به گزارش پرسون، پایتخت از ابتدای سال ۲ روز هوای پاک، 194 روز هوای قابل قبول، 60 روز هوای ناسالم برای گروه های حساس جامعه و 6 روز هوای آلوده برای همه افراد داشته است.شاخص آلودگی هوا در روز گذشته بر اساس اعلام شرکت کنترل آلودگی هوا بر روی عدد 126 قرار گرفته و هوای تهران برای افراد حساس جامعه آلوده بوده است.این در حالی است که تهران در مدت مشابه سال پیش ۱۵ روز هوای پاک، 176 روز هوای قابل قبول، 69 روز هوای ناسالم برای گروه های حساس جامعه و ۲ روز آلوده برای همه افراد داشته است.کمیته اضطرار آلودگی هوا معمولا در این شرایط که وضعیت هوا بسیار آلوده است تشکیل می شود و یکسری مصوبات را در نظر می‌گیرد که ما در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم . به نظر می رسد این تصمیمات دیگر حتی مسکنی هم نیستند زیرا تاثیر مقطعی خود را نیز از دست داده اند و بیشتر جنبه نمایشی به خود گرفته اند .
برخی از مصوبات اخیر کمیته اضطرار آلودگی هوا
برای مثال صبح روز سه شنبه 16 آذر ماه کمیته اضطرار آلودگی هوا با ریاست ملکی معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری تهران در محل استانداری تهران تشکیل جلسه داد و مثل همیشه یکسری تصمیمات تکراری اتخاذ و اعلام شد.برخی از این تصمیمات بدین شرح است:
-کنترل دقیق تر خودروهای فاقد برگه معاینه فنی و جلوگیری از تردد این خودروها
- ممنوعیت تردد شبانه کلیه خودروهای گازوئیلی و جلوگیری از انجام کلیه فعالیت های عمرانی که موجب تشدید آلودگی هوا می شود
- جلوگیری از روشن ماندن اتوبوس ها و مینی بوس ها در
پایانه های مسافربری
- نظارت ویژه برای جلوگیری از سوزاندن زباله
- استقرار پایگاه های سیار فوریت های پزشکی، اورژانس، هلال احمر با جانمایی مناطق آلوده تر و پرترددتر به منظور کاهش زمان دسترسی به پایگاه ها
- و...
دستورالعمل ها اجرا نمی شوند
بهزاد اشجعی کارشناس آلودگی هوا در گفتگو با آفتاب یزد به بررسی میزان تاثیری گذاری چنین تصمیم هایی پرداخته است. وی می گوید: «به نظر من این نوع تصمیم ها تاثیر دارند حتی تصمیماتی مانند خاموش کردن اتوبوس ها در پایانه ها یا تعطیلی مدارس . مثلا تعطیلی مدارس از دو جهت فایده دارد؛ یک کاهش تردد که در ساعات اوج کاری صورت می گیرد و دیگری بحث مواجهه خود دانش آموزان با آب و هوای آلوده است . در نتیجه هر تصمیمی یک تاثیری دارد و کم و زیاد تاثیر آن قابل بررسی است . اما بحث این است که کمیته اضطرار آلودگی هوا بر اساس دستورالعمل مشخصی که به تصویب هیئت وزرا رسیده است باید عمل کند .در آن جا دقیقا مشخص شده است که مثلا وقتی هوا در وضعیت نارنجی قرار دارد چه اقداماتی باید انجام شود و یا اگر وضعیت قرمز باشد باید به سمت چه اقداماتی رفت .یعنی در آنجا اقدامات به نوعی با توجه به کیفیت هوا از پیش تعیین شده است. لذا طبیعتا کمیته اضطرار نمی تواند خارج از این چارچوب تصمیم گیری یا مصوبه ای داشته باشد . برای مثال در برخی از استان ها کمیته اضطرار زمانی که تشکیل می شود درباره همه موارد صحبت می کنند و تصمیمات مختلفی گرفته می شود
در حالی که اصلا مصوبه هیئت دولت به کمیته اضطرار اجازه اخذ هر نوع تصمیمی را نمی دهد . این دستورالعمل مشخص است اما بحث سر این است که همان دستورالعمل هم متاسفانه اجرا نمی شود.»
