به گزارش سایت خبری پرسون، در سالی که گذشت شاخص کل فرابورس ایران که سال 99 را در ارتفاع نزدیک به 6600 واحدی کلید زده بود در اواسط مردادماه توانست از قله 21 هزار واحدی عبور کند و پس از پشت سر گذاشتن فرازونشیب‌هایی تا پایان سال، پرونده آیفکس در آخرین روز کاری سال 99 با ارتفاع 17 هزار و 990 واحدی و ثبت 173 درصد رشد نسبت به سال 98 بسته شد.
ارزش کل بازار فرابورس نیز که در پایان سال 98 به بیش از رقم 695 هزار میلیارد تومان رسیده بود با جابه‌جایی رکوردهای پیشین، در پایان سال 99 به 1.913 میلیون میلیارد تومان افزایش یافت که رشد 175 درصدی را در طول یک سال نشان می‌دهد. در این میان، بازارهای دوم و اول خوش درخشیدند و به ترتیب با سهم 40 و 24 درصدی، بیشترین سهم را از ارزش کل بازار فرابورس در اختیار گرفتند.
همچنین در آخرین سال قرن، همچنین شاهد رشد چندبرابری ارزش معاملات فرابورس نسبت به سال قبل بودیم که از دلایل این رشد چشم‌گیر می‌توان به ورود نقدینگی بی‌سابقه به بازار اشاره کرد. حجم کل معاملات فرابورس در سال 99 معادل 652 میلیارد و 806 میلیون ورقه بود که این حجم از معاملات سهام و اوراق در 223 میلیون و 220 هزار نوبت انجام شد و ارزش بیش از 1.77 میلیون میلیارد تومانی را رقم زد.
این گزارش می‌افزاید: در مجموع مقایسه متغیرهای معاملاتی نسبت به سال 98 نشان می‌دهد که حجم، تعداد و ارزش معاملات در سال 99 به ترتیب 46، 189 و 446 درصد رشد کرده‌اند.
از سوی دیگر رصد میانگین معاملات به طور روزانه و ماهانه در سالی که گذشت، حاکی از آن است که به طور میانگین در هر یک از روزهای معاملاتی، دادوستد 2 هزار و 686 میلیون ورقه بهادار به ارزش 7 هزار و 290 میلیارد تومان انجام شده و میانگین ماهانه دادوستدها نیز رقم 54 هزار و 400 میلیون ورقه به ارزش 147 هزار و 629 میلیارد تومان بوده است.
بیشترین رشد ارزش معاملات در بازار دوم
با مقایسه حجم و ارزش معاملات سال 99 در کل بازارهای فرابورس نسبت به سال 98 شاهد آن هستیم که از نظر ارزش معاملاتی، بازار دوم فرابورس با رشد 811 درصدی نسبت به سال قبل در رتبه اول بازارهای فرابورس ایستاده و به لحاظ حجم معاملات نیز، بازار ابزارهای نوین مالی با 359 درصد افزایش نسبت به سال 98 بیشترین رشد را در طول یکسال تجربه کرده است.
چند شرکت پذیرش شدند؟
در تیرماه 99 شاهد امضای تفاهم‌نامه ایجاد درگاه ارتباطی برای پذیرش شرکت‌ها در بازار سرمایه بودیم که این تفاهم‌نامه به منظور تسهیل شرایط پذیرش شرکت‌ها میان دبیر کل اتاق بازرگانی ایران، مدیرعامل فرابورس ایران، دبیرکل و رئیس جامعه حسابداران رسمی ایران و نیز مدیرعامل بورس تهران منعقد شد.
در سال 99 بیش از 400 پرونده پذیرش در فرابورس ایران بررسی شد که در این میان 58 شرکت توانستند رأی مثبت را از هیات پذیرش دریافت کنند.
در سال 99 تعداد شرکت‌های پذیرش‌شده و درج‌شده در بازارهای اول، دوم و SME به ترتیب 72، 69 و 5 شرکت بود. همچنین شاهد درج 178 نماد در بازار پایه بودیم. در بازار ابزارهای نوین مالی نیز، 119 اوراق با درآمد ثابت، 46 اوراق گواهی استفاده از تسهیلات مسکن، 36 نماد مختلف از اسناد خزانه اسلامی و 35 صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله پذیرش شدند.
در مجموع تعداد نمادهای اصلی پذیرش‌شده و یا درج شده در فرابورس ایران در سال 99 رشد 14 درصدی را تجربه کرد و جمعا به 560 نماد رسید این در حالی است که در سال 98 این تعداد 491 نماد بوده است.
عرضه اولیه سهام 20 شرکت در سال 99 در فرابورس
فرابورس ایران در سالی که گذشت توانست امکان پیوستن 20 شرکت را به گردونه معاملات خود فراهم کند که چراغ عرضه‌های اولیه سال 99 را شرکت سرمایه‌گذاری صبا تامین در فروردین‌ماه روشن کرد و آخرین عرضه اولیه فرابورس نیز در اسفندماه به نام زغال سنگ پروده طبس ثبت شد.
بدین ترتیب، تعداد 16 شرکت شامل شرکت‌های سرمایه‌گذاری صبا تامین، شیر پاستوریزه پگاه گیلان، مجتمع صنایع لاستیک یزد، پلیمر آریاساسول، سرمایه‌گذاری پویا، رایان هم افزا، توسعه مسیر برق گیلان، پتروشیمی ارومیه، کشاورزی و دامپروری ملارد شیر، تهیه توزیع غذای دنا آفرین فدک، برق و انرژی پیوند گستر پارس، سرمایه‌گذاری گروه سپهر صادرات، صنایع چوب خزر کاسپین، مدیریت سرمایه‌گذاری کوثر بهمن، سپیدار سیستم آسیا و زغال سنگ پروده طبس به روش ثبت سفارش عرضه اولیه شدند.
