جنگ اوکراین نقطه عطف تحولات جهانی

به گزارش سایت خبری پرسون، ابوالقاسم قاسم زاده در یادداشتی نوشت: از نگاه تحلیلگران روابط بین‌المللی، جهان همواره در تعاریف گوناگون بحران‌ها چرخیده است. به طوری که محک نقد و بررسی چگونگی روابط دولت‌ها، چه در سطح منطقه‌ای یا بین‌المللی بازتابی از چگونگی یا چرایی توازن قدرت «شرقی و غربی» توصیف و تعریف می‌شد، اما اکنون توازن سنتی یا تاریخی بین‌المللی قدرت به ویژه برآمده از شاخصه‌های کلاسیک آن (شرقی و غربی) به هم ریخته، تا آنجا که تعاریف پایدار از قدرت تعیین کننده «سیال» شده است.

ذخایر انرژی (نفت و گاز و…) و در کنار آن داشتن قدرت تخریبی نظامی ـ امنیتی و تأکید بر داشتن قدرت تکنولوژی و تولیدات برتر همزمان در انحصار گرفتن بازارهای سرمایه‌ای و نقش تعیین کننده دارد و به نوعی… شاخص شده است. در این مسیر قدرت اتمی چنان شده است که توازن سیاسی ـ امنیتی سه قدرت برتر جهانی (آمریکا، روسیه و چین) را به هم ریخته و نقد و تفسیرهای آن در کنار نشانه‌ها و آینده نگرانی فاجعه‌بار از بحران‌های «آب و هوا» تا به هم ریختن تعادل در مقیاس «ثروت و فقر» و آلودگی‌های محیط زیست بشری و امواج مهاجرت‌ها و تا به هم ریختگی بحرانی فرهنگی و… نشانه‌های جهان ناپایدار شده است.

گزاره «جهان به سوی فاجعه بزرگ» در نوشته‌ها و گفتارصاحبان اندیشه در عرصه روابط بین‌الملل شاخص است. مصاحبه اخیر «هنری کسینجر» در آستانه صدسالگی براساس تجربه‌های عملی و نظری او در نگاه به شرایط کنونی جهان گویای آن است. کسینجر جهان را در آستانه فاجعه بزرگ و ویرانگر ناشی از تقابل پکن ـ واشنگتن می‌بیند و از آن می‌گوید.

در پایان نشست اخیر کشورهای بزرگ صنعتی جهان (گروه هفت) در هیروشیمای ژاپن هم گوشه‌ای از دورنمای هشدار دهنده کسینجر آشکار شد.

نخست وزیر انگلیس در این نشست گفت:‌« چین بزرگترین چالش برای جهان امروز است!» و بایدن در تقابل با پوتین در همین گردهمایی به رئیس جمهوری اوکراین (زلنسکی) به‌ صورت علنی قول داد ۳۷۵ میلیون دلار دیگر با در اختیار گذاشتن تسلیحات بمب افکن‌های فوق مدرن آمریکایی، کمک می‌کند!

این پیام علنی رئیس جمهوری آمریکا همزمان با تائید رسمی سقوط شهر «باخموت» اوکراین از سوی زلنسکی صورت گرفت؛ آن هم بعد از اعلام رسمی روسیه (مسکو) درباره سقوط و تسلط کامل روس‌ها بر این شهر. بایدن در نشست گروه هفت با لحن پرخاشگرانه گفت:‌«از اوکراین قاطعانه در برابر تهاجم ارتش روسیه(پوتین) حمایت می‌کنم و همزمان، تحریم‌های چین را کاهش نمی‌دهیم!»

بار دیگر صحنه خبرهای بین‌المللی شاهد امتداد تقابل واشنگتن با مسکو و پکن شده و اخبار و گزارش‌های آن در صدر قرار گرفته است. کاخ سفید به طور علنی چراغ سبز حمله به «کریمه» را به زلنسکی داد؛ در حالی که پوتین چندبار گفته است، «حمله نظامی به کریمه آن هم با جنگده‌های آمریکایی و تانک‌های اروپایی موجب گسترش جنگ به مقیاس بین‌المللی خواهد شد»

جنگ در اوکراین بار دیگر نقطه عطف کنش‌ها و واکنش‌ها در صحنه بین‌المللی شده است؛ آن هم در حالی که هیچ نشانه‌ای از آتش بس یا توافق صلح دیده نمی‌شود. همزمان تقابل آمریکا با چین بر سر موضوع «تایوان» از سوی هر دو حزب حاکم آمریکا(دمکرات‌ها و جمهوریخواهان) به جریان مستمر جنگ روانی ـ تبلیغاتی علیه دولت چین مبدل شده است.

این روزها در رسانه‌های آمریکایی به نقل از سیاستمداران برجسته آن درکنگره این جمله در توصیف رئیس جمهوری آمریکا (بایدن) تکرار می‌شود که «رئیس جمهوری فرتوت و پیرترین رئیس جمهوری تاریخ آمریکا «حافظه»‌اش را از دست داده است!» ترسیم چنین شرایطی از رئیس جمهوری مستقر درکاخ سفید از سوی سیاستمداران برجسته آمریکا بی‌سابقه است. آن هم در حالی که روابط سه قدرت بزرگ و تعیین کننده (آمریکا، روسیه و چین) چنان به هم ریخته است که بسیاری از صاحبنظران روابط بین‌المللی آن را هولناک و خطرناک برای امنیت بین‌ المللی قلمداد می‌کنند. اوکراین و تایوان نقطه عطف خطرناکی از جنگی ویرانگر در جهان و هشدار اغلب نظرپردازان سیاسی ـ امنیتی و اقتصادی در روابط بین‌المللی شده است.

منبع: اطلاعات