به گزارش سایت خبری پُرسون، کِلسی داونپورت، کارشناس ارشد خلع سلاح در انجمن کنترل تسلیحات، در تحلیل تازه خود می‌نویسد: ایران و آمریکا پس از بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت، از تمایل خود برای آغاز گفت‌وگوها سخن گفته‌اند، اما هیچ‌یک حاضر نیستند گام نخست را بردارند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در سخنرانی خود در کنست اسرائیل اعلام کرد که "عالی خواهد بود اگر بتوانیم با ایران به توافق صلحی برسیم"، اما نشانه‌ای از آغاز واقعی مذاکرات دیده نمی‌شود. در مقابل، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، تأکید کرده که تهران تنها یک پیشنهاد «منصفانه و متوازن» را بررسی خواهد کرد و تاکنون هیچ ارتباطی از سوی واشنگتن دریافت نکرده است.
بازگرداندن قطعنامه‌های تعلیق‌شده در چارچوب برجام در ۲۸ سپتامبر و حملات نظامی آمریکا و اسرائیل به تأسیسات ایران، شرایط مذاکراتی را دشوارتر کرده است. داونپورت می‌گوید این تحولات نه‌تنها اعتماد دو طرف را از بین برده، بلکه عملاً فضای مذاکره را به میدان رقابت امنیتی بدل کرده است.
رهبر معظم انقلاب در دیدار با مقامات دولتی تأکید کردند که اگر توافقی بر پایه اجبار و دیکته‌کردن خواسته‌های یک‌جانبه باشد، «چنین توافقی دیگر توافق نیست بلکه تحمیل و زورگویی است».
این موضع در واقع خط قرمز ایران را مشخص می‌کند: گفت‌وگو بله، اما نه از موضع ضعف و تهدید.
ایران هرگونه گفت‌وگوی بیشتر با فرانسه، آلمان و بریتانیا را رد کرده است؛ چراکه این کشورها با فعال‌سازی سازوکار «اسنپ‌بک»، زمینه بازگشت تحریم‌های شورای امنیت را فراهم کردند. تهران این اقدام را نقض صریح روح برجام می‌داند.
در مقابل، سه کشور اروپایی در بیانیه‌ای اعلام کردند که مصمم به ادامه تلاش برای توافقی جامع با ایران هستند، اما مقامات ایرانی تأکید کردند که پس از اقدام اروپا، «هیچ دلیلی برای مذاکره» باقی نمانده است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هنوز به سایت‌های آسیب‌دیده در حملات ژوئن دسترسی پیدا نکرده است. ایران با وجود تعلیق توافق سپتامبر، همکاری خود را به‌طور کامل قطع نکرده و تنها در برخی تأسیسات مانند بوشهر بازرسی‌های محدودی را مجاز دانسته است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، گفته است که بخش عمده اورانیوم غنی‌شده در ایران باقی مانده اما دسترسی به اطلاعات دقیق هنوز ممکن نیست.
علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، گفته است اگر آژانس چارچوبی منطقی برای بازرسی ارائه کند، تهران آن را بررسی خواهد کرد.
ایران تأکید دارد که پس از پایان قطعنامه ۲۲۳۱ در ۱۸ اکتبر، تعهدات سابق برجامی الزام‌آور نیست، اما همچنان آماده مذاکره‌ای برابر و سازنده است. در مقابل، آمریکا خواستار «غنی‌سازی صفر» و گنجاندن موضوعات غیرهسته‌ای در مذاکرات است؛ درخواستی که تهران آن را غیرقابل پذیرش می‌داند.
تحلیل داونپورت در نهایت هشدار می‌دهد که غیبت گفت‌وگوهای فعال، خطر درگیری مستقیم را افزایش داده و می‌تواند مسیر هرگونه توافق جدید را مسدود کند. در فضای کنونی، هر طرف در انتظار قدم اول دیگری است و این انتظار می‌تواند به طولانی‌ترین سکوت دیپلماتیک میان تهران و واشنگتن در دهه اخیر بدل شود.
منبع: ایرنا
1092860
