به گزارش سایت خبری پرسون، تولید نفت ایران بر اساس اظهارات مقامات کشور اکنون 40 درصد بیشتر از ابتدای دولت سیزدهم است و صادرات نفت نیز از مرز یک میلیون بشکه در روز عبور کرده است. این اعداد، تنها آمار رسمی وزارت نفت از میزان تولید و صادرات نفت ایران است که نشان می‌دهد در این مدت، شرایط فروش نفت کشور بهبود یافته است.این موضوع را از آمار منابع ثانویه اوپک (سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام) نیز می‌توان دریافت.
این منابع ثانویه شامل 7 نهاد رصدکننده بازار جهانی نفت خام و تردد نفتکش‌ها از جمله اداره اطلاعات انرژی امریکا، آژانس بین‌المللی انرژی، نشریه‌های تخصصی پی.آی.دبلیو، پیلاتس و مرکز مطالعات جهانی انرژی CGES (سی.جی.یی.اس) و شرکت مشاوره‌ای CERE (سی.یی.آر.یی) است که به‌دلیل صادرات نفت خام ایران در بازار خاکستری، توان ارائه آمار دقیق صادرات را ندارند؛ اما داده‌های آنها همسو با گزارش‌های رسمی است.
بر مبنای اعلام منابع ثانویه و تازه‌ترین گزارش اوپک، ایران در ماه مارس 2022 حدود 2 میلیون و 546 هزار بشکه در روز نفت خام تولید کرده است، این درحالی است که در ابتدای دولت، رقم اعلامی منابع ثانویه برای تولید نفت ایران حدود یک میلیون و 800 هزار بشکه در روز بوده است. به این ترتیب، میزان تولید نفت ایران بر مبنای گزارش منابع ثانویه، در دولت سیزدهم نزدیک به 40 درصد افزایش داشته است.
مصرف 1.8 میلیون بشکه در داخل کشور
با این حال، برخی از گزارش‌ها نشان می‌دهد که یا تولید نفت ایران بیش از رقم اعلامی منابع ثانویه است یا از محل ذخایر نیز صادرات انجام می‌شود.
نرسی قربان، کارشناس بین‌الملل انرژی در این خصوص به «ایران» می‌گوید: «آمار دقیق تولید و صادرات نفت کشور، آماری است که از سوی وزارت نفت عنوان می‌شود. اما به خاطر تحریم‌ها، وزارت نفت نمی‌خواهد که بگوید چقدر نفت خام در ایران تولید و چقدر از این میزان صادر می‌شود.»
او ادامه می‌دهد: «بخشی از نفت تولیدی، داخل کشور مصرف می‌شود و بخشی نیز صادر می‌شود. پالایشگاه‌های ایران تقریباً یک میلیون و 800 هزار بشکه نفت خام را پالایش می‌کنند و این میزان از تولید برای تأمین نیاز پالایشگاه‌های داخلی است.»
با احتساب مصرف یک میلیون و 800 هزار بشکه نفت خام داخل کشور و همین‌طور صادرات بیش از یک میلیون بشکه در روز نفت خام کشور، می‌توان حدود 2.8 میلیون بشکه در روز نیز برای تولید نفت ایران متصور شد. اما این رقم هنوز حدود یک میلیون بشکه در روز تا ظرفیت تولید نفت کشور فاصله دارد.
ظرفیت تولید نفت کشور 3.8 میلیون بشکه در روز
وزیر نفت اخیراً در ارتباط تلفنی با بخش خبری ساعت ۲۱ سیما درباره ظرفیت تولید نفت خام ایران گفت که «با انجام اقدام‌های مؤثر در میدان‌های نفتی، خشکی و دریایی، حفاری چاه‌های جدید، تعمیر چاه‌ها و تعمیرات، بازسازی و نوسازی تأسیسات، مراکز جمع‌آوری نفت، ظرفیت کنونی تولید نفت به پیش از تحریم‌ها یعنی به رقم روزانه بیش از ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت رسیده است و اکنون حتی برای تولید این مقدار نفت مشکلی نداریم.»
