مرزهای اینترنتی

مرز؛ یک مفهوم و واقعیت سیاسی ساخته بشر است که قلمرو حکومتی کشورها را از هم متمایز می‌کند. در علومی چون حقوق داخلی و بین‌المللی، جغرافیا، سیاست، روابط بین‌الملل و نظامی، مرز مفهوم مهمی است و تعریف مشخصی دارد.
تصویر مرزهای اینترنتی

به گزارش سایت خبری پرسون، رامین یزدان‌شناس مهندس و برنامه نویس کامپیوتر در یادداشتی نوشت: تکنولوژی در چند دهه اخیر بسیاری از قواعد ارتباطی متداول را در هم شکسته است. هر فردی در هر گوشه دنیا حتی دور افتاده‌ترین نقاط، تنها با در دست داشتن یک تلفن هوشمند و اینترنت، امکان دسترسی به اطلاعات و خدماتی را دارد که فردی ثروتمند در پیشرفته‌ترین شهرهای دنیا همان امکان را دارد. شاید بتوان ادعا کرد که این دنیای مجازی جدید حاصل از تکنولوژی، آغاز رسیدن به رویای همیشگی بشر یعنی برداشتن مرزها، مساوات و دسترسی برابر همه افراد به همه امکانات است؛ اما تاریخ و رسم زمانه به ما یادآوری می‌کند که شر، تحمل پایداری و ماندگاری خیر را ندارد.

اگر معتقدید که خدمات اینترنتی و برخورد کشورهای صاحب تکنولوژی‌های جدید به‌طور کامل پایبند احترام به آزادی بیان و جریان آزاد اطلاعات است، کافیست در شبکه‌های اجتماعی و خصوصا فیسبوک یا اینستاگرام چند خط خلاف نظر آنها درباره مسائل خاورمیانه یا جنگ اوکراین بنویسید، اینتر کنید و تا ده بشمارید.

اگر خوش شانس باشید تنها با حذف مطلب خود روبرو خواهید شد وگرنه با پیامی تهدیدآمیز مواجه می‌شوید که در صورت تکرار، دسترسی شما به حسابتان محدود یا قطع خواهد شد. اینگونه بدون اینکه رسما «اسپلینترنت – Splinternet» یا «اینترنت جدا از هم» ساخته باشند، شما را از آن بیرون نگه می‌دارند. یعنی این پیام را به شما منتقل می‌کنند که اینجا، «اینترنت ما» است و «قواعد ما» در آن برقرار است.

اینها اولین نشانه‌های اعمال تسلط بر خدمات اینترنتی از طرف ارایه‌دهندگان اصلی این سرویس می‌باشد. پاندمی کرونا، به یک‌باره اکثریت مردم دنیا را وارد زندگی اینترنتی و آنلاین کرد، اکنون بسیاری از خدمات عمومی و خصوصی در کشورها از طریق بستر اینترنت ارایه می‌شود.

چنین وابستگی به اینترنت و همچنین سابقه قدرت‌های بزرگ صاحب این تکنولوژی، هشدار امکان تسلط و اعمال قواعد دلخواه آنها را می‌دهد. محدودیت در دسترسی و ارایه گزینشی امکانات از اولین نشانه‌های این تسلط خواهد بود و البته در موارد اعمال فشار حداکثری به یک کشور، قطع دسترسی اینترنتی آن کشور یا اعمال محدودیت علیه آن توسط قدرت‌های دیگر نیز مساله‌ای دور از انتظار نیست.

اگر امریکا و اتحادیه اروپا بخواهند قوانین و حاکمیت خود را در اینترنت نیز اعمال کنند، عجیب نخواهد بود که سایر کشور‌ها نیز نگرانی‌هایی در این خصوص داشته باشند و نسبت به اعمال حاکمیت خود بر اینترنت اقدام کنند. قدرت‌های بزرگ ارایه‌دهنده خدمات اینترنتی نمی‌توانند از سایرین توقع آزادی جریان اطلاعات داشته باشند اما خود با حداکثر توان، در راه اعمال قوانین داخلی خود، تحریم کاربران سایر کشورها یا سانسور در سطح اینترنت و شبکه‌های اجتماعی اقدام کنند. صاحبان شبکه‌های بزرگ اجتماعی نمی‌توانند در درگیری‌ها، منازعات یا حتی تقابلات سیاسی به کاربران کشور مقابل فقط اجازه موافقت با خود را بدهند و طرف مقابل را از نشر محتوای مخالف خود منع کنند.

با این کار در واقع، این قدرت‌های بزرگ در عرصه اینترنت هستند که درحال هل دادن سایر کشور‌ها به سمت برقراری مرز‌ها در اینترنت و ایجاد شبکه‌های جدا از هم‌ می‌باشند.

پرواضح است که در هر کشوری، دخالت و اعمال نفوذ بر اینترنت، به جای اینکه زمینه‌ای برای محدود کردن و کنترل کاربر داخلی باشد، باید طرحی برای حمایت از دسترسی آزاد این کاربر در برابر اعمال نفوذ و قدرت خارجی گردد. پیشرفت و توان علمی و اجرایی در زمینه خدمات اینترنت داخلی، لازمه استقلال هر کشور در این دنیای مجازی و نوین است.

اگر مایل هستیم در این زمینه حرفی برای گفتن داشته باشیم و بهترین حمایت را از شهروندان بکنیم لازم است امکاناتی در سطح امکانات حاضر در سطح دنیا و چه بسا بهتر فراهم کنیم که کاربر داخلی نیازی به استفاده از مشابه خارجی آن نداشته باشد.

به جای بستن مرزهای نوین باید ضمن استفاده بهینه از امکانات موجود، به توان علمی و اجرایی داخلی چنان بیفزاییم که اعمال نفوذ کشورهای صاحب تکنولوژی، وقفه‌ای در استفاده شهروندان از این تکنولوژی ایجاد نکند.

منبع: روزنامه اعتماد

395133