تهران قدیم

ساخت حمام «ماندگار» محله دولاب داستانی خواندنی و شنیدنی دارد؛ روایت زائری که هزینه سفر زیارت خانه خدا را برای رفاه بنده‌های خدا، صرف بنا کردن حمام محله دولاب کرد؛ حمامی که اگر مانند نامش باقی می‌ماند اکنون بیش از ۲۰۰ سال قدمت داشت.
روزگاری درشکه‌ها نخستین و البته محبوب‌ترین وسایل حمل و نقل عمومی پایتخت بودند. پیش از ورود تاکسی به خیابان‌های تهران، درشکه‌ها مدرن‌ترین و سریع‌ترین وسیله حمل و نقل بودند که مسافران را از مراکز پررفت و آمدی چون سینماها، سالن‌های تئاتر و ایستگاه‌های شلوغ شهر به مقصد می‌رساندند.
روزگاری که طرشت نه محله‌ای در قلب پایتخت، بلکه یک آبادی سرسبز با انواع باغ‌های میوه و محصولات کشاورزی در بیخ گوش تهران قدیم بود، ساکنانش آداب و فرهنگ غذایی مخصوص به خود را داشتند؛ از وعده آب‌ناهار تا آداب و رسوم اطعام عزادران در محرم و صفر.
طرشت از روزگار قدیم با نام و سبک زندگی بسیاری از ورزشکاران مشهور پایتخت عجین بوده و برخی ورزشکاران نخبه تهران در دل همین محله رشد کردند و به مدارج بالای ورزش ایران رسیدند. اکبر زمانی که به پهلوان اکبر طرشتی مشهور شده بود هم می‌توان در ردیف همین ورزشکاران دسته‌بندی کرد.
باغ فردوس در شمال شهر طی سال‌ها شاهد تغییرات و اتفاقات زیادی بوده است. ساخت آن همزمان با ساخت قصر بدشگون محمدیه در همان حوالی بود و در آن دختر ناصرالدین شاه اقامت گزید. بخشی از اتفاقات مربوط به این باغ زیبا را در گزارش ذیل مرور می‌کنیم.
فخرالدوله اولین فرد واردکننده تاکسی به تهران بوده و با برقرار کردن سیستم تاکسیرانی در تهران و احداث مسجد فخرالدوله و چند بنای دیگر نام خود را در تاریخ ماندگار کرد. همچنین، او به پسر‌هایی که می‌خواستند متأهل شوند، یک تاکسی برای امرار معاش هدیه می‌داد.
یخ‌فروشی در روزگاری که هنوز خبری از یخچال‌های غول‌پیکر صنعتی یا کوچک خانگی نبود، هم شغل بود و هم خدمت به خلق خدا حساب می‌شد. برای اهالی تهران قدیم به ویژه ریش‌سفیدان یخ‌فروشی این شغل کاربردی که امروز هیچ اثری از آن نیست پر از نوستالژی و ماجراهای جالب و خواندنی است
حدود صد و هفتاد سال قبل در محله دزاشیب به ناصرالدین شاه قاجار که سوار بر اسب راهی شکار بود، حمله شد. او در این ماجرا آسیب جدی ندید ولی بهانه‌ای شد برای قلع و قمع فرقه بابیون در ایران.
پولی که نصیب‌شان می‌شد با انجام کارهای عجیب و شگفت‌آور رابطه مستقیم داشت؛ هرچه معرکه‌گیر کارهای خارق‌العاده بیشتری انجام می‌داد و جمعیتی که دورش حلقه زده بودند را بیشتر به وجد می‌آورد، احتمال اینکه تماشاچی‌ها دست در جیب‌ کنند و پولی در کسیه‌اش بیاندازند هم بالاتر می‌رفت.
در بی‌لیاقتی و ظلم و ستمی که شاهان قاجار به مردم روا داشتند تاریخ هر چه بگوید کم گفته، اما در این دستگاه فرتوت و رنجور دولتمردانی بودند به غایت اندیشمند و لایق که همه تلاششان آبادانی کشور بود و با ساختن بیمارستان و مسجد و مدرسه باقیات‌الصالحات برای خود به جا گذاشتند.
درخت نارون در میان اهالی بلوک غار در تهران جایگاه خاص و ویژه‌ای داشت و بر همین‌ اساس هم نام یکی از روستاها، برگرفته از درخت کهن این محدوده است.