در گفتوگو با پرسون مطرح شد؛
به گزارش سایت خبری پرسون، شمار معادن سنگ تزیینی و ساختمانی که در سطح کشور پروانه بهره‌برداری دارند، حدود دو هزار معدن است که به دلیل مشکلات موجود در حوزه معدنکاران و کارخانه داران تولید سنگ تنها از نیمی از ظرفیت معادن و کارخانه ها فعال هستند.
برای اینکه علت این کمبود بهره وری در صنعت سنگ و کمبود میزان صادرات را جویا شویم خبرنگار اقتصادی پرسون گزارشی تهیه کرده است که در ادامه می خوانید:
بی توجهی مسئولان به صنعت سنگ
احمد شریفی دبیر کل انجمن سنگ ایران در این باره به خبرنگار پرسون گفت: در حال حاضر 4 میلیارد تن ذخیره کشف شده در کشور وجود دارد که برآورد می شود به همین میزان ذخایر کشف نشده در کشور وجود داشته باشد، بنابراین کشور دارای یک حجم بزرگی از ذخایر سنگ های تزئینی دنیا است.
وی افزود: در زمینه تنوع سنگ تزئینی در دنیا اول هستیم، طبق آمارها حدود 2 هزار واحد معدنی پروانه دار در کشور در حوزه سنگ فعالیت دارند که 30 میلیون تن ظرفیت تولید دارند، که درحال حاضر 10 میلیون تن تولیدات انجام می شود و به نوعی یک سوم ظرفیت تولید معادن سنگ ظرفیت فعال هستند و این نشان دهنده کم توجهی مسئولان به صنعت سنگ کشور است که موجب تعطیلی بخشی از معادن و نیمه فعال شدن بخش دیگر شده است.
شریفی خاطرنشان کرد: وقتی زیر 50 درصد فعالیت دارند به طور طبیعی قیمت تمام شده آنها بالا می رود و غیر اقتصادی فعالیت می کنند.
بازار صادرات را از دست داده ایم
حدود 10 میلیون متر نیز صادرات داریم که در مجموع 80 میلیون متر تولید می شود که با توجه به ظرفیت 200 میلیون متر کارخانه ها در حوزه فراوری یک سوم ظرفیت فعال است، یعنی کارخانه های ما اقتصادی کار نمی کنند و عمدتا با زیان کار می کنند.
دبیر انجمن سنگ ایران تصریح کرد: حدود یک هزار معدن در کشور تعطیل و یک هزار معدن دیگر نیمه تعطیل هستند، ما در حوزه فراوری سنگ نیز با مشکل مواجه هستیم به طوری که عوارض صادرات سنگ در سال 90 در زمان دولت «محمود احمدی نژاد» 70 درصد در نظر گرفته شد و نهایتا وزارت خانه، انجمن و مسئولان دیگر بسیج شدند اعلام کردند که این میزان عوارض غیر کارشناسی است.
وی ادامه داد: این اقدام دولت باعث شد 40 درصد کاهش صادرات به وجود آمد و به نوعی بازار صادراتی را از دست دادیم و نهایتا دولت آن زمان پذیرفت عوارض 70 درصد غیر کارشناسی است و این آئین نامه را لغو کرد، که این اقدام باعث از دست دادن بازار فروش صاداراتی شد و اگر این اقدام صورت نمی گرفت ما می توانستیم صادرات را دو برابر افزایش دهیم.
دبیرکل انجمن سنگ ایران به موضوع فراوری سنگ نیز اشاره کرد، افزود: در کشور حدود 200 میلیون متر مربع ظرفیت تولید سنگ در حوزه فرآوری داریم که در حال حاضر 70 میلیون متر مصرف داخلی است، آمار میزان مصرف کشور باتوجه به صدور پروانه ساخت و ساز بنا که توسط شهرداری ها صادر شده در نظر گرفته شده است.
شریفی گفت: حدود 10 میلیون متر نیز صادرات داریم که در مجموع 80 میلیون متر تولید می شود که با توجه به ظرفیت 200 میلیون متر کارخانه ها در حوزه فراوری یک سوم ظرفیت فعال است، یعنی کارخانه های ما اقتصادی کار نمی کنند و عمدتا با زیان کار می کنند.
باید آینده نگر باشیم
طبق آمارهای جهانی در سال ۲۰۱۹، مجموع تولیدات معدنی ایران هشت میلیون و ۲۵۰ هزار تن بوده است؛ این در حالی است که میزان تولید کشور طی سال ۲۰۱۸، ۹ میلیون تن بوده و حدود شش سال پیش به ۱۲ تا ۱۳ میلیون تن هم می‌رسید.
در این بین سیامک حاج سید جوادی مشاور بین‌المللی انجمن سنگ ایران نیز در یک گفتگوی تلویزیونی، ضمن اشاره به اینکه بیش از دوهزار واحد معدنی کشور دارای پروانه استخراج هستند، تصریح کرد: از این تعداد، تنها حدود ۱۱۰۰ معدن فعال هستند. بنابراین حدود ۵۰ درصد معادن سنگ کشور در تعطیلی به سر می‌برند و ۵۰ درصد الباقی نیز با نصف ظرفیت خود، استخراج دارند. زمانی که صحبت از برنامه استراتژیک می‌شود، بایستی حداقل ۲۰ سال آینده را دید و آینده پژوهی داشت.
