به گزارش پرسون، در این روزها موضوع تجاوز در فضای مجازی ترند شده و خیلی از دخترها و پسرها که قربانی این حادثه شدند جرأت و جسارت پیدا کردند تا از حادثه‌ای که برای آنها پیش آمده صحبت کنند و از درد و رنجی که بر آنها متحمل شده سخن بگویند. دردی که روح و جسم آنها را از بین میبرد.
در این گزارش به این میپردازیم که تجاوز چیست؟ چه اثراتی بر روح وجسم افراد دارد؟ و درصورت مورد تجاوز قرارگرفتن چه اقداماتی باید انجام داد؟
تجاوز جنسی چیست؟
تجاوز جنسی یک جرم بوده و معمولا نشان از وجود اختلال روانی دارد. یعنی بعید است فرد متجاوز جنسی از نظر روانی سالم باشد. تجاوز جنسی یعنی نزدیکی جنسی با یک انسان بزرگسال بدون رضایت او و یا با یک کودک.
تجاوز جنسی فقط یک تهاجم فیزیکی و جنسی نیست، بلکه آسیب عمیق روحی و روانی نیز ایجاد می کند. این خشونت، گرچه همیشه با قتل همراه نیست، ولی اکثرا تهدید به قتل را به همراه دارد. به شخصی که این عمل را مرتکب میشود تجاوزگر یا متجاوز می گویند. نزدیکی فرد بالغ با کودکان زیر ۱۳ سال حتی اگر با رضایت او باشد، تجاوز است و مجازات شدیدی دارد.
تشخیص و اثبات تجاوز جنسی بر عهده پزشکی قانونی است و این تشخیص گاهی به دلیل علایم ایجاد شده مانند پارگی و خون مردگی بسیار ساده و گاه به دلیل فقدان علامتهای مربوطه غیرممکن است.
تجاوز نوعی خشونت جنسی است که معمولاً با آمیزش جنسی همراه است و توسط فرد یا افرادی به رغم رضایت قربانی انجام میشود. این عمل می‌تواند با اجبار فیزیکی، تهدید، سوءاستفاده از قدرت یا با فردی که ناتوان یا کودک است رخ دهد. کسی که عمل تجاوز را انجام می‌دهد تحت عنوان متجاوز شناخته میشود.
معمولاً تجاوز توسط افراد آشنا از تجاوز توسط افرادی که قربانی آنها را نمی‌شناسد شایعتر است. تجاوز مذکر به مذکر و مؤنث به مؤنث هم در زندان‌ها شایع است و احتمال دارد که از بقیهٔ موارد کمتر گزارش شود.
امکان تجاوزات جنسی در مکان‌های ناشناخته بسیار زیاد است. در سال ۱۹۹۰ بیش از ۷۰ هزار مورد تجاوز جنسی در آمریکا گزارش شده‌است؛ و این تنها یک پنجم تعداد تجاوزات انجام شده است.یعنی در سال ۱۹۹۰ نزدیک به ۳۵۰ هزار تجاوز جنسی در آمریکا حادث شده است.
بسیاری از تجاوزات جنسی خشونت‌آمیز در مورد دانشجویان بوده که تنها ۲۰درصد آنها توسط افراد ناشناس صورت گرفته‌است. بسیاری از این تجاوزات در قرار ملاقات‌ها اتفاق افتاده است. سالانه در سراسر دنیا هزاران و شاید هم میلیون‌ها دانش‌آموز و دانشجوی دختر، قربانی تجاوزات جنسی پسران دانشجو یا دانش‌آموز می‌شوند. بسیاری از این افراد مدعی هستند که آنها به دلیل تهدید و فشار فیزیکی مردان مجبور به قبول برقراری ارتباط جنسی شده‌اند.
