نعل وارونه وزارت بهداشت بر سلامت مادر و نوزاد

به گزارش سایت خبری پرسون، زایمان یکی از مهمترین و حساس ترین تجربه های هر مادر خونی است و چگونگی زایمان دهه هاست که در ایران پرحاشیه است. چند دهه پیش سزارین مد شد و دکترهایی بودند که چه نیاز بود و چه نیاز نبود، حکم قطعی بر سزارین می دادند تا آنجاکه سازمان جهانی بهداشت (WHO) به ایران هشدار دارد که آمار سزارین در کشور بالا رفته است. اما حالا در بر پاشنه دیگر می چرخد و گاهی حتی وقتی سزارین برای سلامت مادر یا نوزاد لازم است بیمارستان ها با انجام عمل سزارین مخالفت می کنند چراکه سیاست های سختگیرانه وزارت بهداشت به این سوی رفته که با بالا رفتن تعداد زایمان های طبیعی، امتیاز بیمارستان بیشتر می شود.

در ماه های گذشته خبر فوری تماس هایی با این موضوع از سوی تعدادی از مخاطبان خود داشته است و مثلا از اینکه همسرشان علیرغم ترسی که از زایمان طبیعی داشته و خود و همسرشان نیز هیچ تمایلی به زایمان طبیعی نداشتند توسط پزشک مربوطه به اجبار به سمت زایمان طبیعی هدایت شدند، خبر دادند و از این وضعیت گلایه داشتند.

آمار سزارین پایین بیاید، بیمارستان مشکل مالی پیدا می کند

برخی پزشکان معتقدند مشکلاتی برای سزارین مادرهای باردار در برخی بیمارستان ها وجود دارد با این وجود شاهد سخت گیری های وزارت بهداشت هستیم که زایمان ها حتما باید به صورت طبیعی انجام شود. این اصرار ممکن است در برخی موارد حاد، جان مادر و کودک را به خطر بیندازد، اما بیمارستان ها را تحت فشار قرار می دهند که اگر آمار سزارین آنها بالا باشد، درجه نمی گیرند چراکه در ارزشیابی سالانه یک نمره مهم آمار سزارین است و اگر درجه بیمارستان پایین بیاید از لحاظ هتلینگ می توانند هزینه کمتری از بیمار دریافت کنند. این اتفاق روی همه عمل های جراحی حتی در رشته‌های غیرمرتبط با زنان هم تاثیر می‌گذارد و می تواند بیمارستان را دچار مشکل مالی جدی کند و به این دلیل بیمارستان ها به این طرح تن داده اند.

این پزشکان به خبرفوری گفتند: این بیمارستان ها هرگاه می بینند که آمار زایمان طبیعی شان در ماه کم بوده سنگ اندازی می‌کنند در برابر بیمارانی که حتی اندیکاسیون دارند و از لحاظ علمی باید سزارین شوند ولی می‌گویند مریض تان اورژانسی نیست و او را به بیمارستان دیگری می فرستند.

سیاست افزایش زایمان طبیعی مغایر با سیاست فرزندآوری

این پزشکان معتقدند این رویه خلاف روند فرزندآوری است و می گویند به دلیل اینکه بسیاری از زنان ایرانی از درد زایمان طبیعی می ترسند و وحشت دارند و با یادآوری آن صحنه و فکر اینکه باید زایمان طبیعی کنند، عطای حاملگی را به لقایش می بخشند که این مسئله خلاف مسئله فرزندآوری و افزایش جمعیت جوان است.

اقدامی که به گفته دکتر مریم میرپور، دبیر انجمن متخصصین زنان و زایمان ایران بر خلاف رویه فرزندآوری در کشور است و باعث می شود بسیاری از مادران به دلیل ترس از درد زایمان طبیعی عطای فرزنددار شدن را به لقایش ببخشند.

این متخصص زنان و زایمان به خبر فوری گفت: گاهی اوقات موقعیتی وجود دارد که زایمان طبیعی خطراتش برای مادر کمتر است، این یک واقعیت است. به غیر از خطرات و عوارضی که بیهوشی دارد، خونریزی بعد از زایمان در سزارین تقریباً دو برابر زایمان طبیعی است ولی ما معتقدیم که زایمان طبیعی که کمپلیکه باشد خوب نیست یعنی یک زایمان طبیعی که روالش طبیعی باشد از سزارین قطعا بهتر است ولی زایمان کمپلیکه و زایمان به هر قیمت را برای سلامت مادر و کودک مخاطره آمیز می‌دانیم.