ایراد در تشکیل کمیته اضطرار
وی ادامه داد :« اولا که در تشکیل کمیته اضطرار یک ایراد جدی وجود دارد زیرا تعریف این کمیته این است که کارگروه اضطرار در هر استانی باید چند روز قبل از وقوع آلودگی هوا تشکیل شود . یعنی اگر مثلا سازمان هواشناسی پیش بینی می کند در چند روز آینده قرار است آلودگی هوا داشته باشیم کمیته اضطرار از قبل باید تشکیل جلسه بدهد و برای شرایط بحرانی آن زمان تصمیم گیری کند. اما الان متاسفانه می بینیم که می گذارند آلودگی هوا ایجاد شود و سپس برای آن تشکیل جلسه می دهد. در صورتی که در آن زمان دیگر مردم در معرض آلودگی هوا قرار گرفته اند و فایده ای ندارد .این ایراد به نحوه تشکیل جلسه برمی گردد و اصلا با فلسفه کمیته اضطرار در تضاد است. بحث دوم همان دستورالعمل است که برای مصوبات کمیته اضطرار یک چارچوب خاصی تعیین کرده است متاسفانه آن هم درست اجرا نمی شود .یعنی شما اگر تصمیمات کمیته اضطرار تهران را نگاه کنید معمولا برای مثال به پلیس ماموریت می دهند که جلوی تردد خودروهای دودزا را بگیرد و در بدترین حالت بزرگترین تصمیم تعطیلی مدارس و محدود کردن نیروگاه ها و کارخانه ها است . اما اقدامات دیگری هم در دستورالعمل ها وجود دارد مانند تاخیر در شروع کار ادارات و تعجیل در اتمام کار آن ها که این باعث می شود بار سفر ادارات در ساعات اوج صبحگاهی برداشته شود و خود باعث افزایش کیفیت هوا می شود .ما تا الان شاهد این نوع تصمیم حداقل در تهران نبوده ایم در صورتی که این نصح صریح دستورالعمل است و باید در شرایط اضطرار این تصمیم اخذ شود.»
تصمیمات ناقص
وی در آخر گفت :« تصمیمات دیگر مثل ممنوعیت ورزش در فضای باز وجود دارد. من فکر می کنم که فقط یکبار این تصمیم از طرف کارگروه اضطرار گرفته شد .در حالی که در شرایط قرمز باید این تصمیم گرفته شود . یا به عنوان مثال ممنوعیت همه برنامه های فرهنگی ، هنری و مسابقات ورزشی در صورتی که دو روز بیشتر وضعیت هوا قرمز باشد . در این باره هم ما تا به حال شاهد اخذ چنین تصمیمی نبودیم . همچنین تصمیمات دیگر مثل ممنوعیت تردد مورد توجه قرار نمی‌گیرد . متاسفانه این نوع تصمیمات تا به حال گرفته نشده است در حالی که در چارچوب مصوبه شرایط اضطرار که به تصویب هیئت وزیران رسیده به این موارد اشاره شده است ولی تا به حال در این خصوص تصمیم گیری نشده و تنها به چند اقدامات محدود می پردازند. این تصمیمات تاثیر دارد ولی تاثیر کامل تصمیمات کمیته اضطرار زمانی است که وظایفش را به صورت کامل و به موقع انجام دهد ولی متاسفانه این اتفاق نمی افتد و تصمیمات ناقص است .»
در این شرایط کار دیگری نمی توان انجام داد
اسماعیل کهرم کارشناس محیط زیست هم در این باره به آفتاب یزد گفت :«کم شدن ترافیک در خیابان ها تاثیر بسزایی در کاهش آلودگی هوا دارد .برای مثال در مدت تعطیلات عید هوای تهران کاملا متفاوت می شود و این در نتیجه کاهش حجم تردد ها است . بنابراین تصمیمات کمیته اضطرار بر این اساس است تا رفت و آمد ها کمتر شود و آلودگی هوا کاهش پیدا کند .در شهر پاریس پایتخت فرانسه وقتی که هوا بسیار آلوده می شود آن ها هم چنین تصمیم هایی می‌گیرند مانند زوج و فرد از درب خانه با اینکه شهر پاریس یک شهری است که در جریان آب و هوای اقیانوسی قرار دارد.در نتیجه کمیته اضطرار کار دیگری نمی تواند انجام دهد زیرا نمی توان تمام سیستم را بست.یکی از اشکالات ما الان سوخت نامناسب مازوت است .یک لوله را تصور کنید که ما در آن نفتی را می ریزیم که از چاه درآمده است؛ آن بالا ما از آن سوخت جت در می آوریم.بعد در پایین تر نفت سفید و بعد تر بنزین است و تا به ته آن می رسد که مازوت است .مازوت یک محصول قهری و قطعی تصفیه نفت است که حتما تولید می شود . قبل تر ما این را به امارات می‌فروختیم و امارات مازوت را در کشتی می ریخت و در اقیانوس های بسیار عمیق می سوزاند.
