به گزارش سایت خبری پرسون از فارس؛ غریب فاضل نیا رئیس دانشگاه سلمان فارسی کازرون در نشست فرصت‌ها و چالش‌های کنشگری پریشان و بختگان گفت: دانشگاه سلمان فارسی کازرون با تکیه بر ظرفیت‌های متعدد خود این آمادگی را دارد که برای اجرای سیاست‌های کلان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای کمک به حل مسائل مختلف جامعه به ایفای نقش بپردازد.
او بیان کرد: این دانشگاه علاوه بر بهره‌مندی از اعضای هیئت علمی توانمند و ساختار‌های متعددی که ایجاد شده و از حضور و فعالیت دانشجویان مستعدی به ویژه در قالب کانون‌های فرهنگی و سایر تشکل‌های دانشجویی برخوردار است که نشان داده‌اند توانایی مطلوبی در طرح‌ریزی و اجرای طرح‌هایی حتی در سطوح ملی را نیز دارند.
فاضل نیا تصریح کرد: طراحی و اجرای سه دوره طرح ملی گفت وگوی تالاب‌های ایران، نشان دهنده این توانمندی است و تلاش کرده‌ایم روند برنامه‌ریزی‌ها برای تقویت حمایت از این دانشجویان و تقویت ظرفیت‌ها برای کمک به حل مسائل جامعه دنبال شود چراکه معتقدیم ورود دانشجویان و دانشگاهیان به حل مسائل جامعه، می‌تواند امید‌های مضاعفی را درخصوص دستیابی به راه‌حل‌های پایدار و بهینه ایجاد کند.
فرزاد پولادی دبیر کانون محیط‌زیستی بلوط سبز دانشگاه سلمان فارسی کازرون نیز در این نشست با تشریح اهداف طرح ریزی گفت وگوی ملی تالاب‌های ایران از سوی این کانون، ادامه داد: با حمایت‌ها و پشتیبانی‌های انجام شده از طرح دانشگاه سلمان فارسی کازرون در دو سال گذشته موفق شده‌ایم سه دوره گفتگو از این طرح را بین تالاب‌های پریشان ـ ارومیه، پریشان ـ حله و پریشان ـ بختگان را برگزار کنیم.
او افزود: در قالب این طرح تلاش می شود تا با برقراری تعامل با دانشگاه‌ها و نهاد‌های دولتی و غیردولتی فعال در حوزه تالاب‌های مختلف کشور، شرایط گفتگو بین کنشگران و متخصصان تالاب‌ها را ایجاد کرده و زمینه مناسب‌تری برای اطلاع طرفین از فرصت‌ها و چالش‌های همدیگر به وجود آوریم و فرصتی را ایجاد کنیم تا از طریق این گفتگو‌ها و ارتباط‌ها، روند تلاش برای حفاظت و احیاء تالاب‌های کشور تقویت شود.
تالاب پریشان با هویت و فرهنگ مردم کازرون عجین شده است
محمودرضا پولادی، فرهنگی و کنشگر حوزه محیط‌زیست نیز به جایگاه و اهمیت ویژه تالاب پریشان در بین اهالی شهرستان کازرون و در هم تنیده شدن این تالاب با مباحث هویتی و فرهنگی منطقه اشاره کرد.
او اضافه کرد: هزاران سال است که پیوندی ناگسستنی میان دریاچه پریشان و باور‌ها و فرهنگ مردم کازرون وجود داشته است. این دریاچه الهام بخش شعر شاعران، لالایی مادران، قصه‌های مادربزرگ‌ها، افسانه‌های محلی و مردم کازرون بوده است.
این کنشگر حوزه محیط‌زیست در ادامه با مقایسه تطبیقی وضعیت تالاب پریشان در طول دو دهه گذشته، به مرور پیشینه کنشگری پیرامون این تالاب پرداخت و با برشمردن فرصت‌های پیش‌رو، اظهار کرد: افزایش سطح آگاهی عمومی و حساسیت اقشار مختلف مردم و افزایش مشارکت‌های مردمی از جمله مواردی هستند که توانسته در مجموع، مسائل تالاب پریشان را به یک مطالبه عمومی تبدیل کند.
پولادی تاکید کرد: ارتباط موثر و نافع با جوامع محلی برای همیاری و حفظ و احیای تالاب و مطرح کردن مسائل تالاب پریشان در سطح ملی، می‌تواند زمینه ساز استفاده بهتری از فرصت‌های موجود برای احیاء تالاب پریشان باشد.
این کنشگر محیط زیست گفت: موضوع معیشت، مهمترین دغدغه جوامع محلی تالاب پریشان بوده و کمبود امکانات رفاهی، بهداشتی، تفریحی از دیگر مسائل این جوامع است.
پولادی بیان کرد: کنشگران باید به دنبال یافتن معیشت جایگزین و همچنین اقناع مسئولان و جوامع محلی در جهت حرکت از سمت کشاورزی نابهره‌ور به سمت معیشت بهره‌ور و پایدار باشند که گرچه کاری دشوار است، اما با راهکار‌هایی همچون برقراری ارتباط منطقی و مداوم با جوامع محلی، شناسایی نیرو‌های توانمند و عاشق در عرصه محیط‌زیست و تشکیل کارگروه‌ها و ایجاد تعامل سازنده و موثر با مسئولان و تصمیم گیرندگان می‌توان به تحقق آن‌ها و بازگشت دوباره پریشان، بختگان و سایر تالاب‌های سرزمین‌مان امید داشت.