آشنایی با انواع تجاوز
الف)ـ برحسب تعداد متجاوزین
انواع تجاوز به لحاظ تعداد متجاوزان جنسی، به صورت فردی و گروهی اتفاق میافتد:
ـ تجاوز فردی
گاهی متجاوز به تنهایی اقدام به تجاوز می‌نماید. معمولاً این نوع تجاوز به دلیل هوس رانی فرد انجام میشود و فرد متجاوز اغلب قربانی را می‌شناسد و با او سابقه آشنایی دارد و معمولاً فردی کوچکتر از خود را برای تجاوز انتخاب می‌کند، البته در مواردی انگیزه تجاوز فقط میل جنسی نیست و اهداف دیگری هم وجود دارد.
ـ تجاوز گروهی
در موارد زیادی، متجاوزین در قالب باند و گروه، قربانی را ربوده و سپس به صورت دسته‌جمعی او را مورد تعرض قرار می‌دهند. در سال‌های اخیر، اخبار این نوع تجاوز، افزایش داشته است.
ب)ـ برحسب شدت اعمال خشونت
تجاوز جنسی برحسب شدت اعمال خشونت، به سه نوع ذیل تقسیم میشود:
ـ تجاوز با قدرت
بیش از 50 درصد از تجاوزات شامل تجاوز به همراه قدرت میشود. در این تجاوز، زمینه تعرض، از پیش تدارک دیده شده و فرد متجاوز معمولاً تخیلات مربوط به تجاوز جنسی را قبل از ارتکاب جرم داشته است و پس از دستگیری نیز به همین موضوع اعتراف می‌کند. انگیزه این افراد نشان دادن قدرت از طریق تجاوز جنسی است و قصد ایجاد صدمات آشکار به قربانی را ندارند. در این موارد، متجاوز اقدام به ربودن قربانی کرده و وی را برای مدتی زندانی می‌نماید و طی این مدت، مکرراً او را مورد تجاوز قرار می‌دهد.
ـ تجاوز با خشم
تجاوز با خشم از لحاظ شیوع، مقام دوم را در بین انواع تجاوز دارد. در این نوع تجاوز، متجاوز، تکانشی و دمدمی مزاج است و قربانی تجاوز را مورد بدرفتاری جسمی قرار می‌دهد. هدف روانی متجاوز، سرافکندگی و تحقیر قربانی بوده و انگیزه وی، خشم و نیاز به انتقام است. در این نوع تجاوز، فرد متجاوز احساس می‌کند که نسبت به وی بی‌انصافی شده است، لذا میکوشد که خشم و عصبانیت خود را بر قربانی وارد کند، زیرا او را سهلالوصولترین کسی میداند که می‌تواند آماج تیرهای خشم و غضب خود قرار دهد.
ـ تجاوز با دگرآزاری
در تجاوز دگرآزاری، متجاوز با وارد آوردن صدمات فجیع و وسیع، می‌تواند منجر به مرگ قربانی شود. در سال 1991 حدود 2 درصد از کل موارد قتل زنان در آمریکا، با تجاوز جنسی همراه بوده است، این نوع تجاوز، از پیش برنامهریزی شده و شامل شکنجه بیش از حد و مثله کردن قربانی بود.
ج)- بر حسب میزان آشنایی متجاوز با قربانی
ـ تجاوز توسط آشنایان
در بسیاری از موارد، متجاوز برای قربانی آشناست، ممکن است در نخستین دیدار یا پس از ماهها آشنایی، تجاوز جنسی صورت گیرد.
ـ تجاوز توسط محارم
بدترین نوع تجاوز، تجاوز جنسی توسط محارم همانند پدر، برادر، و... می‌باشد که عواقب بسیار بد روانی بر قربانی دارد.
سازمان بریس در سوئد طی گزارشی اعلام کرد: «حدود 6مورد از10مورد تجاوزات، در محیط خانه و توسط پدر بیولوژیک دختر صورت میگیرد و در اغلب موارد، مادر یا مادر خوانده از موضوع آگاه است، اما هیچ کاری انجام نمی‌دهد و هیچ دخالتی نمی‌کند.»