وی افزود: متاسفانه در کشور ما چند سالی سبک زندگی مردم تغییر کرد و مردم با توجه به تعاریفی که از راحتی سزارین شنیدند فکر کردند واقعاً سزارین بهتر است در حالی که عوارضش نیز بیشتر است از جمله چسبندگی هایی که ایجاد می کند و هر لحظه ممکن است اتفاقی برای مادر بیفتد در این مواقع چسبندگی رحم باعث می شود یکی از اعضای داخلی بدن مثل روده یا مثانه حین عمل آسیب ببیند و این ها واقعیت هایی است که اتفاق می افتد.

دبیر انجمن متخصصین زنان و زایمان کشور همچنین خاطرنشان کرد: درباره زایمان طبیعی چیزی که الان مردم ما را نگران کرده در اکثر موارد ترس از درد زایمان طبیعی است که این ترس، مردم را به سمت سزارین می کشاند. از سوی دیگر، متاسفانه در کشور ما روی کم شدن درد زایمان زیاد کار نشده است و تنها بعضی از بیمارستان‌های خصوصی روش های بی دردی را دارند ولی بیمارستانهای دولتی اکثرشان ندارند.

وی با بیان اینکه بهترین روش بی دردی زایمان اپیدورال است که چند ساعت بیمار هیچ دردی را احساس نمی کند گفت: حدود ۲۰ درصد از بیماران ما زایمان طبیعی نمی‌کنند و به هر دلیلی به سمت سزارین می روند که با روش اپیدورال میتوانند سزارین شان را انجام دهند و بسیار از این کار رضایت دارند.

وی ادامه داد: در بسیاری از کشورهای دنیا که آمارهای سزارین شان کمتر از آمارهای ماست از همین روش ها استفاده می کنند غیر از اینکه برای زایمان طبیعی فرهنگ سازی می کنند.

به جای اقدامات دستوری، فرهنگ سازی کنید

میرپور افزود: ما در کشورمان در این زمینه مشکلات فرهنگی هم در رابطه با مردان و زنان داریم که متمایل به انجام سزارین هستند در حالی که اگر بخواهیم زایمان طبیعی را افزایش و سزارین را کاهش دهیم باید همه جانبه روی فرهنگ مردم کار کنیم یعنی اینطور نمی شود که دستوری و قانونی و به زور و اجبار با این قضیه برخورد کنیم چراکه متاسفانه در کشور ما وقتی می‌خواهیم کاری انجام دهیم به جای اینکه روی آن کار علمی کنیم و به جای فرهنگ سازی با زور و دستور و بخشنامه آن را انجام می‌دهیم.

این متخصص زنان و زایمان با بیان اینکه زایمان طبیعی در همه دنیا ارجح است و عوارض درازمدت سزارین بسیار بیشتر از زایمان طبیعی است، گفت: باید فرهنگ‌سازی شود البته اگر در کنار فرهنگ سازی کمی اجبار هم باشد به فرهنگ سازی کمک می کند مثل اینکه راهنمایی رانندگی برای فرهنگ سازی بستن کمربند ایمنی را اجباری اعلام کرد و اگر کسی این کار را انجام نمی داد با جریمه مواجه می شد و با این کار توانست یک فرهنگ خوب و روش درست را نهادینه کند‌.

وی افزود: برای زایمان هم باید همین طور باشد در عین حالی که سزارین محدودیت داشته باشد و نمی گویم کاملا ممنوع باشد در کنار این محدودیت‌ها فرهنگ‌سازی شود که مردم این محدودیت را بپذیرند و فکر نکنند زور و اجبار روی سر آنهاست بلکه به این درک برسند که این محدودیت منافع زیادی برای خود آنها دارد.

میرپور تصریح کرد: باید راه سزارین به درخواست بیمار هم در کشور باز باشد اتفاقی که در همه جای دنیا وجود دارد.

توبیخ و تنبیه و احتمال کسر درجه اعتباربخشی برای بیمارستان ها

در همین حال، دکتر سودابه کاظمی، رئیس انجمن متخصصین زنان و زایمان کشورمان معتقد است: باتوجه به اینکه آمار سزارین در ایران بالا بوده ازچند سال قبل برنامه هایی با هدف ترویج و خوشایندسازی زایمان طبیعی طراحی و اجرا شده است که مهمترین برنامه تحت عنوان دستورالعمل ترویج زایمان طبیعی سال 97 ابلاغ شد.

وی یادآورشد: در این برنامه هدف اصلی ارتقای سلامت مادر و نوزاد بوده و تاکید بر آن بود که با خوشایندسازی زایمان طبیعی گرایش مادران و خانواده ها را به سمت زایمان طبیعی بیشتر کرده و از گرایش روز افزونی که به سمت سزارین درجامعه شکل گرفته، کاسته شود.

