کد مطلب: 244889

شنبه 9 اسفند 1399 13:57

پرونده ویژه پرسون؛ مرز واقعیت و خرافه جادو (بخش دوم)

جملات عجیب کف‌بین: فالت فاله و بخت با تو یاره و علی نگهدارته

به گزارش سایت خبری پرسون، اعتقاد به خرافات و فال تنها در میان عامه مردم وجود ندارد، شاید باورکردنی نباشد ولی در بسیاری از کشورها اعتقاد به خرافات به سیاست، اقتصاد، ورزش.. گره خورده است. تا زمانی که مردم از ابتدایی‌ترین حقوق خود بی‌بهره باشند ناچار به حل مشکل خود از طریق علوم غیب و ماورا تمایل پیدا می کنند بلکه معجزه‌ای در زندگی آنها شکل گیرد.

گرایش به احضار ارواح و فالگیری ریشه در باورهای اعتقادی و گذشته انسان‌ها دارد. انسان اولیه به دلیل ناآگاهی و خبر از وقوع حوادث سراغ فالگیری و احضار ارواح می‌رفت تا از آینده خود خبری بگیرد.

افراد محروم از سواد، کم سواد، دارای فقر فرهنگی و درمانده و مستاصل از همه چیز، گرایش بیشتری در خصوص فالگیری و رمالی و احضار روح دارند. افراد تحصیلکرده با توجه به علت‌جویی هر پدیده و پذیرش مسائل با دلیل و برهان، کمتر به سمت فال و رمالی گرایش دارند.

در انگلستان موضوع احضار روح ریشه در مباحث اعتقادی، دینی و فرهنگی آنها داشته و در هند، چین، کره، ژاپن، غرب، آفریقا و ایران هم موضوع گرایش به رمالی و احضار روح وجود دارد. قابل ذکر است ناآگاهی انسان نسبت به آینده و کنجکاوی او در دانستن وقایع و رخدادهای آینده، افراد را به سمت فالگیری و رمالی و احضار روح سوق می‌دهد.

شاید در شرایط عادی فردی نباشد که رمالی و فالگیری را قبول داشته باشد و حتی افرادی که به دنبال چنین اموری می‌روند را نهی می‌کنیم اما وقتی در زندگی خودمان در تنگنا قرار می‌گیریم و افکار مختلفی ما را تحت فشار قرار می‌دهند، به فالگیری و رمالی رو می‌آوریم. البته در اکثر موارد فرد مراجعه کننده از عدم واقعی بودن اطلاعات دریافتی خبر دارد اما به خود می‌قبولاند که این سخنان و پیش بینی‌ها درست است.

شاید در شرایط عادی فردی نباشد که رمالی و فالگیری را قبول داشته باشد و حتی افرادی که به دنبال چنین اموری می‌روند را نهی می‌کنیم اما وقتی در زندگی خودمان در تنگنا قرار می‌گیریم و افکار مختلفی ما را تحت فشار قرار می‌دهند، به فالگیری و رمالی رو می‌آوریم. البته در اکثر موارد فرد مراجعه کننده از عدم واقعی بودن اطلاعات دریافتی خبر دارد اما به خود می‌قبولاند که این سخنان و پیش بینی‌ها درست است.

حائز اهمیت آن که با وجودی که بارها و بارها درباره بی‌ارزش و بی‌پایه و اساس بودن فالگیری و خرافه‌پرستی تاکید شده، اما خیلی از افراد به دانستن آینده خود میل و کششی عجیب دارند و در در این مسیر از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کنند و دروغ‌های تلخ و شیرین را باور می‌کنند. آمارهای موجود نشان می‌دهد ایرانیان سالانه بیش از 387 میلیارد تومان برای جویا شدن نظر فالگیر، هزینه می‌کنند.

این روزها تبلیغات گسترده‌ای در شبکه‌های مجازی برای گرفتن انواع فال در جریان است و حتی کلاس‌های آموزشی که افراد مختلف در آن دوره می بینند تا بتوانند فال بگیرند.

انواع فال، دعا نویسی، کف بینی، سحر و جادو، طلسم، آیینه‌بینی و... به عنوان نمونه‌های خرافه‌گری از جمله مواردی هستند که در تمام مناطق سطح شهر صحنه به چشم می‌خورد که این موضوعات در مکان های بالای شهر بیشتر به صورت فالگیری و در مناطق جنوب شهر به صورت دعا نویسی است.

در ادامه نظر شما را به چند تبلیغ در فضای مجازی جلب می کنم.

شاید در ابتدا فال گرفتن و کف بینی تنها برای ارضا حس کنجکاوی و تفریح باشد ولی به مرور زمان آنقدر غرق این باتلاق می شوید که زندگی خود را از دست می دهید. بسیاری بوده اند که با اعتماد به این رمالان بنیان خانوده هایشان از هم پاشیده و تمام سرمایه خود را خرج این راه کردند.