حالا مقررات بین المللی می گوید آلایندگی مازوت نباید بیش از نیم درصد باشد ولی مازوت ما 7 برابر این رقم آلودگی تولید می کند در نتیجه کسی این مازوت را از ما نمی خرد و ما نمی توانیم آن را بفروشیم . اگر در زمین بریزیم تمام سفره های آب زیرزمینی را آلوده می کند اگر در دریا بریزیم تمام موجودات می میرند و اگر بسوزانیم هوا آلوده می شود .مازوت یک محصول قطعی و قهری است که در پالایشگاه و نیروگاه ها از آن برق می گیرند در نتیجه هوا را آلوده می کند و هیچ کاری نمی توان کرد.
به دلیل تحریم ها است که میزان آلایندگی مازوت ما 7 برابر است. زیرا تحریم ها نمی گذارد که وسایل و ترکیبات شیمیایی را ما داشته باشیم تا مازوت ما در حد استاندارد جهانی باشد. بنابراین باور کنید سوزاندن مازوت تنها راهی است که در دست سیاستگذاران ما قرار دارد ولی هیچکدام صادقانه این موضوع را بیان نمی کنند . در این شرایط کمیته اضطرار آلودگی هوا کاری نمی تواند انجام دهد و چاره ای هم جز سوزاندن مازوت در کشور وجود ندارد مگر اینکه روابط بین المللی ما با سایر کشور ها بهبود یابد. »
به دلیل آلودگی هوا ؛ مرگ زودرس چهار هزار تهرانی!
رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران گفت: اگر برای خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده کاری نکنیم به وضعیت بحرانی در آلودگی هوا می‌رسیم. سالانه ۴ هزار مرگ زودرس به دلیل آلودگی هوا در تهران داریم. به‌گزارش تسنیم، مهدی پیرهادی اظهار کرد: با توجه به تعدد دستگاه‌های مسئول در اجرای قانونی هوای پاک، پیشنهادم این است که معاون اول رئیس جمهور در راس کار قرار گیرد زیرا اختیارات و قدرت اجرای لازم را دارد و همه دستگاه‌ها می‌توانند به آن پاسخگو باشند. وی در تشریح عوامل ایجاد آلودگی هوا، اظهار کرد: حدود ۶۵ درصد آلودگی هوا ناشی از منابع متحرک و باقی آن ناشی از منابع ثابت است البته هر ۵ سال یکبار در این باره پایش جدیدی صورت می‌گیرد که فکر می‌کنم باید با فاصله زمانی کمتری این امر انجام شود.
وی با بیان اینکه علاوه بر منابع آلاینده هوای شهر تهران، روند رو به رشد خودروهای فرسوده نیز بسیار حائز اهمیت است، تصریح کرد: در سال ۹۶.۱۰۰ هزار خودروی سواری فرسوده وجود داشت که این رقم در سال ۱۴۰۰ به ۲۳۷ هزار خودرو رسیده و در سال ۱۴۰۲ این رقم به حدود ۴۷۰ هزار خودرو افزایش می‌یابد.وی در ادامه با اشاره به اینکه موتورسیکلت‌های فرسوده بین ۵ تا ۷ برابر خودروها آلایندگی دارند، گفت: اگر برای موتورسیکلت‌ها و خودروهای فرسوده کاری نکنیم به مرحله بحرانی در تهران خواهیم رسید در واقع می‌توان گفت با شیب فرسودگی وسایل نقلیه، یک بحران جدی پیش روی تهران است اما متاسفانه اهتمام جدی‌ای بین مسئولان نمی‌بینم و فکر می‌کنم عمق فاجعه را احساس نکرده‌اند.
پیرهادی تصریح کرد: تهران را نباید صرفاً به عنوان یک شهر دید چراکه اینجا مرکز سیاسی، پایتخت کشور و مرکز ثقل مسائل اقتصادی کشور است؛ اگر تهران دچار بحران شود، تعطیلی آن صدمات زیادی در حوزه آموزش، اقتصاد و سایر حوزه‌ها خواهد داشت.
وی در ادامه در پاسخ به اینکه در ۴ سال گذشته حوزه حمل و نقل عمومی هم پیشرفت چشمگیری نداشته و اگر مردم را به استفاده نکردن از خودرو شخصی تشویق می‌کنیم باید جایگزین مناسبی داشته باشیم، گفت: من به عنوان فردی که نماینده مردم هستم روی گفتن این جمله که «مردم از خودروهای شخصی استفاده نکنند» را ندارم زیرا نتوانسته‌ایم حمل و نقل عمومی را در تهران توسعه بدهیم.وی با اشاره به اینکه سالانه ۴ هزار مرگ زودرس به دلیل آلودگی هوا در تهران داریم، افزود: وضعیت تنفسی بسیاری از مردم به ویژه کسانی که بیماری‌های تنفسی دارند با مشکل مواجه است و نمی‌توان ساده از کنار این موضوع گذشت.