در ایالات متحده امریکا، پژوهش‌های زیادی از اواسط دهة 1970 دربارة تجاوز جنسی انجام گرفته است که فراگیر بودن سوء استفاده جنسی و زنا با محارم را تأیید می‌کند. مطابق گزارشات آماری 60 درصد از تجاوزها توسط مردان آشنا، همسایه و فامیل صورت میگیرد. پدرانی که مرتکب تجاوز به دختران خود می‌شوند، غالباً در دوره کودکی، دارای سابقة بهره‌کشی جنسی، محرومیت عاطفی، اختلالات شخصیتی، مصرف الکل و بیکاری بوده‌اند که عزت نفس پایین و خشم، آنها را به افرادی متجاوز تبدیل کرده‌است.
اقدامات بعد از صورت گرفتن تجاوز:
با توجه به اینکه ابن روزها موضوع تجاوز در شبکه های اجتماعی داغ شده کاوه راد وکیل دادگستری به اقداماتی که پس از وقوع تجاوز باید صورت بگیرد اشاره کرده که در ادامه آنها را مطرح میکنیم.
1. در صورت وقوع تجاوز بلافاصله محل امنی بیابید. با مطمئن ترین شخص زندگی خود تماس بگیرید و از او بخواهید برای ساعت‌های پس از وقوع بزه کنار شما بماند. رفتارهای هیجانی لحظه‌های پس از وقوع تجاوز عمده‌ترین عامل از بین بردن مدارک جرم است.
2. قبل از معاینه کامل توسط پزشک قانونی، مدارک و شواهد تجاوز را از بین نبرید.حمام نروید و دندانهای خود را مسواک نزنید.لباسهای خود را با دقت کامل دربیاورید و در پلاستیک تمیز دربسته‌ای نگهداری کنید.تمام جزئیات به ویژه زمانها،مکان وقوع و جزئیات صحنه تجاوز را یادداشت کنید.
3.در تجاوز سفید(نوع ویژه‌ای از جرایم جنسی است. در این تجاوز، متجاوز و آسیب دیده عموماً رابطه‌ی دوستانه‌ای دارند.) اسامی همه افرادی را که شاهد ملاقات شما بوده‌اند را به خاطر بیاورید. اگر مدت کوتاهی قبل از وقوع تجاوز در مکانی غذا خورده‌اید، به سینما رفته‌اید و یا از فروشگاهی خرید کرده‌اید، نام و آدرس آن را در جایی بنویسید.
4. اگر گمان میکنید یه شما داروی خوابآور یا مواد مخدر یا الکل داده شده است از پزشک قانونی بخوانید از شما آزمایش خون و ادرار گرفته شود. با در جریان گذاشتن پزشک، از او بخواهید ضمن بررسی دقیق میزان جراحات، خطر بیماری‌های مقاربتی و حاملگی ناخواسته را در نظر بگیرد.
5. تصویر،صوت و تمامی مدارک الکترونیک از جمله لاگ تماس، پیامک، ایمیل،اینستاگرام،تلگرام،توئیتر، فیس‌بوک و...، از جمله دلایل اثبات ادعای شما محسوب می‌شوند. بنابراین کلیه مستندات و پیام‌های تهدید و اخاذی احتمالی بعدی را با دقت و حساسیت جمع‌آوری و در چند نسخه کپی و نکهداری کنید.
6. در صورت تمایل میتوانید در مراجعه اولیه به کلانتری،از افسر قضایی، تقاضا کنید تحقیقات مقدماتی در کلانتری توسط افسر زن و با حفظ محرمانگی صورت گیرد. کلیه واحدهای کلانتری و پلیس آگاهی، موظفند از نیروی کافی پلیس زن برای ارائه خدمات انتظامی به بانوان، استفاده کنند.