قربان، کارشناس بین‌الملل نفت در این خصوص می‌گوید: «ظرفیت تولید با تولید فرق دارد و در اصل ظرفیت نشان‌دهنده توان تولید است.»او ادامه می‌دهد: «به‌طور معمول بین 5 تا 10 درصد در سال از ظرفیت تولید نفت کاسته می‌شود. این تنها در مورد ایران نیست و همه تولیدکنندگان نفت با این مسأله مواجه هستند. به همین خاطر مرمت و تعمیر چاه‌های موجود و حفاری چاه‌های جدید و اقداماتی از این دست باید انجام شود تا ظرفیت تولید نفت افت نکند. از این پس نیز باید این رسیدگی انجام شود.»
افزایش تولید تابع صادرات است
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران می‌گوید که «با مجموعه اقداماتی مانند بهره‌گیری از اشکال مختلف بازاریابی، این افزایش صادرات نفت در دولت سیزدهم رقم خورده و به تبع آن تولید نفت نیز بیشتر شده است.»
محسن خجسته‌مهر عنوان می‌کند که «حتی در این مدت به برخی کشورهای هدف، بیشتر از زمان اجرای برجام صادرات داشته‌ایم و احیا و بازپس‌گیری بازار از دست رفته محصولات صادراتی در دوران تحریم از جمله اقداماتی است که در این مدت انجام شده است.»
صادرات نفت ایران به مقصد چین، یکی از مواردی است که در دولت سیزدهم رشد قابل توجهی داشته و برخی از خبرگزاری‌های بین‌المللی اعلام کرده‌اند که ایران در ماه مارس 900 هزار بشکه نفت در روز فقط به مقصد چین حمل کرده است. آمار تأیید نشده نشان می‌دهد که ایران از سال 2021 بیش از 337 میلیون بشکه نفت خام به ارزش تقریبی 22 میلیارد دلار به چین ارسال کرده است؛ بدون آنکه کوچک‌ترین تخفیفی در تحریم‌ها اعمال شود.در همین حال، رویترز با اعلام اینکه صادرات نفت ایران در بالاترین سطح از زمان تحریم‌ها است، می‌نویسد:
«صادرات نفت ایران به بیش از یک میلیون بشکه در روز رسیده است.»
افزایش صادرات نفت ایران که به گفته منابع آگاه، در این دولت هر ماه بیش از ماه قبل بوده است؛ منجر به افزایش تولید نفت در این دولت شده است.
نفت ایران و هنر خنثی‌سازی تحریم‌ها
کارشناسان بین‌المللی، افزایش سهم ایران از بازار جهانی نفت خام در دولت سیزدهم را یک اتفاق مهم می‌دانند.
در این خصوص، ممدوح سلامه اقتصاددان بین‌المللی نفت/ استاد اقتصاد انرژی دانشگاه تجارت ESCP اروپا، لندن به «ایران» می‌گوید: «گزارش‌های مختلفی از میزان صادرات نفت ایران در شرایط کنونی وجود دارد؛ مبنی بر اینکه ایران ممکن است تا ۱.۵ میلیون بشکه در روز نیز نفت صادر کند که دو سوم آن بر خلاف تحریم‌های امریکا به کشور چین می‌رود. در واقع، ایران هنر کاهش اثرات نامطلوب تحریم‌ها و خنثی‌سازی آنها را به کمال رسانده است.»
فریدون برکشلی، رئیس دفتر مطالعات انرژی وین، در این زمینه به «ایران» می‌گوید: «منابع ثانویه، اکنون میزان صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران را 1.2 میلیون بشکه در روز اعلام می‌کنند.»
در روزهای اخیر، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز اعلام کرد که «کل نفت خام تخصیص‌یافته به بخش صادرات در بازارهای جهانی فروخته می‌شود و درآمدهای نفتی نیز وصول می‌شود.» به این ترتیب در دولت سیزدهم نه تنها تولید و صادرات نفت افزایش داشته؛ بلکه درآمدهای نفتی نیز رشد داشته است. به طوری که وزیر نفت می‌گوید: «درآمد نفتی کشور در سال 1400 حدود 2.5 برابر درآمدهای نفتی سال 1399 بود.»
منبع: روزنامه ایران
