به گزارش سایت خبری پُرسون، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست سمنان روز شنبه از تعیین قطعی جنسیت ۲ یوز آسیایی، یعنی «هیوا» و «توله بازمانده هلیا» در ذخیره‌گاه زیست‌کره توران خبر داد و افزود: طبق بررسی‌های دقیق کارشناسان طرح پایش و حفاظت از یوز آسیایی، و با تکیه بر تصاویر و ویدئوهای باکیفیت که به تازگی از این ۲ فرد به ثبت رسید، جنسیت هر ۲ یوز به‌طور قطعی مشخص شد و طبق نتایج نهایی، هر ۲ یوز نر هستند.
سعید یوسف‌پور بیان کرد: پیش‌تر به‌دلیل محدودیت‌های بصری در برخی ثبت‌های قبلی، امکان تشخیص دقیق جنسیت این ۲ یوز وجود نداشت و در گزارش‌های اولیه، جنسیت آنها نامشخص اعلام شد اما در تصاویر جدید، با زاویه دید مناسب و وضوح بالا، تمامی شاخص‌های آناتومیک مورد نیاز برای تعیین جنسیت در اختیار تیم تخصصی قرار گرفت و بررسی‌ها منجر به نتیجه قطعی شد.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست سمنان با اشاره به اهمیت این یافته گفت: تعیین دقیق جنسیت یوزها در پایش‌های بلندمدت، به‌ویژه در مورد افراد ناشناخته یا تازه‌شناسایی‌شده، برای تحلیل ساختار جمعیتی، پیش‌بینی توان زادآوری و تدوین راهبردهای حفاظتی بسیار کلیدی است.
وی اضافه کرد: پایش مستمر و تخصصی در زیستگاه‌های اصلی یوز آسیایی در دست انجام است و اطلاعات حیاتی از جمله جنسیت، زادآوری، قلمروپذیری و وضعیت سلامت به طور دقیق و علمی استخراج می‌شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سمنان با قدردانی از تلاش بی‌وقفه کارشناسان، محیط‌بانان و تیم‌های فنی طرح گفت: این اداره‌کل با همکاری نهادهای تخصصی ملی، روند پایش علمی و مدیریت هدفمند جمعیت یوز آسیایی را با جدیت ادامه خواهد داد.
هیوا و فرزند هلیا را بشناسیم
یوزپلنگ «هیوا» سال ۱۳۹۸ در پارک ملی توران به دنیا آمد و با وجود تلاش‌ها برای ثبت یوزها توسط دوربین‌های تله‌ای از سال ۱۳۹۹ تا بهمن ۱۴۰۲ دیده نشد.
مشاهده «هیوا» فرزند یوزپلنگ ماده «هرب» در بهمن ۱۴۰۲ موجی از امید و پویایی جمعیت یوزپلنگ آسیایی این گونه ارزشمند در خطر انقراض را در دل‌های دوستداران محیط‌زیست ایجاد کرد.
در بهمن ۱۴۰۳ کتاب سرنوشت به نوعی دیگر ورق خورد و اعلام شد «هیوا» که تا دیروز خواهر «هلیا» و «هانا» بود، در تعیین جنسیتش شبه ایجاد شد.
یوزپلنگ «هلیا» فرزند یوزپلنگ «هَرب» است که به عنوان نسل اول، بالغ و صاحب ۲ توله شد. یکی از توله‌ها که نر و کمتر از ۲ سال سن داشت، ششم تیر ۱۴۰۲ در تصادف با خودروهای عبوری در محور اصلی تهران- مشهد تلف شد.
اهمیت یوزپلنگ نر در طبیعت
طبق تخمین کارشناسان جمعیت یوزپلنگ آسیایی، تعداد یوزپلنگ شناسایی‌شده در توران واقع در شرق استان سمنان به عنوان تنها زیستگاه یوزپلنگ آسیایی در جهان به ۲۶ فرد رسید. از این تعداد ۶ فرد در سایت تکثیر و ۲۰ فرد در طبیعت زیست می‌کنند.
«فراز» و «فقه» ۲ یوزپلنگ نر شناسنامه‌دار طبیعت و «فیروز» تنها یوزپلنگ نر در توران، تا چندی پیش بودند و اثبات نر بودن «هیوا» و فرزند هلیا همانطور که از معنای اسمش پیداست، امید را در طبیعت توران به جریان انداخت.
یوزپلنگ گونه‌ای در خطر انقراض است و اکنون فقط شماری از آنها در ایران و آفریقا زیست می‌کنند. جمعیت یوزپلنگ‌ها قابل سرشماری نیست، چرا که گونه‌ای گوشتخوار و شبگرد است، اما با استفاده از دوربین تله‌ای جمعیت آنها تخمین زده می‌شود.
منطقه توران یا خارتوران در شرق استان سمنان در شهرستان شاهرود یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران با مساحت یک میلیون و ۴۷۰ هزار هکتار، خاستگاه زیست یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود.
یوزپلنگ جزو گربه‌سانان محسوب می‌شود و گربه‌سانان امکان زادآوری ۲ بار در سال و دوره بارداری سه ماه دارد و به طور معمول فصل‌هایی که رطوبت هوا بیشتر است برای جفت‌گیری این گونه ارزشمند مناسب است و بر پایه تحقیقات انجام شده، دی و بهمن بهترین ماه‌های سال برای جفت‌گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز معمولا در اردیبهشت ماه توله به دنیا می‌آید.
براساس تحقیقات انجام شده، یوزپلنگ جزو پستانداران چندهمسری است و یوزپلنگ آسیایی از ۲ تا سه سالگی بالغ شده و تا هشت سالگی قدرت زادآوری دارد و نوع زایش یوزپلنگ آسیایی چندقلوزایی است.
منبع: ایرنا