7.مرتکبان تجاوز عمدتا دارای ویژگی‌های شخصیتی مشترکی هستند از جمله: مهارت اجتماعی و ارتباطی پایین، برانگیختگی هیجانی، فرار از مسئولیت، علاقه به خشونت و بدرفتاری با حیوانات، سابقه خشونت و تحقیر افراد زیردست و کارمندان و رفتارهای پرخطر در هنگام مصرف الکل و مواد مخدر.
مجازات تجاوز در ایران
بر اساس ماده ی 82 قانون مجازات اسلامی، حد زنای به عنف اعدام است.
طبق این ماده که چند بند دارد،"حد زنا در مورد های زیر قتل است و تفاوتی بین جوان و غیر جوان و محصن و غیرمحصن نیست ….
بند د – زنای به عنف و اکراه که موجب قتل زانی اکراه کننده است"
تجاوز به عنف جرمی است که در هم ردیف مجازات های جنایی قرار میگیرد. در کشورهای دیگر از لحاظ مقدار مجازات به جنایت، جنحه و تضاد طبقه بندی شده اند. تجاوز به عنف در همه ی کشورها مجازات بالایی دارد و به جنایت مربوط است.
در قانون جمهوری اسلامی ایران با توجه به ماده 82 قانون مجازات اسلامی مجازات تجاوز به عنف اعدام است.
هدف از تجاوز به عنف چیست و چه نوع رابطه جنسی تجاوز محسوب میشود؟
عنف در لغت به معنای زور و خشونت است و منظور از اصطلاح تجاوز به عنف انجام رابطه جنسی با عدم رضایت زن و با بهره بردن از. غلبه و قهر است. البته باید دقت داشت که اثبات بدون خواست و رضایت قربانی بودن نزدیکی جنسی بر عهده قربانی است که این موضوع گرفتاری هایی را در جریان رسیدگی به این پرونده‌ها به ایجاد کرده است. درعین‌حال باید دقت داشت که تجاوز به عنف تنها در چهارچوب رابطه بیرون از چهارچوب مشروع ازدواج، اعم از موقت و دائم ،به رسمیت شناخته شده است؛ به بیان دیگر تجاوز به عنف گونه ای از زنا است که به همراه عدم رضایت و خواست قربانی باشد. لذا توسل به خشونت جنسی در رابطه های بین زن و شوهر تجاوز به عنف محسوب نمی‌گردد.
ریشه های تجاوز به عنف چیست؟
به صورت خلاصه تعرضات جنسی به دست اشخاصی انجام میشود که از لحاظ شخصیتی و روانی متعادل نیستند یا خود، قربانیان خشونت جنسی در زمان کودکی به دست اشخاص فامیل یا غریبه بوده‌اند یا این که مورد ضرب و شتم مادر و پدر قرار گرفته‌اند و از جنس مخالف ناراحتی دارند و کینه به دل دارند یا به علت آموزه‌ها یا آموزش‌های اعتقادی و باورهایی که به صورت غلط به آن ها منتقل شده با دید این که جامعه را از این مفاسد پاک کنند، اقدام به ارتکاب این جرایم می‌زنند.
با توجه به ماده 82 قانون مجازات اسلامی، حد زنای به عنف اعدام است. این ماده که تعدادی بند دارد، بیان میدارد:’ حد زنا در مورد های زیر قتل است و تفاوتی بین جوان و غیر جوان و محصن و غیرمحصن نیست ….بند د – زنای به عنف و اکراه که سبب قتل زانی اکراه کننده است’
حکم تجاوز به عنف
در صورتی که مسئولان قضایی استان و کشور وعده ی رسیدگی سریع و قاطع به پرونده ‘متجاوزان به عنف’ و مرتکبان جرایم منافی عفت عمومی و امنیت جامعه را داده‌اند، سوالی که شاید برای خیلی از مردم مطرح شده باشد، که حکم قانونی مجازات چنین جرائمی چیست؟
قانون مجازات اسلامی و فقه اسلام، به صراحت مجازات ارتکاب همچین جرمی را "مرگ"و "اعدام"در نظر گرفته است.