کاظمی افزود: اما در عمل آنچه که اتفاق افتاد اجبار به زایمان طبیعی و ممنوعیت در سزارین برای مادران بود که بویژه به طور سخت گیرانه ای برای مادران حاملگی بار نخست اجراشد (هر چند که به علت یکسان نبودن نظارت برای همه مناطق کشور و بیمارستانها راه های فرار هم به انحای مختلف و خارج عرف پیداشد و بیشتر این مشکلات دامن قشر کم برخوردار را فراگرفت).

وی ادامه داد: این سخت گیری ها در قالب مو ارد تنبیهی و توبیخی هم برای متخصص زنان و هم برای بیمارستانها اعمال شد به طوری که بیمارستانها در صورتی که آمار سزارین نخست زای شان از عدد خاصی فراتر برود از طرف دانشگاه مورد توبیخ قرار گرفته و درجه اعتباربخشی بیمارستان کاسته می‌شود.

این متخصص زنان و زایمان خاطرنشان کرد: همچنین متخصص زنان نیز در صورت داشتن آمار بالای سزارین مورد توبیخ از سمت دانشگاه قرار می گیرد، لذا این موارد سبب شده تا در حال حاضر اغلب بیمارستانها جهت فرار از توبیخ و تنبیه و احتمال کسر درجه اعتباربخشی، حتی الامکان از بستری مادر باردار حاملگی نخست خودداری کنند.

رییس انجمن متخصان زنان و زایمان کشور تصریح کرد: حتی این موضوع به حدی نگران کننده شده که یکسری بیمارستانها ترجیح می‌دهند کلا بخش مربوط به بارداری و زایمان شان را تعطیل کنند تا از دردسرهای مربوط به آن در امان بمانند.

وی با بیان اینکه واقعیت آن است که آمار بالای سزارین در ایران علل متعددی دارد، تصریح کرد: گرایش خانواده ها به سزارین روز بروز بالاتر می‌رود که یکی از مهمترین دلایل آن ترس از درد زایمان است و علل متعدد دیگری هم مطرح است که باید بر مبنای این علتها دنبال راهکار بود.

به جای اجبار به سزارین، امکان زایمان بی درد را فراهم کنید

کاظمی با بیان اینکه فراهم سازی امکان زایمان بی درد می تواند بسیار نقش مهمی در افزایش رضایتمندی مادران از زایمان طبیعی داشته باشد، گفت: به هرحال آنچه که مهم است به خاطر سپردن این نکته است که اصل مهم حفظ سلامت مادر و نوزاد است و نباید به صرف تاکید بر روش و نوع زایمان این اصل مهم تحت الشعاع قرار بگیرد. خط قرمز ما در همه برنامه های مرتبط با مادران و بارداری، حفظ سلامت مادر و نوزاد است و لذا این مهم به عنوان هدف اصلی در تمام برنامه های مرتبط با مادران و بارداری باید سرلوحه قرارگیرد.

سرگردانی مادران نخست‌زایِ متقاضی سزارین در بیمارستان ها

وی خاطرنشان کرد: آنچه که متاسفانه در این سالها اتفاق افتاد این بود که هدف اصلی اصرار بر روش و نحوه زایمان شد و امروزه این اصرار و اجبار به زایمان طبیعی سبب شده تا نه تنها نتیجه دقیقا معکوس بدست بیاید یعنی گرایش به سمت سزارین بالاتر رود بلکه مادران باردار بویژه نخست زا سرگردان میان بیمارستانها شده اند چرا که از پذیرش شان خودداری می شود و این موضوع علاوه بر احتمال مخاطره برای سلامت مادر و جنین منجر به نوعی بارداری هراسی و گریز از فرزندآوری در میان خانوارهای ایرانی شده است در حالی که هدف اصلی اجرای طرح، ارتقای سلامت مادر و نوزاد بوده است.

این همه در حالی است که مسئولان وزارت بهداشت اصل زایمان را بر زایمان طبیعی می دانند و معتقدند آنچه که مهم است شرایط مادر و حفظ سلامت نوزاد و مادر است به این ترتیب فردی که بتواند طبق نظر پزشک مربوطه زایمان طبیعی انجام دهد و شرایطش را داشته باشد، این اتفاق خواهد افتاد و کسی که به دستور و تشخیص پزشک امکان و شرایط زایمان طبیعی را نداشته باشد، سزارین می شود اما این موضوع در اکثر بیمارستان ها وجود دارد.

منبع: خبر فوری