به گزارش پرسون، در این گزارش قصد داریم به این موضوع بپردازیم که چرا ایران برخلاف کشورهای دیگر بازار قانونی خرید و فروش کلیه دارد و آیا این سیاست جوابگو بوده و توانسته بازار سیاه فروش اعضا بدن را نابود کند؟ با ما همراه باشید.
در ایران بعد از وقوع جنگ دسترسی به دستگاه‌های دیالیز سخت شد و به دلیل محدودیت های ارزی و محدودیت روابط با کشورهای دیگر دسترسی به امکانات دیالیز دشوارتر شد. در عین حال پزشک های متبحری در زمینه پیوند داشتیم.
به مرور زمان یک ایده شکل گرفت و گفتند وقتی دو نفر با یکدیگر برسر پیوند کلیه به توافق می رسند چرا باید در کارشان دخالت کرد! در این راستا دولت به این موضوع ورود پیدا کرد و سامانه ای در وزارت بهداشت طراحی شد تا دست دلالان خرید و فروش کلیه را از حوزه اهدای عضو کم کند و دیگر خبری از بازار سیاه و آگهی های فروش کلیه نباشد.
با تدوین ابلاغ و اجرای آئین نامه اهدای زنده، تمام روزنه های دلالی فروش کلیه که وجود داشت، بسته و شائبه بالا و پائین کردن قیمت و بازار سیاه فروش کلیه جمع می شود.
در وزارت بهداشت سامانه متمرکزی طراحی شد که همه جوانب موضوع اهدا از زنده را در نظر گرفته و این سامانه مراحل آزمایشی خود را طی می کند، تا پس از برطرف شدن نواقص به صورت کامل در کشور اجرایی شود.
در سامانه رجیستری یا ثبت تقاضا و عرضه عضو تخصیص به صورت مرکزی صورت می گیرد، به این شکل که وقتی بیماری نیازمند به عضو در سامانه ثبت می‌شود، بر اساس یک سری شاخص‌ها بیمار را امتیاز بندی می کنند و بر اساس امتیاز بیماران کلیه اهدایی به نیازمندترین فرد داده می شود.
در این سامانه در ابتدا قیمت کلیه یک میلیون بود و دولت هم یک میلیون کمک می کرد اما در حال حاضر این رقم افزایش یافته اما کمک دولت همان یک میلیون باقی مانده است.
صحیح که ما بازار قانونی این کار را داریم اما به این معنی نیست که بازار غیرقانونی آن در کشورهای دیگر وجود ندارد. در بسیاری از کشورها نیز بازار خرید و فروش غیر قانونی از خود افراد وجود دارد و هم حجم قابل توجهی از میزان قاچاق اعضاء در کشورهای دیگر وجود دارد. یعنی افراد را می دزدند فقط برای اینکه از اعضای بدنش استفاده کنند یا یکی از کلیه های فرد دزدیده شده را برمی دارند .
اهدا در کشورهای دیگر به چه صورت است؟
اهدا در کشورهای دیگر هم وجود دارد. معنی اهدا هم این است که شما پولی دریافت نکنید. به خاطر اینکه سیستم مطمن شود که شما خارج از سیستم هم پولی دریافت نمی کنید اهدا کننده و گیرنده باید شواهدی نشان دهند که افراد یا از لحاظ خانوادگی به هم نزدیک هستند یا دوستی دیرینه باهم دارند اصلاحا به آنها می گویند اهدا کننده هایی که از لحاظ عاطفی به هم وابسته هستند. اگر این فرآیند قابل اثبات نباشد اهدا اتفاق نمی افتد. از زمانی که در خارج سیستم های مچینگ به وجود آمد، افراد می توانند به دلخواه به هرکسی اهدا عضو کند، البته تعداد این موارد بسیار کم است.
در بازار داخلی قیمت اعضا چگونه تعیین می شود؟
در ایران یک بازار تنظیم شده داریم که در این بازار انجمن حمایت از بیماران کلیوی سالانه قیمتی را اعلام می کند که آن قیمت رسمی خرید و فروش است البته افرادی هستند که تلاش می کنند خارج از این مکانیسم با همدیگر قیمت‌هایی را توافق کنند. معمولا قیمت اعضا را به افراد نیازمند و اهداکننده انجمن اطلاع می دهد و نرخ را تعیین می کند اما بعضا ممکن توافق های جانبی هم رخ دهد.
پیوند به کسی آسیب نمی رساند
از نظر پزشکی ثابت شده که بدن هر فرد با یک کلیه می تواند به حیات خود ادامه دهد و اگر یکی از کلیه ها دچار مشکل شود به احتمال قوی هر دو کلیه انسان دچار مشکل می شود. پس هر فرد یک کلیه زاپاس در بدن خود دارد که می تواند به افراد نیازمند به پیوند کلیه کمک کند.
مشکل اصلی افراد نیازمند به پیوند کلیه این است که فرد در خانواده و نزدیکان خود کلیه ای که با کلیه او جور باشد پیدا نمی کند. این امر دلایل مختلفی دارد که یکی از آنها گروه خونی است. علاوه بر گروه خونی باید نوع بافت بدنی دو طرف نیز باهم جور شود یعنی هرچقدر تعداد پروتئین های بیشتری تو این بافت ها باهم مچ باشد شانس موفقیت پیوند افزایش پیدا می کند.
پزشکان توسط پیشرفت تکنولوژی در تلاش هستند موضوع مچینگ کلیه ها را حل کنند تا از گروه های خونی مختلف پیوند کلیه انجام شود. اما هزینه جانبی و داروهایی که افراد باید بعد پیوند مصرف کنند بسیار گران است.
