مکانیزم کشف قیمت صحیح

معاملات اموال غیرمنقول در بورس‌کالای ایران، از سال ۱۳۹۹ در بازار فرعی املاک و مستغلات کلید خورد و می‌‌‌توان گفت، عرضه مسکن در بورس‌کالا اتفاق مثبتی است که تمامی فعالان بازار، اعم از حقیقی و حقوقی، می‌‌‌توانند در این بازار، اموال غیرمنقول خود را پذیرش و عرضه کنند. این بستر معاملاتی برای نهادهای دولتی و غیردولتی، تشکل‌ها (انجمن‌‌‌ها، اتحادیه‌‌‌ها و...) و انبوه‌سازان مستغلات بسیار جذاب است؛ زیرا اگر عرضه و تقاضا به مقدار کافی و متناسب در بازار انجام شود، مکانیزم کشف قیمت می‌‌‌تواند به‌صورت صحیح صورت‌پذیرد.
تصویر مکانیزم کشف قیمت صحیح

به گزارش سایت خبری پرسون، میثم باقری کوپائی کارشناس بازار سرمایه در یادداشتی نوشت: شفافیت قیمت و منصفانه بودن آن، از دیگر مزایای این بازار است؛ زیرا عدم‌شفافیت قیمت و وجود واسطه‌‌‌گران در بازار املاک، باعث ایجاد قیمت‌های کاذب و غیرواقعی می‌شود که استفاده از این بستر معاملاتی موجب می‌شود، نرخ واقعی مسکن، خود را نشان دهد.

ویژگی دیگر این بازار، کاهش هزینه‌‌‌های معاملاتی به علت حذف واسطه‌‌‌ها و همچنین کاهش هزینه‌‌‌های مبادلاتی است. بورس‌کالا با اخذ تضامین تعهدآور، فضای معاملاتی میان خریداران و فروشندگان را شفاف و قابل اطمینان می‌کند. در حال حاضر، بسیاری از بانک‌ها برای انجام معاملات اموال مازاد خود، درصدد ورود به این بازار هستند تا با عرضه در این بازار، در واقع از برگزاری تشریفات مزایده و مناقصه معاف شوند (براساس ماده «۱۷» قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، در صورت عرضه و فروش اموال غیرمنقول در بازار فرعی بورس‌کالا توسط وزارتخانه‌‌‌ها و دستگاه‌‌‌های دولتی و اجرایی، نیازی به برگزاری تشریفات مناقصه و مزایده نیست). همچنین بهبود فرآیند نظارت بر نهادهای دولتی و غیردولتی از دیگر مزایای رونق‌گرفتن این بازار است.

طرح دیگری که در این حوزه در بورس‌کالا در حال پیگیری است، انتشار سلف موازی استاندارد مسکن برای تامین‌‌‌مالی شرکت‌های عرضه‌کننده املاک و مستغلات است که با توجه به رویکرد تحویل ملک برای خریداران اوراق مذکور، این افراد می‌‌‌توانند در پایان دوره انتشار اوراق، با خرید مقدار مشخصی از این اوراق، اقدام به خرید و تحویل ملک کنند.

در ادامه به بیان معایب این طرح می‌‌‌پردازیم؛ اینکه به چه دلیل بسیاری از نهادهای دولتی و بانک‌ها پیش از این، چندان استقبالی از این بستر معاملاتی نکرده‌‌‌اند؛ بستری که با وجود شفافیت و وجود بسیاری از مزایای دیگر که در بالا ذکر شد، هنوز به صورت کامل مورد استفاده قرار نگرفته است و بانک‌ها عرضه املاک مازاد خود را از طریق مزایده انجام می‌دهند؟

اولین عامل عدم‌توفیق این طرح، آشنایی نداشتن عموم مردم با بورس‌کالاست. بورس اوراق بهادار برای مردم شناخته‌شده‌‌‌تر است؛ اما بورس‌کالا و مزایای آن هنوز عمومیت ‌‌‌مناسبی پیدا نکرده است که البته با فرهنگ‌سازی بیشتر و عرضه کالاهایی که ‌‌‌مردم خریدار آنها هستند (مانند خودرو) این آشنایی می‌‌‌تواند دوچندان شود. عامل بعدی، پیچیدگی‌‌‌هایی است که برای پذیرش کالا وجود دارد و باعث شده است عرضه‌‌‌ها کاهش پیدا کند. از جمله شرایط پذیرش و عرضه املاک در بورس‌کالا غیر‌مشاع بودن و دارا بودن سند رسمی یا تک‌برگ مالکیت یا پایان کار است که در برخی از املاک، مالکیت ششدانگ برای عرضه‌کننده وجود ندارد و چون این مورد با دستورالعمل‌‌‌های بورس‌کالا مغایرت دارد، امکان پیش‌فروش املاک و عرضه املاکی را که دارای مشکلات ساختاری هستند، از میان برده است.

در خصوص علت عدم‌عرضه املاک بانک‌ها در بورس‌کالا، ذکر این ‌‌‌نکته حائز اهمیت است که در حال حاضر، واگذاری املاک بانک‌ها از سوی سیستم شرکت فام (شرکت فروش اموال مازاد بانک‌ها) انجام می‌شود که تمامی کارها از جمله کارشناسی املاک از سوی کارشناسان رسمی دادگستری، برگزاری مزایده تا انتقال سند به خریدار توسط این شرکت انجام می‌شود.

همچنین علت عدم‌عرضه املاک دولتی در بورس‌کالا را می‌‌‌توان ماده «۹» قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه دانست که مطابق با آن، تمام دستگاه‌‌‌های مشمول قانون، از جمله بانک‌های دولتی مکلف به رعایت قانون برگزاری مناقصات و انجام معاملات خود از طریق سامانه الکترونیکی تدارک دولت هستند که این سامانه، عملا رقیب بورس‌کالا برای عرضه املاک دولتی محسوب می‌شود.

به هر حال، سامانه‌‌‌های مختلفی که اکثرا اهداف مشابهی نیز دارند، می‌توانند در کشور تجمیع شوند و تمامی این معاملات در یک‌بستر که بورس‌کالای ایران است، انجام شود.

منبع: دنیای اقتصاد

394155

سازمان آگهی های پرسون