وی افزود: دو میلیارد دلار تجارت از سوی رقبای اصلی در بازار جهانی وجود دارد؛ ترکیه، پس از ۳۰ سال به ۲.۵ میلیون تن صادرات رسیده است؛ نابراین ما نمی‌توانیم بگوییم که می‌خواهیم ظرف مدت چهار سال به ۱۴۰ میلیون متر مربع دست پیدا کنیم.
مشاور بین‌المللی سنگ ایران خاطر نشان کرد: بر اساس آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، ظرفیت اسمی واحدهای معدنی ایران ۳۰ میلیون تن است. طبق آمارهای جهانی در سال ۲۰۱۹، مجموع تولیدات معدنی ایران هشت میلیون و ۲۵۰ هزار تن بوده است؛ این در حالی است که میزان تولید کشور طی سال ۲۰۱۸، ۹ میلیون تن بوده و حدود شش سال پیش به ۱۲ تا ۱۳ میلیون تن هم می‌رسید.
جوادی ادامه داد: این موضوع نشان می‌دهد که طی چند سال اخیر به طور میانگین، سالیانه ۴۰۰ هزار تن کاهش تولید داشته‌ایم. متأسفانه آمارهای دقیقی در بخش معدن ایران وجود ندارد و بطور مستند نمی‌توان گفت که واقعاً چند واحد کارخانه سنگ‌بری و فرآوری سنگ در ایران وجود دارد؛ اما بر اساس آمارهای غیر رسمی، مابین ۶۰۰۰ الی ۶۵۰۰ واحد وجود دارد که از این تعداد حدود ۱۰۰۰ واحد غیر فعال بوده و باقی نیز با حدود ۴۰ درصد ظرفیت تولیدشان مشغول کار هستند.
فعالیت ستاد سیاست گذاری سنگ در وزارت صمت
لازم است که تلاش کرده تا مجدد بازار خارجی را به دست بیاوریم. در حال حاضر در وزارت صمت، ستاد سیاست‌گذاری سنگ نیز وجود دارد و در ایمیدرو موضوع برنامه راهبردی برای صادرات سنگ در حال انجام است.
اما در این میان سیف‌اللّه امیری مدیرکل دفتر صنایع معدنی و معاونت امور معادن وزارت صمت معتقد است: صادرات نسبت به سال‌های گذشته بد نبوده است؛ نه‌تنها جلوی صادرات را نمی‌گیریم، بلکه برای صادرات شرایطی هم فراهم کرده‌ایم تا در کارگروهی که در وزارت صنعت و معدن تشکیل شده، بتوانیم از آن طریق، بسته عوارض را دنبال کنیم؛ ما به دنبال کاهش عوارض هستیم تا صادرات به راحتی انجام شود.
وی افزود: در حال حاضر کاهش عوارض را در برنامه داریم. در رابطه با برش سنگ‌هایی با ضخامت یک تا ۱.۵ سانتی نیز باتوجه به اینکه ضخامت سنگ مورد نیاز صادراتی، ۰.۵ سانت است، در تلاش هستیم تا با ماشین‌آلات مناسبی که در اختیار داریم، همان ۰.۵ سانت تولید کنیم تا مشکل صادرات حل شود.
امیری ادامه داد: تفاهم‌نامه‌ای میان وزارت نیرو و ایمیدرو (به نمایندگی از وزارت صنعت، معدن و تجارت) امضا و مقرر شده است تا ایمیدرو ۱۸۰ میلیارد تومان پرداخت کند. این کار در جهت کمک به حمل‌ونقل انجام خواهد شد.
مدیرکل دفتر صنایع معدنی و معاونت امور معادن وزارت صمت خاطرنشان کرد: برای رسیدن به برنامه افق ۱۴۰۴، مواردی همچون اعطای تسهیلات مالی به معادن و واحدهای فرآوری، تأثیر سرمایه‌گذاری‌های خارجی در این بخش و همچنین توسعه صادرات سنگ بریده شده، از جمله برنامه‌ها است. بر اساس برنامه تولید در افق ۱۴۰۴، بایستی ۱۸۰ میلیون متر مربع سنگ تولید شود.
وی افزود: این برنامه تاکنون خوب پیش رفته است؛ البته در یک مقطع زمانی بازار را از دست دادیم که به دست آوردن آن نیز به سادگی نبوده و لازم است که تلاش کرده تا مجدد بازار خارجی را به دست بیاوریم. در حال حاضر در وزارت صمت، ستاد سیاست‌گذاری سنگ نیز وجود دارد و در ایمیدرو موضوع برنامه راهبردی برای صادرات سنگ در حال انجام است.
گزارش از: محمد خادمی