با توجه به ماده ی 82 قانون مجازات اسلامی، حد زنای به عنف اعدام است.به این صورت قانون گذار، مجازات سنگینی برای این جرم تعیین کرده است.
ولی نکته مهمی که در مورد تجاوز به عنف مطرح می شود، موضوع اثبات زنا و از آن مهم تر اثبات این است که آیا زنا با عدم رضایت زن و با قهر و غلبه صورت گرفته است یا خیر؟ و اثبات این موضوع نیز بر عهده و وظیفه ی قربانی است. لذا، در صورتی که زنا مورد انکار مرد باشد زن باید آن را اثبات کند و در عین حال باید ثابت کند که نزدیکی بدون رضایت وی رخ داده است.
اثبات جرم تجاوز به عنف
باید متهم در نزد قاضی چهار بار اقرار کند و اقرارهای وی در اداره پلیس ملاک رای قاضی نیست. همینطور طبق ماده 120 قانون مجازات اسلامی یکی از شرایط اثبات زنا، علم قاضی است که از راه متعارف حاصل می شود، به این معنا که قاضی قادر است با توجه به اقرارهای افرادی که مورد تجاوز قرار گرفته اند و دیگر شواهد و قرائن، جرم متهم را زنای به عنف تشخیص داده و حکم صادر کند.
احتمال دارد متهم در آغاز در پیشگاه قاضی اقرار ولی پس از آن منکر شود که این جا قاضی قادر است با بهره از علم خود حکم صادر کند. یکی از شیوه های دیگر اثبات جرم، حضور چهار شاهد می باشد هنگامی که چهار شاهد جهت اثبات جرم وجود نداشته باشد، قاضی قادر است به علم خود رجوع کند.
ولی آیا اقرار زنانی که مورد تجاوز قرار گرفته اند، قادر نیستند علتی محکم جهت صدور حکم از سوی قاضی شود؟
طبق قاعده حقوقی و شرع اقرار هر فردی علیه خودش نافذ است اما اقرار زنانی که مورد تجاوز قرار گرفته اند، برای علم قاضی مهم است و جزو شواهد و قرائن محسوب می شود.
حالا که دخترها و در بعضی موارد پسرهایی که نیز مورد آزار جنسی قرار گرفته‌اند و جرات و جسارت پیدا کردند تا از این موضوع صحبت کنند بهتر است مورد حمایت قرار بگیرند هم از طرف خانواده‌ها و هم از طرف قانون.
متاسفانه در بعضی موارد ما شاهد این هستیم که عده‌ای قربانی را سرزنش می کنند و او را مقصر اصلی تجاوز میدانند در صورتی که تنها متجاوزگر که گناه کار اصلی است و نه تنها از آنها سواستفاده جنسی کرده بلکه آنها را نیز تهدید به پنهان کاری کرده است.
شاید بتوان گفت تلخ‌ترین اتفاقی که ممکن است در زندگی برای کسی رخ دهد تجاوز است.موضوعی که خیلی ها از مطرح کردن آن ترس دارند و این متجاوزگر است که همیشه از این ترس سوءاستفاده می کند و به راحتی به کارهای کثیف خود می پردازد و افراد بیشتری را در دام خود پرفتار می کند.
در این میان نقش خانواده‌ها نقش مهمی است تا به فرزندان خود بیاموزند که در صورت چنین اتفاقی، ماجرا را با آنها مطرح کنند و آنها در هر شرایطی حامی و پشتیبان آنها هستند.
و از همه مهمتر قانون است که باید حامی قربانیان باشد و از حقوق آنها به درستی و عادلانه دفاع کند و این اطمینان را به افراد قربانی بدهند که از حق آنها دفاع میشود تا دیگر شاهد این نباشیم که قربانیان این ماجرا به خاطر ترس از آبرو و دلایل دیگر نتوانند این حادثه را مطرح کنند.
