یادداشت/ آیت الله سید محمد کاظم مدرسی، امام جمعه بخش مرکزی یزد طی یادداشتی به به عناصر مادی و معنوی و رابطه متقابل آن پرداخت.
سایت خبری پرسون؛ امروزه هر فردی که معتقد به عالم ماورای طبیعی باشد، این باور را هم قبول دارد که عناصر مادی و معنوی رابطه متقابل با یکدیگر دارند و تاثیر و تاثر گوناگونی بر هم می توانند داشته باشند. گرچه عده ای شاید به واسطه جهل و نادانی منکر این اصل باشند اما بر اساس آموزه های دینی و اسلامی عناصر مادی و معنوی با یکدیگر رابطه مستقیم داشته و در مقابل یکدیگر انفعال از خود نشان می دهند.
خدای متعال در قرآن کریم نیز به اصل رابطه عناصر مادی و معنوی اشاره دارد و می فرماید: " أَلَمْ یَرَوْا کَمْ أَهْلَکْنَا مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ قَرْنٍ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ مَا لَمْ نُمَکِّنْ لَکُمْ وَأَرْسَلْنَا السَّمَاءَ عَلَیْهِمْ مِدْرَارًا وَجَعَلْنَا الْأَنْهَارَ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهِمْ فَأَهْلَکْنَاهُمْ بِذُنُوبِهِمْ ؛ آیا ندیدند پیش از ایشان چه بسیار گروهی را هلاک نمودیم و حال آنکه در زمین به آنها قدرت و تمکّنی داده بودیم که شما را نداده‌ایم؟ و از آسمان بر آنها باران (رحمت ظاهر و رحمت باطن که کتاب آسمانی است) پیوسته فرستادیم و نهرها در زمین جاری ساختیم، پس چون نافرمانی کردند آنها را هلاک نمودیم و گروهی دیگر بعد از آنها پدید آوردیم".
طبق آیاتی که در قرآن کریم به آن اشاره شده مشخص می شود که گناه ملت ها و امت ها را نابود می کند و شهرها را به ویرانی می کشاند. طبق آموزه ها و روایات اسلامی قانون، قانون کلی است و برای امت های پیشین نیست.همچنین در قرآن کریم اشاره شده است که اگر شهرها و آبادی ها ایمان داشته باشند، ما برکات آسمان و زمین را بر آنها نازل خواهیم کرد.
در جریان شیوع ویروس کرونا، علاوه بر جریانات پزشکی که باید مورد قبول باشد و از لحاظ علمی به آن نگاه کرد، همچنان که رهبر معظم انقلاب نیز به آن اشاره کردند باید به بُعد تضرع، ابتهال، استغاثه، دعا و استغفار هم توجه داشته باشیم.
گناهان فضای مجازی یکی از گناهانی است که در این یک دهه اخیر رواج پیدا کرده است. باید به این نکته اشاره کرد که تمامی ابزار فضای مجازی و رسانه های اجتماعی مورد تایید است و بشریت باید از علم روز نهایت استفاده را در مسیر درست و صحیح خود داشته باشد و کسی منکر اصل ارزشی بودن این شبکه ها نیست اما باید از سوء استفاده از آنها جلوگیری شود.
سرعت انتقال گناهان فضای مجازی یکی از ویژگی های این شبکه های اجتماعی است که با یک کلیک در ایران، آمریکایی ها یا مردم دیگر کشورها سریعا به آن دسترسی دارند می توان به این مسئله اینگونه نگاه کرد که آیا این سرعت انتقال شبیه به سرعت انتقال ویروس کرونا در دنیا نیست؟
نمی خواهیم بگوییم که ویروس کرونا به خاطر فضای مجازی است، اما آیا نباید این احتمال را هم بدهیم که شاید بعضی از گناهان ما باعث شده به این گرفتاری دچار شویم و اینکه آیا گستردگی این ویروس از حیث زمان، مکان، افراد و تنوع بیماریها شبیه گستردگی گناهان در فضای مجازی از حیث فراگیری زمان، مکان، افراد و تنوع نیست؟
آیا ابتلا به این بیماری برای بارهای دوم و سوم شبیه به استمرار و تکرار این گناهان در فضای مجازی نیست؟ آیا عدم امکان مدیریت در حال حاضر برای بیماری حاصل از ویروس کرونا در جهان شبیه به عدم امکان مدیریت فضای مجازی در جهان نیست؟ آیا ماندگاری ویروس کرونا در بدن و برروی سطوح شبیه ماندگاری گناهان فضای مجازی در دستگاه های تلفن همراه و روان ها نیست؟
