برگ برنده پکن بیخ گوش امریکا

رهبر جزایر سلیمان روز چهارشنبه در شرایطی از امضای یک توافقنامه امنیتی با چین خبر داد که قرار بود در چند روز آینده یک مقام ارشد امریکایی برای منصرف ساختن این کشور از انعقاد این توافقنامه بحث‌برانگیز به اقیانوس آرام سفر کند.
تصویر برگ برنده پکن بیخ گوش امریکا

به گزارش سایت خبری پرسون، محمدحسین لطف‌الهی در یادداشتی نوشت: کارشناسان غربی به ‌شدت درباره تبعات امضای توافق امنیتی میان چین و جزایر سلیمان هشدار می‌دهند اما پکن و هونیارا آن را گامی در راستای تقویت امنیت منطقه توصیف می‌کنند.

اعلام عمومی این خبر در حالی صورت گرفت که ماه گذشته میلادی پیش‌نویس این توافقنامه میان چین و جزایر سلیمان منتشر شد و نگرانی‌های بسیاری را میان جریان اپوزیسیون در این مجمع الجزایر، ایالات متحده، استرالیا، نیوزیلند و تعدادی دیگر از متحدان منطقه‌ای امریکا برانگیخت که معتقد بودند توافق امنیتی میان پکن و جزایر سلیمان می‌تواند به تقویت حضور نظامی چین و افزایش تنش در اقیانوس آرام منجر شود.

وانگ ونبین، سخنگوی وزارت خارجه چین نیز در نشست رسانه‌ای خود به خبرنگاران گفت که این پیمان امنیتی توسط وزیران خارجه چین و جزایر سلیمان امضا شده است.

او به جزییات بیشتری درباره زمان و مکان امضای این قرارداد اشاره‌ای نکرد.

مناسه سوگاواره، نخست‌وزیر جزایر سلیمان در نشست اخیر با نمایندگان پارلمان توضیح نداد که چرا دقیقا پیش از سفر یک هیات از مقام‌های ارشد امریکایی امضای این توافقنامه را علنی کرده است. او همچنین به سوالاتی که پیرامون ارتباط میان توافقنامه امضا شده با پیش‌نویسی که در ماه گذشته افشا شد، پاسخی ارایه نداد.

براساس پیش‌نویس مذکور، چین اجازه می‌یافت سربازان و ناوهای جنگی خود را در جزایر سلیمان مستقر کند. حضور نظامی چین در جزایر سلیمان، امتیاز ویژه‌ای برای پکن به منظور گسترش نفوذش در اقیانوس آرام به حساب می‌آید و می‌تواند تهدیدی برای استرالیا به عنوان یکی از اضلاع مربع کواد (چارچوبی متشکل از کشورهای ایالات متحده، هند، ژاپن و استرالیا برای همکاری در راستای مهار چین) باشد.

استرالیا و امریکا از مدت‌ها پیش نگران احداث پایگاهی دریایی از سوی چین در منطقه جنوب اقیانوس آرام بودند. ماناسه سوگاواره، نخست‌وزیر جزایر سلیمان ماه گذشته ساخت پایگاه دریایی از سوی چین در کشورش را تکذیب کرده بود. وی افزوده بود که همکاری کشورش با چین «همکاری بین دو کشور خودمختار و مستقل» است. به گفته وی توافق امنیتی با پکن «ثبات» کشورش در «درازمدت» را تامین می‌کند.

سوگاواره روز چهارشنبه نیز بار دیگر این نگرانی‌ها را رد کرد و گفت: هدف از انعقاد این توافق، تقویت توان پلیس جزایر سلیمان به منظور مقابله با شورش‌هایی نظیر شورش ماه نوامبر در پایتخت است که ویرانی‌های بسیاری برجای گذاشت: «اجازه دهید با اطمینان خطاب به مردم بگویم ما با در نظر گرفتن منافع ملی و با چشمان باز این توافق را امضا کردیم.

دولت وظیفه دارد از مردم، دارایی‌های آنها و زیرساخت‌های اساسی کشور محافظت کند.»
متیو وال، رهبر اپوزیسیون اما این اظهارات را قابل قبول نمی‌داند و اطمینان ندارد که توافق با چین به احداث پایگاه نظامی از سوی پکن منجر نشود.

به گفته او، «این توافق تنها یک آغاز است و تهدیدهایی جدی‌تر علیه امنیت منطقه در پیش خواهد بود.»

به گفته کارشناسان، این توافق اولین در نوع خود میان چین و یک کشور حوزه ایندوپاسیفیک است.

آنها هشدار می‌دهند اکنون ماناسه سوگاواره، نخست‌وزیر جزایر سلیمان که می‌خواهد انتخابات سراسری در سال آینده را به بهانه تغییر قانون اساسی عقب بیندازد، با اطمینان از حمایت چین در سرکوب اعتراضات احتمالی، خواسته‌اش را عملی کند.

آن ماری بردی، استاد دانشگاه کانتربری در نیوزیلند می‌گوید: این توافق یک ابزار مهم برای «بر هم زدن بازی» است. او معتقد است با توجه به پیش‌نویس منتشر شده، توافق اخیر به چین اجازه خواهد داد در صورت «به خطر افتادن سرمایه‌های خارجی و مهاجران» در جزایر سلیمان از قدرت نظامی خود برای برقراری آرامش استفاده کند و در رقابت میان دموکراسی‌ها و اتوکراسی‌ها به دست آوردن چنین قدرتی توسط یک اتوکراسی خطرناک خواهد بود.

