دکتر حجت الله فرزانی تحلیلگر و کارشناس اقتصاد بین الملل گفت و گویی با خبرنگار اقتصادی پرسون در خصوص چگونگی برون رفت قاره سبز از بحران اقتصادی و کسر بودجه حاصل از شیوع کرونا داشته که در ادامه ماحصل این مصاحبه را می خوانید.
پرسون: شیوع ویروس کرونا موجب شده تا اقتصاد کشورهای حوزه یورو بسیار بیشتر از برآوردهایی که در ذهن آنها متبادر بود ضربه بخورد و اقتصادشان کوچک شود. طبق آمار اعلام شده است که تولیدهای ناخالص داخلی در 19 کشور حوزه یورو در سه ماهه دوم سال جاری بیش از 12 درصد کمتر از سال پیش بوده اس. انگلیس هم در این حوزه هم در بحث جانباختگان بیشترین ضربه را از کرونا دیده است و هم در بحث اقتصادی به یک رقم 2 تلیارد و 600 میلیون دلار کسری رسیده است.با توجه به شرایط موجود اقتصاد کشورهای حوزه یورو قاره ی سبز چگونه به دنبال برون رفت از بحران اقتصادی و کسری بودجه حاصل از شیوع کرونا است؟
همه ی کشورهای دنیا چون درگیر بیماری کرونا هستند و محدودیت های رفت و آمدی که می تواند وجود داشته باشد بابت ویروس کرونا در حقیقت آن عدم تعادل عرضه و تقاضایی که ایجاده شده در فضای بین الملل و حتی می توانیم بگوییم که ورشکستگی ناشی از شیوع ویروس کرونا در برخی از صنایع همچون صنعت توریسم که آثار بسیار گسترده ای را برکشورهایی چون فرانسه،ایتالیا که در حوزه یورو متاثر از این مساله بودند حتی یونان که درصد قابل توجهی از اقتصادشان بر پایه این صنعت پایه گذاری شده بود منجر به این شده است که در حقیقت آثار بیشتری را شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد آنها داشته باشد.
پرسون: چه راه حل هایی را برای اقتصاد حوزه یورو گذاشتند؟
کارهایی که انجام دادند در چند دسته می توان مدیریت کرد: ابتدا حوزه پولی هست که اتحادیه اروپا و بانک های مرکزی حوزه یورو این موضوع را تحت توجه داشتند که در حقیقت باید یک مقداری از نظر پولی سیاست های انبساطی پیش گیرند که مقداری باعث این شود که بتوانند بعد از معضل کرونا تورم جزئی ایجاد کنند و بر اساس آن باعث رونق تولید می شود چون می دانید تورم در حد کم باعث افزایش تولیدات داخلی هر کدام از کشورها خواهد شد یکی از کارهایی که دارند انجام می دهند در حوزه سیاست های انبساطی که بانک های مرکزی آن اقتصادها پذیرفتند و انجام می دهند.
پرسون: در حوزه مالی چه فکری دارند؟
در حوزه مالی اگر بخواهیم اشاره کنیم باید ببینیم که دولت‌های آن ها با کسری بودجه های متناوبی مواجه شدند یا خیر.اگر الان بخواهم جواب شما را بگویم در حد متعارف این دولت ها با کسری بودجه مواجه شدند و نیازمند این هستند که سیاست های مالی را هم در حقیقت انبساطی کنند و بتوانند از دل بازارهای مالی اگر چه که اقتصاد کوچک شده و بازار مالی شان نسبت به این موضوع سقوط کرده است کاهش داشتند.
ولیکن با انتشار اوراق تامین مالی اعم از اسناد خزانه و اوراق قرضه در بازار سرمایه بتواند این منابع را جمع آوری کند و کسری بودجه شان را از این محل تامین کنند اما در حوزه تولیدات کشورشان باید اشاره کنیم که چون اقتصاد ها کوچک تر شدند نسبت به این موضوع و معضلی که پیش آمده است توجه به درون و متغیرهای درون پایه شان افزایش پیدا کرده است. یعنی اگرچه که قبلا بر پایه تجارت بین المللی موضوعاتی را لحاظ می کردند الان توجه شان بیشتر بر روی متغیرات درون پایه خودشان است و اقتصادشان را درونی می کنند. به همین دلیل هم هست که شما صحبت هایی را می شنوید از این که دارند حجم صادرات شان برای کشورهای دیگر کاهش می دهند مخصوصا در حوزه کالاهای اساسی و استراتژیک شان و این ها موجب این خواهد شد که حجم تجارت جهانی کاهش پیدا کند و در این خصوص موضوعاتی را داشته باشند.
پرسون: به نظر شما محدوده زمانی را چه قدر می توان تعیین کرد؟
در حال حاضر با توجه به اخباری که از سازمان بهداشت جهانی می شنویم و موضوعاتی در این خصوص که سبک زندگی ها را باید برای دو سال همزیستی با کرونا داشته باشیم به نظر می آید که اقتصادهای جهانی برای مدت دو سال حداقل باید این برنامه ریزی را داشته باشند که بتوانند کوچک سازی اقتصاد کنند و هزینه هایشان را مدیریت کنند. مخصوصا در وهله اول دولت ها و درخصوص سیاست‌های انقباضی مربوط به هزینه ها را در پیش بگیرند که هزینه هایشان سرسام آور نشود نسبت به بهره وری و کارهایی که دارند انجام می دهند. به این حساب حداقل دو سال برای خود کرونا و یک دهه طول می کشد که آثار این موضوع مرتفع شود با توجه به درصد هایی که اشاره کردید و مطرح است در خصوص اقتصاد حوزه ی یورو البته سایر اقتصادهای این حوزه هم این موضوع برایشان هست ولکن همین الان اگر بخواهیم بگوییم جبران 10 الی 15 درصدی کوچک شدن اقتصادشان اگر رشد اقتصادی را به طور میانگین دو درصد در سال پیش بینی کنیم که دو درصد هم خیلی زیاد است میانگین هفت سال طول می کشد تا جبران شود و یک دهه باید بگذرد تا بتوانیم جبران این موضوع را داشته باشیم.