آیا آثار زیان بار ویروس کرونا در ابعاد دینی، فرهنگی، اقتصادی و خانوادگی مانند ابعاد آثار زیان بار گناهان رایج در فضای مجازی و رسانه های اجتماعی نیست؟ آیا سردرگمی ملت ها و متخصصان در عرصه مقابله با ویروس کرونا شبیه سردگردانی خانواده ها و دلسوزان جوامع برای مقابله با آلودگی های فضای مجازی نیست؟ آیا آثار مخرب و زیان بار روحی و روانی ویروس کرونا برای افراد، خانواده ها و جوامع مانند آثار مخرب و زیان بار روحی و روانی فضای مجازی نیست؟
آیا عدم یکدستی بیماری حاصل از ویروس کرونا در جوامع مختلف و طیف های گوناگون سنی شبیه به عدم یکدستی گناهان فضای مجازی در میان طوایف مختلف سنی و جمعیتی نیست؟ آیا مکتوم و آشکار نبودن ویروس کرونا از دید انزار عمومی شبیه به مکتوم بودن گناهان فضای مجازی و رسانه های گروهی نیست؟ آیا دسترسی به واکسن مناسب برای بیماری حاصل از ویروس کرونا شبیه به عدم وجود واکسن و داروی مناسب برای درمان حاصل از گناهان فضای مجازی نیست؟ آیا آثار طولانی مدت کرونا برروی فرد و جامعه شبیه به طولانی بودن آثار گناهان حاصل از فضای مجازی در افراد جامعه نیست؟
آیا سلب امنیتی که این بیماری از مردم کرده شبیه به سلب امنیتی نیست که گناهان فضای مجازی نسبت به ناموس و آبروی مردم دارد؟ آیا قطع ارتباطاتی که این ویروس ایجاد و خانواده ها را از هم جدا کرده و موجب فاصله شده شبیه به فاصله انداختن بین افراد در پرتو گناهان مجازی نیست؟ آیا به همان اندازه که این ویروس ما مشغول به کرده و سخن از شیوع آن میان خانواده ها و افراد است، شبیه به همان مشغولیتی نیست که فضای مجازی افراد و خانواده ها را درگیر خود کرده است؟
این گفته ها به معنی عدم استفاده از فضای مجازی و ابزار کاربردی آن نیست و به معنای دست کشیدن از علم طب هم نخواهد بود. ما امروزه به اندازه ای که از این ویروس و فضای مجازی نام می بریم، به اندازه یک‌دهم آن هم نام خدا را بر زبان نمی آوریم.
حال با این تشبیهات، جا دارد تا تصور کنیم که شاید بلای عمومی کووید 19 عکس العمل گناهانی است که ما با این گستردگی در فضای مجازی می بینیم.
گرفتاری های جوامع بشری به سه بخش بلای عمومی، ترفیع رتبه و آزمایش و امتحان است که اصل اول بر اساس آموزه های دینی این است که بلای عمومی جنبه مجازاتی دارد که برای رهایی از آن راهکارهای معنوی وجود دارد.
اگر جنبه مجازاتی دارد حضرت علی (ع) راهکاری را برای ما مشخص کرده اند که قبل از آن هم در قرآن کریم به آن اشاره شده است" إِنَّ اللهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ؛ خدا حال هیچ قومی را دگرگون نخواهد کرد تا زمانی که خود آن قوم حالشان را تغییر دهند ".
حضرت علی (ع) نیز اشاره دارند که " ولَو أنّ النّاسَ حِینَ تَنزِلُ بِهِمُ النِّقَمُ و تَزولُ عَنهُمُ النِّعَمُ ، فَزِعوا إلى ربِّهِم بِصِدقٍ مِن نِیّاتِهِم و وَلَهٍ مِن قُلوبِهِم ، لَرَدَّ علَیهِم کُلَّ شارِدٍ و أصلَحَ لَهُم کُلَّ فاسِدٍ ؛ اگر مردم به هنگامى که بلاها بر آنان فرود مى آید و نعمت ها از ایشان زوال مى پذیرد، با نیّت هاى درست و دل هاى مشتاق، به پروردگارشان پناه برند، بى گمان هر گریخته اى را به آنان باز گرداند و هر فسادى را برایشان به اصلاح آورد".
با توجه به مطالبی که اشاره شد فعلا اگر احتمال این را بدهیم که این بلا یک بلای عمومی برای جامعه بشری باشد، راهکار معنوی رفع و دفع بلای موجود توبه، استغفار، تضرع، استغاثه به درگاه احدیت و توسل به اهل بیت(ع) است.
نویسنده: سیدمحمد کاظم مدرسی