ماریس پین، وزیر خارجه استرالیا، در سخنانی به ‌شدت از امضای این پیمان امنیتی توسط جزایر سلیمان انتقاد کرد. به گفته او، استرالیا عمیقا نگران عدم شفافیت این‌ توافق و پتانسیل آن برای تضعیف ثبات در منطقه است.
واشنگتن‌پست نوشته به‌رغم وجود آگاهی کلی در ایالات متحده از گفت‌وگوها میان چین و جزایر سلیمان، خبر امضای توافق که از سوی رسانه‌های چینی و نخست‌وزیر جزایر سلیمان علنی شد برای آنها «شوکه‌کننده» بوده است.

کاخ سفید دوشنبه اعلام کرد که کورت کمبل، هماهنگ‌کننده منطقه هند و اقیانوس آرام کاخ سفید و یک مقام ارشد وزارت خارجه امریکا در امور آسیا این هفته به جزایر سلیمان سفر خواهد کرد. کورت کمپبل و دانیل کریتنبریک، دستیار وزیر خارجه ایالات متحده در امور آسیای شرقی و اقیانوس آرام، همراه با هیاتی متشکل از مقامات وزارت دفاع و سازمان توسعه بین‌المللی ایالات متحده به سه کشور جزایر سلیمان، فیجی و پاپوآ گینه‌نو خواهند رفت. تاریخ این‌ سفر اعلام نشده است، ولی این گروه همچنین در هاوایی توقف خواهند کرد که با مقامات ارشد نظامی و شرکای منطقه‌ای در فرماندهی هند‌ و اقیانوس آرام ایالات متحده مشورت کنند.

به گفته ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه امریکا، نگرانی درباره چین، یکی از موضوعاتی است که با مقامات جزایر سلیمان مورد بحث قرار می‌گیرد. او در کنفرانس خبری دوشنبه خود گفت که سیاست ایالات متحده در منطقه «حصول اطمینان کشورها از درک مزایای تعامل با واشنگتن بوده است و نه در مورد چین یا هر کشور دیگری.»

ند پرایس در ادامه افزود: «ما این را به آنها واگذار می‌کنیم تا آنچه ما پیشنهاد می‌دهیم با آنچه کشورهای دیگر از جمله کشورهای بزرگ‌ منطقه پیشنهاد می‌دهند، مقایسه کنند.»

امریکا در فوریه گذشته اعلام کرد که به عنوان بخشی از تلاش دولت بایدن، رییس‌جمهوری ایالات متحده، سفارتی را در جزایر سلیمان باز می‌کند تا منابع امنیتی و دیپلماتیک بیشتری را به منطقه هند-اقیانوس آرام برای مقابله با افزایش نفوذ چین ارایه دهد. جزایر سلیمان در ماه مارس گذشته اعلام کرد که در حال ایجاد شراکت با چین برای مقابله با تهدیدات امنیتی و تضمین محیطی امن برای سرمایه‌گذاری منطقه‌ای است.
استرالیا به ‌شدت نگران این توافق است.

بارنابی جویس، معاون نخست‌وزیر این کشور روز چهارشنبه در واکنش به امضای توافق امنیتی میان چین و جزایر سلیمان گفت که «ما نمی‌خواهیم یک کوبای کوچک در نزدیک مرزهای خود داشته باشیم.»

از نگاه اندیشکده‌های غربی، این توافق برای جهان بسیار «خطرناک‌تر» از یک توافق عادی میان دو کشور مستقل است.

چارلز ادل، مدیر بخش مطالعات استرالیا و مشاور ارشد مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، در توصیف این توافق به روزنامه نیویورک تایمز می‌گوید: «درس بزرگ این توافق برای دنیا این است که چین به دنبال بازتعریف نظم جهانی براساس منافع خود است.

فارغ از اینکه محتوای این توافق چه باشد و اینکه آیا هدف اصلی چین توسعه منافع تجاری، ایجاد تاسیسات نظامی یا هر خواسته امنیتی دیگری باشد، مساله این است که آنها براساس منافع خود که در تضاد با منافع دموکراسی‌ها و جهان آزاد است، حرکت می‌کنند.» به گفته ادل، همکاری چین با جزایر سلیمان به مراتب از همکاری‌های امنیتی و اقتصادی پکن با کشورهایی نظیر کامبوج و پاکستان خطرناک‌تر است: «جغرافیا، جغرافیا و جغرافیا؛ راز این مساله همین است. جزایر سلیمان از نظر جغرافیایی اهمیت استراتژیک و شگفت‌انگیزی دارد و خطوط کشتیرانی که ایالات متحده را به آسیا متصل می‌کند از نزدیکی آن می‌گذرد. در نتیجه همان‌طور که ژاپن در جنگ جهانی دوم نشان داد، می‌توان از منطقه برای ضربه زدن به منافع امریکا و متحدانش استفاده کرد.»

کارشناسان منطقه‌ای هشدار می‌دهند که ایالات متحده اگر می‌خواهد جلوی تداوم افزایش نفوذ چین در منطقه را بگیرد، نیاز دارد رویکردی متفاوت از گذشته را در پیش گیرد. میهای سورا، پژوهشگر اندیشکده لوی در سیدنی باور دارد که سیاست ایالات متحده تعامل مثبت و بسیار قوی‌تر از گذشته با ملل منطقه است و پایه و اساس این رابطه جدید باید همکاری در راستای افزایش توان اقتصادی این کشورها باشد.
مجمع‌الجزایر سلیمان در اقیانوس آرام و در فاصله حدودا ۱۵۰۰ کیلومتری از ساحل استرالیا واقع شده است.

منبع: روزنامه اعتماد

393884