به گزارش سایت خبری پرسون، بررسی روند تولید و مصرف بنزین نشان می‌دهد، به زودی مصرف بنزین در داخل کشور از مجموع تولید پالایشگاه‌های کشور پیشی خواهد گرفت و ایران در آستانه خروج از جمع صادرکنندگان بنزین و بازگشت به عصر واردات بنزین است.
شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در گزارشی عنوان کرده است: با ایمنی ایجاد شده در کشور ناشی از واکسیناسیون، مجدد عقربه مصرف بنزین نه تنها به زمان پیش از کرونا بازگشت، بلکه با تحقق یک پیشبینی قریب الوقوع، دامنه (و نه میانگین) سوزاندن بنزین در باک خودروها تا یک ماه دیگر به 120 میلیون لیتر نیز خواهد رسید. امری که می‌تواند گمانه‌زنی برای واردات بنزین را شدیدتر کند.
اما ظاهرا منفی شدن تراز فرآورده‌های نفتی در سال‌های آینده تنها محدود به بنزین نیست و در این بین حتی وضعیت تراز گازوئیل کشور بحرانی‌تر به نظر می‌رسد تا جایی که چندی پیش خبر واردات چندین محموله گازوئیل به ایران در فضای رسانه‌ای کشور مطرح شد.
*حاشیه اطمینان شکننده در تامین بنزین و گازوئیل کشور
البته منفی شدن تراز فرآورده‌های نفتی در ایران فعلا به صورت مقطعی و در چند روز با پیک مصرف اتفاق می‌افتد و در حال حاضر میانگین مصرف بنزین و گاز نسبت به رقم تولید حاشیه اطمینان مناسبی دارد. ضروری است وزارت نفت از این حاشیه اطمینان شکننده برای برنامه‌ریزی و پایداری در امنیت سوخت کشور در سال‌های آتی استفاده کند.
میانگین تولید و مصرف بنزین و گازوئیل در کشور بیانگر یک حاشیه اطمینان شکننده است اما اگر وزارت نفت از الان فکری به حال بحران تراز منفی بنزین و گازوئیل در سال‌های آتی نکند، قطعا دولت بعدی دچار مشکل خواهد شد.
به نظر می‌رسد بی‌توجهی نسبت به احداث پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها در سال‌های اخیر متناسب با رشد نیاز بازار مصرف سوخت در داخل کشور، منجر به واردات گازوئیل طی دو ماه گذشته شده است، موضوعی که دیر یا زود به واردات بنزین نیز تعمیم داده خواهد شد. تداوم استفاده از ابزار واردات برای رفع کمبود سوخت، در بلندمدت علاوه بر ارزبری قابل‌توجه منجر به تضعیف استقلال سیاسی می‌شود.
* ظرفیت قانون پتروپالایشگاه‌ها برای ارتقای حاشیه اطمینان شکننده در تراز سوخت
بعد از بهره برداری از طرح پالایشگاه ستاره خلیج فارس، علاوه بر تامین کمبود نیازهای داخلی به فرآورده‌های سوختی، اهرم تحریم بنزین علیه کشور نیز خنثی و بی‌اثر شد و ایران به جمع صادرکنندگان بنزین پیوست.
همچنین در سال 99 دولت توانست از محل صادرات مازاد سوخت بنزین تولید شده درآمدی معادل 3 میلیارد دلار را کسب کند. در نتیجه این تجربه ارزشمند می‌تواند بار دیگر توسط وزارت نفت تکرار شود.
دولت سیزدهم در نخستین گام برای حل مشکل سوخت در سال‌های آتی، طرح احداث « پتروپالایشگاه شهید سلیمانی » را در دستور کار قرار دارد که در گزارشی با عنوان « صفر تا صد طرح پتروپالایشگاه شهید سلیمانی/ اقدام دولت سیزدهم برای جلوگیری از بحران کمبود بنزین» به آن پرداخته شد.
اما این طرح به تنهایی کافی نیست بلکه ضرورت دارد دولت سیزدهم با حمایت از بخش خصوصی برای احداث پتروپالایشگاه‌ها نیز اقدام کند.
با توجه به اهمیت توسعه صنعت پتروپالایشگاهی و پارک‌های شیمیایی، مجلس شورای اسلامی قانون « حمایت از توسعه صنایع پایین‌دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه‌گذاری مردمی» یا همان قانون پتروپالایشگاه‌ها را با هدف خنثی‌سازی تحریم نفت خام در سال 1398 تصویب کرد.
با ابلاغ آیین‌نامه اجرایی جدید این قانون در دی ماه سال جاری انتظار می‌رود که وزارت نفت دولت سیزدهم بتواند با برداشتن موانع پیش‌رو 8 طرح برگزیده (تصویر 4 و 5) هرچه زودتر زمینه مثبت‌تر شدن تراز تولید فراورده‌های سوختی و پتروشیمیایی را در کشور فراهم کرده و از حاشیه اطمینان شکننده فاصله بگیرد.
* اهمیت قانون پتروپالایشگاه‌ها در تولید پایدار فرآورده‌های نفتی
علی قدیری، کارشناس حوزه انرژی، درباره ظرفیت قانون پتروپالایشگاه‌ها می‌گوید: طبق این قانون، مجریان برگزیده بخش خصوصی با هدف خنثی‌سازی تحریم نفت خام علیه کشور از مشوق‌های مالی و حقوقی مختلف طبق قانون برای احداث پتروپالایشگاه و تولید محصولات سوختی و پتروشیمیایی بهره‌مند خواهند شد تا بدین صورت جذابیت لازم برای تامین مالی طرح‌های پتروپالایشی صورت بگیرد.
وی اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین مشوق‌های قانون، « اعطای مجوز تنفس خوراک » به واحدهای احداث شده پتروپالایشی ذیل این قانون است.
بر این اساس دولت موظف است، هزینه خوراک را از زمان بهره‌برداریِ پتروپالایشگاه به تعداد روزهایی که «هزینه خوراک» با «هزینه ساخت» برابر شود در قالب یک وام با بازپرداخت هشت ساله به صندوق توسعه ملی در نظر بگیرد.
قدیری عنوان کرد: همچنین شرکت بهره‌بردار پتروپالایشگاه می‌تواند بخشی از تولیدات خود را به طور مستقیم در بازارهای داخلی و بین‌المللی به فروش برساند؛ در مجموع این قانون شرایط استفاده بهینه از سرمایه ملی نفت با ایجاد بیشترین ارزش افزوده و منفعت عمومی و خصوصی فراهم می‌کند.
بنابراین گزارش در مجموع تنها راه برون‌رفت کشور از معضل قدیمی وابستگی به واردات سوخت در دهه‌های گذشته، خودکفایی در تولید محصولات پالایشی است.
تکمیل زنجیره ارزش نفت و گاز در قالب مجتمع‌های پتروپالایشگاهی و پارک‌های شیمیایی ضمن ایجاد ارزش افزوده چندبرابری و اشتغال‌زایی مردمی، اهرم تحریم نفت خام ایران را نیز برای همیشه خنثی و بی‌اثر می‌کند.
در این بین نقش وزارت نفت در تحقق طرح‌های برگزیده ذیل قانون پتروپالایشگاه بسیار مهم و راهبردی است.
منبع: فارس
