بازتولید میدان تقابل تاریخی روسیه و ناتو

به گزارش سایت خبری پُرسون، جغرافیای شرق اروپا همواره نقطه اتصال و برخورد قدرت‌های بزرگ بوده است. لهستان در آغاز جنگ جهانی دوم میان آلمان نازی و شوروی تقسیم شد؛ کشورهای بالتیک به اجبار در ساختار شوروی ادغام شدند و چکسلواکی بارها میدان تاخت‌وتاز قدرت‌های اروپایی بود. همین تجربه‌های تاریخی موجب شده تا حافظه جمعی منطقه با «خطوط تماس» و «کریدورهای امنیتی» گره بخورد. امروز نیز همان جغرافیا بار دیگر به میدان آزمون اراده قدرت‌ها بدل شده است.

چرا تمرکز بر لهستان و بالتیک است؟

۱. هم‌مرزی مستقیم با روسیه و کالینینگراد؛ حضور نظامی روسیه در کالینینگراد همواره عامل نگرانی ناتو بوده است.
۲. کریدورهای حیاتی؛ شکاف سواوکی میان لهستان و لیتوانی یک گلوگاه راهبردی است که در صورت درگیری می‌تواند ارتباط زمینی بالتیک با ناتو را قطع کند.
۳. فضای هوایی پرخطر؛ گزارش‌های مکرر از «تجاوز هوایی روسیه» در این مناطق، نشان از شدت عملیات روانی دارد.
۴. پیام سیاسی روسیه؛ پرواز جنگنده‌ها و پهپادها بیش از آنکه نظامی باشد، ابزاری برای سنجش واکنش غرب و ارسال پیام بازدارنده است.

ناتو و آزمون انسجام

هدف روسیه تنها فشار نظامی نیست؛ مسکو به‌دنبال آزمودن انسجام درونی ناتو نیز هست. کوچک‌ترین تزلزل یک عضو می‌تواند اصل «دفاع جمعی» را زیر سؤال ببرد. از همین رو رسانه‌های غربی با بزرگ‌نمایی رخدادهای مرزی تلاش دارند همبستگی درون ناتو را تقویت کنند.

منطق راهبردی روسیه

روسیه با ایجاد «بازدارندگی فعال» می‌خواهد نشان دهد گسترش ناتو به شرق پرهزینه است. مسکو با ترکیب عملیات نظامی محدود و جنگ تبلیغاتی، همان الگوی «جنگ هیبریدی» را دنبال می‌کند که پیش‌تر در اوکراین و قفقاز نیز آزموده است. این راهبرد علاوه بر ایجاد نگرانی دائمی در شرق اروپا، هزینه‌های امنیتی اتحادیه اروپا را نیز بالا می‌برد.

شرق اروپا؛ حلقه ضعیف امنیت اروپا

از جنگ جهانی دوم تا جنگ سرد و از فروپاشی شوروی تا بحران اوکراین، شرق اروپا همواره صحنه تلاقی بلوک‌های شرق و غرب بوده است. امروز نیز لهستان، بالتیک و جمهوری چک همچنان «حلقه‌های ضعیف امنیت اروپا» محسوب می‌شوند و هرگونه شعله‌ور شدن تنش، نخست از همین مناطق آغاز خواهد شد.

جمع‌بندی

تمرکز رسانه‌های غربی بر «تجاوز هوایی روسیه» بیش از آنکه صرفاً واقعیتی نظامی باشد، بازتاب همان رقابت تاریخی قدرت‌ها بر سر خطوط تماس است. شرق اروپا امروز همان جبهه‌ای است که دیروز در جنگ جهانی دوم و جنگ سرد بود و تا زمانی که ناتو بر گسترش به شرق اصرار داشته باشد، امکان درگیری در این منطقه همواره پابرجا خواهد ماند.

منبع: تسنیم