مجموعه قوانین محیط‌زیستی، فرصتی مناسب برای کنشگران تالاب‌ها هستند
سید حسن طباطبایی رئیس پارک ملی بختگان با معرفی تالاب بختگان و تشریح وضعیت این تالاب در دو دهه اخیر، با یادآوری اینکه بسیاری از مشکلات تالاب‌های ایران، مشابه همدیگر هستند، به برشمردن برخی دلایل خشک شدن تالاب‌های طشک و بختگان پرداخت.
او تصریح کرد: ایرانیان در طول تاریخ با مدیریت پایدار آب در قالب سازه‌هایی مانند قنات، موفق شده بودند بهره‌برداری پایداری از منابع آبی داشته باشند. اما تغییر روند بهره‌برداری از منابع آبی که نمونه‌های آن را در ساخت سد‌ها و حفر چاه‌هایی که بدون در نظر گرفتن پایداری محیط‌زیست انجام شده، باعث بروز مشکلاتی برای همه عرصه‌های زیستی از جمله تالاب‌ها شده تا آن جا که افت سالانه آب‌های زیرزمینی در حوزه بختگان به ۵۰ سانتی‌متر تا یک متر رسیده است.
طباطبایی به نقش کلیدی ساز و کار‌های مدیریت منابع آب در کاهش اثرات این پدیده‌ها، کمک به احیاء تالاب‌ها و جلوگیری از تبدیل مشکلات تالاب‌ها به پیامد‌های نامطلوبی مانند فرونشست، ایجاد ریزگرد‌ها و تبعات اجتماعی مانند مهاجرت جوامع حاشیه تالاب‌ها اشاره کرد.
رئیس پارک ملی بختگان ادامه داد: از عمده‌ترین فرصت‌های پیش‌روی کنشگران تالاب‌های ایران، مجموعه قوانینی است که در حوزه محیط‌زیست کشور وجود دارد و می‌تواند در روند مطالبات حقوقی مورد استفاده قرار گیرد که قانون توزیع عادلانه آب و قانون حفاظت، احیاء و مدیریت تالاب‌های ایران و آیین‌نامه‌های اجرایی این قوانین از جمله مواردی هستند که می‌توانند در این حوزه مورد استفاده قرار گیرند.
او افزود: باید گفتگو و تعامل بین تمامی کنشگران و ذینفعان تداوم یابد تا با درک مشترک و در نظر گرفتن افق‌های بلندمدت و پایدار که متضمن حفظ ظرفیت‌های محیط زیستی باشد، بتوان برای احیاء آن‌ها گام برداشت.
طباطبایی اضافه کرد: فعالیت دانشگاه سلمان فارسی کازرون و رویکردی که این دانشگاه برای کمک به حل مسائل زیست‌محیطی در پیش گرفته، برای شهرستان کازرون و عرصه‌های زیست‌محیطی یک فرصت مطلوب است و می‌تواند کمک شایان توجهی در این مسیر داشته باشد.
برای ۳۸ تالاب کشور برنامه مدیریت جامع تدوین شده است
مهری اثنی‌عشری مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های ایران نیز در این نشست تخصصی، با تشکر از رویکرد تعاملی و جامعه‌محور دانشگاه سلمان فارسی کازرون و کانون‌های فرهنگی این دانشگاه که ظرفیت‌های مختلف خود را برای کمک به احیاء تالاب پریشان فعال کرده‌اند و با اشاره به طرح گفت وگوی تالاب‌های ایران که از سوی این دانشگاه در حال اجرا است، توجه جدی و مبتنی بر رویکرد‌های علمی و تعاملی به مسائل مرتبط با تالاب‌ها، به دلیل اثرگذاری آن‌ها در سایر عرصه‌های زیستی و اجتماعی را حائز اهمیت برشمرد.
او اظهار کرد: در گزارش ۲۰۲۱ کنوانسیون رامسر، نرخ نابودی تالاب‌ها در دنیا بیش از سه برابر جنگل‌ها اعلام شده است و از آنجا که نابودی تالاب‌ها علاوه بر آنکه تنوع زیستی را دچار مشکل می‌کند، اثرات مستقیم و بسیار نامطلوب اجتماعی را نیز در پی دارد، بنابراین بایستی تلاش شود تا با استفاده از همه ظرفیت‌ها به سمت احیاء و پایدار نمودن شرایط آن‌ها حرکت کرد.
اثنی عشری تاکید کرد: تاکنون برای ۳۸ تالاب کشور برنامه مدیریت جامع تدوین شد که در این برنامه‌ها نقش همه بهرهبرداران و اثرگذاران شناسایی شده و آن‌ها را در برنامه‌ریزی‌ها دخیل می‌کند و در ادامه به یک سری اهداف استراتژیک و چشم‌انداز‌های مشترک می‌رسیم که براساس شرایط هر تالاب ایجاد شده است.
مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب های ایران گفت: در بعضی جا‌ها برنامه‌ریزی‌های بخشی در اولویت قرار گرفته‌اند و این موضوع به تالاب‌ها صدمه زده است، این در صورتی است که برنامه‌ریزی‌ها و سیاست گذاری های بین بخشی می‌تواند کمک کند فشار در حوزه، بین همه بخش‌ها توزیع شود و همه‌ی این فشار فقط بر روی تالاب‌ها نیاید. باید راه‌هایی پیدا کنیم تا هم بهره‌برداری‌ها و طرح های توسعه‌ای در زمان مناسب و با مکان‌یابی مناسب انجام شوند و هم کارکرد‌های تالاب‌ها در بلندمدت حفظ شوند.
در ادامه این نشست که به صورت نیمه‌حضوری و با استفاده از بستر مجازی برگزار شد، شرکت‌کنندگان به بحث و گفتگو پیرامون مسائل مطرح شده از سوی سخنران‌ها پرداختند و نقطه‌نظرات خود را مطرح کردند.
