیمی چند سریال را هم برای تلویزیون سوئد تولید میکند کـه «عشق، عشق، عشق» و «بازداشتگاه» از مهمترین آن‌ها هستند. او هم چنین درسال 81 فیلمی بـه نام «حادثه غریب‌الوقوع» را هم کارگردانی کرده اسـت.
سوسن تسلیمی از سال 78 دیگر در قالب بازیگر ظاهر نشد و بـه نماشنامه‌نویسی و کارگردانی تئاتر پرداخت. تسلیمی بین سال‌های 78 تا 81 عضو هیئت مدیره انستیتو فیلم سوئد بوده اسـت کـه مرجع اصلی بازرسی بر فیلم‌های سوئد اسـت. او هم‌اکنون در وزارت فرهنگ سوئد از اعضای هیئت مشاورین تئاتر اسـت و عضو هیئت مدیره انستیتوی معرفی فرهنگ سوئد بـه دیگر کشورها نیز میباشد.
سوسن تسلیمی دراین سال‌ها بیشتر از هر کار دیگری بـه تدریس بازیگری در مدرسه عالی بازیگری استکهلم مشغول اسـت و عضو هیئت مدیره این مرکز اسـت. سوسن تسلیمی کـه درسال 2002 جایزه شخصیت ممتاز فرهنگی کشور سوئد را دریافت کرده اسـت، در همان سال نامزد وزارت فرهنگ سوئد از سوی حزب بورژواها بوده اسـت.
بهترین فیلم های سوسن تسلیمی
او از اواخر دهه‌ی ۹۰ میلادی جزو هیئت مدیره انیستیتوی فیلم سوئد بود کـه این انستیتو از اعتبار بسیار بالایی برخوردار اسـت. او در تمام این سال‌ها با علاقه بکار خود در غربت ادامه داده اسـت. جالب اسـت بدانید کـه علاوه بر آنکه تسلیمی درسال ۲۰۰۳، جایزه ویژه شخصیت ممتاز فرهنگی را در رشته کارگردانی فیلم و بازیگری، از طرف دولت سوئد دریافت کرد، در حال حاضر نیز در وزارت فرهنگ سوئد از اعضای هیئت مشاورین تئاتر اسـت.
برخی بر این باورند کـه شاید وقتی دیگر برگۀ زرینی در کارنامه بهرام بیضایی و هم چنین سوسن تسلیمی اسـت. در همان سالی کـه شاید وقتی دیگر بـه نمایش درآمد، تسلیمی ایران را برای همیشه بـه مقصد سوئد ترک کرد. تسلیمی پس از مهاجرت دست از فعالیت در زمینه تئاتر و هنرهای نمایشی برنداشت. او تا بحال چندین تئاتر موفق در سوئد را بازی کرده و هم چنین خود نیز بـه ساخت فیلم و… مشغول بوده اسـت.
منبع: اصلاحات نیوز