همچنین سه شرکت بیمه زندگی خاورمیانه، بیمه تجارت نو و صنعتی مینو نیز که پیش از این در بازار پایه معامله می‌شدند به روش گشایش نماد عرضه اولیه شدند بدین ترتیب نماد «بخاور» در بازار اول و نمادهای «بنو» و «غصینو» در تابلو بازار دوم نقش بستند.
در بازار شرکت‌های کوچک و متوسط نیز شاهد عرضه اولیه سهام شرکت کیا الکترود شرق در نماد «کیا» بودیم که این عرضه به روش حراج انجام شد. بدین ترتیب تعداد عرضه‌های اولیه سهام در سال 99 به 20 شرکت رسید.
مقایسه تامین مالی در فرابورس در سال‌های 99 و 98
تامین مالی پروژه‌ها و بنگاه‌‌های اقتصادی همواره یکی از چالش‌‌های اصلی توسعه اقتصادی بوده و در سال‌های اخیر نقش بازار سرمایه در این زمینه بیش از پیش پررنگ شده است که فرابورس ایران همچون گذشته در سال 99 نیز در بخش تامین مالی کارنامه عملکردی خوبی داشت.
تامین مالی از طریق عرضه‌های اولیه در سال 98 رقم 2 هزار و 297 میلیارد تومان بود که این رقم با 431 درصد افزایش در سال 99 افزون بر 12 هزار میلیارد تومان شد. همچنین تامین مالی از طریق پذیره‌نویسی در سالی که گذشت نسبت به سال 98 حدود 326 درصد افزایش یافت و به حدود رقم 160 هزار و 457 میلیارد تومان رسید.
میزان تامین مالی از طریق افزایش سرمایه شرکت‌ها نیز در سال 98 رقم 3 هزار و 532 میلیارد تومان بود که در سال 99 به 11 هزار و 242 میلیارد تومان افزایش یافت. در همین حال، تامین مالی صورت‌گرفته از طریق اسناد خزانه اسلامی نسبت به سال قبل 18 درصد رشد کرد و به رقم 38 هزار و 964 میلیارد تومان رسید.
در مجموع تامین مالی فرابورس از چهار طریق عرضه اولیه، پذیره‌نویسی، افزایش سرمایه شرکت‌ها و اسناد خزانه اسلامی در سال 99 با 191 درصد رشد نسبت به سال پیش از آن رقم 222 هزار و 866 میلیارد تومان را ثبت کرد.
نگاهی به سود تقسیمی در میان صنایع فرابورسی
هر ساله در مجمع عادی سالیانه، میزان تقسیم سود با حضور سهامداران تصویب می‌شود و شرکت‌ها موظف‌اند هر سال حداقل 10 درصد از سود شرکت را بین سهامداران تقسیم کنند که پرداخت بیشتر از این مقدار با رأی‌گیری از سهامداران تصویب می‌شود. بررسی سود تقسیمی سهام در بازارهای اول و دوم فرابورس در سال 99 نشان می‌دهد که 5 صنعت «محصولات شیمیایی»، «فلزات اساسی»، «عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم»، «فرآورده‌های نفتی، کک و سوخت هسته‌ای» و «بیمه و صندوق بازنشستگی به جز تامین اجتماعی»، بیشترین سود را نسبت به سایر صنایع میان سهامداران خود تقسیم کرده‌اند.
از سوی دیگر عملکرد بازارهای اول و دوم فرابورس در سال 99 بر اساس P/E حاکی از آن است که صنعت «عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم» با P/E معادل 3.4 و بعد از آن گروه‌های «تولید محصولات کامپیوتری الکترونیکی و نوری»، «بانک‌ها و موسسات اعتباری»، «سرمایه‌گذاری‌ها» و «سایر واسطه‌گری‌های مالی»، کمترین متوسط P/E را داشته‌اند و بیشترین متوسط P/E نیز مربوط به صنعت «قند و شکر» با عدد 85.1 و سپس گروه‌های «انبوه‌سازی، املاک و مستغلات»، «منسوجات»، «استخراج کانه‌های فلزی» و «فلزات اساسی» است.
در سالی که سپری شد ارزش معاملات خرد سهامداران در بازار سهام شامل معاملات بازارهای اول، دوم، پایه، SME و اختیار خریدوفروش سهام به بیش از رقم یک میلیون و 159 هزار میلیارد تومان رسید که در این میان گروه محصولات شیمیایی 11 درصد از ارزش کل مبادلات را در اختیار گرفت و به لحاظ بیشترین میزان ارزش معاملاتی، صدرنشین شد. بعد از این صنعت، گروه‌های فلزات اساسی، سرمایه‌گذاری‌ها و بانکی‌ها نیز با اختصاص حدود 11، 10 و 9 درصد از ارزش مبادلات خرد بازار سهام به ترتیب در جایگاه‌های دوم تا چهارم قرار گرفتند.
بدین ترتیب با تسهیل در فرایند پذیرش و تامین مالی بنگاه‌ها، تامین مالی موفق بسیاری از طرح‌ها، پروژه‌ها و شرکت‌ها و همچنین توسعه ابزارهای معاملاتی، پرونده آخرین سال قرن در فرابورس ایران بسته شد و این رکن بازار سرمایه به استقبال سال جدید رفت.