در ادامه برای تصریح این موضوع خبرنگار اجتماعی پرسون گفت‌وگویی با علیرضا شریفی یزدی استاد پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش و جامعه‌شناس داشته که به شرح ذیل است.

از دیدگاه جامعه شناسی دلیل تمایل مردم به خرافات و فال چیست؟

جن گیری، فالگیری و رمالی بصورت سنتی در فرهنگ مشرق زمین خیلی رایج است. همانطور که آگاه هستید فال هندی و چینی و... داریم. یعنی فال در کشورهای مختلف قدمت دارد. این داستان به لحاظ اجتماعی ریشه تاریخی دارد و ابعاد آن وابسته به میزان اعتقاد مردم است و فقط مختص کشور ما نیست.

بسیاری از کشورهای دنیا درگیر خرافات هستند. حتی در کشورهای پیشرفته مقوله فال و فالگیری با قهوه و کارت و امثال این ها وجود دارد. اما اینکه جامعه ما چرا الان اشتیاق به فال گیری نشان می دهد دلیلش احساس عدم امنیت از آینده است.

هرگاه جامعه‌ای به لحاظ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی دچار مشکل می‌شود و پیش‌بینی آینده برای انسان‌ها دشوار می‌شود، طبیعتا به آگاهی از آینده برای احساس امنیت علاقه‌مند می‌شوند.

دلیل بعدی داشتن کنترل برروی آینده است. مثلا می‌گویند اگربه چند دستوری که فالگیر می‌دهد عمل کنم فلان شر از سرم باز می‌شود. بنابراین یکی از دلایل مهم گرایش به فالگیری واستقبالش توسط مردم نشان دهنده این است که اضطراب اجتماعی در میان مردم بالا است وعدم امنیت به لحاظ شغلی و خانوادگی و روابط عاطفی و امثال آنها یک مقوله بسیار مهم است.

پرسون: نقش رسانه‌ها در رواج پدیده میل به خرافات چیست؟

متأسفانه رسانه‌های نو پدید همانند سوشال مدیاها و شبکه‌های اجتماعی به همان نسبت که توانستند بر روح و روان مردم اثر مثبت بگذارند و دانش افراد را تا حدی افزایش دهند، در گسترش خرافه نیز نقش دارند و صحبت هایی می‌کنند که ممکن حتی آن را به مباحث اعتقادی مردم بچسبانند. این امر به باورمندی مردم نسبت به مقوله گسترش رمالی و فالگیری و جن‌گیری و ... کمک می‌کند.

پرسون: دلیل روانشناسی این پدیده چیست؟

دلیل روان شناسی آن این است که اصولا در بین انواع اختلالات شخصیت کسانی که اختلال شخصیت اسکیزوتایپال داردند معمولا تمایلشان به رمالی و فالگیری بیشتر از بقیه مردم است. یک نکته دیگر این است که سیستم آموزشی کشور در این زمینه‌ها ضعیف عمل کرده و نگاه علمی به مردم نمی‌دهد و مردم با اینکه تحصیل کرده هستند اسیر رمالی و فالگیری می شوند. این کارها درآمدهای خیلی کلانی برای فالگیرها دارد.

پرسون: یعنی می‌گویید تمام قشرها در گیر خرافات هستند حتی اگر تحصیل کرده باشند؟

بله. ولی اگر سطح فردی از لحاظ اقتصادی و همچنین سطح تحصیلات پایین‌تر باشد میزان گرایش به فالگیری بیشتر است. ولی اصلا به این معنی نیست که لایه‌های بالایی جامعه درگیر این ماجرا نیستند. خیلی وقت‌ها ممکن افراد پولدار و حتی تحصیل کرده هم این گونه اعتقادات را داشته باشند گرچه طبیعتا در این لایه‌ها کمتر است.

پرسون: فالگیرها ارتباطات قوی ایجاد می‌کنند. این افراد چگونه آموزش می‌بینند؟

فالگیرها نکات روانشناسی را خیلی خوب می دانندو اینکه روابط عمومی خوبی دارند. حتی می توان گفت، فالگیرها جامعه‌شناس خوبی هستند. مشکلات و معضلات روز جامعه را خوب می‌شناسند و بر آنها تمرکز می‌کنند. یعنی در جامعه‌ای که معضلات اقتصادی زیاد است بیشتر این گرایش آنها مسئله اقتصادی است. یا مثلا اگر در جامعه بیماری زیاد باشد بیشترین گرایش آنها مسائل مربوط به بیماری است.

پرسون: شما به بحث اعتقادی هم اشاره کردید. این که بعضی از افراد مذهبی به بحث دعانویسی خیلی اعتقاد دارند و می‌گویند در قرآن آمده است... نظر شما دراین خصوص چیست؟

شما می‌دانید دین ما دین خرافه ستیز است و خرافات در دین ما جایی ندارد. اما اگر کسانی که در کسوتی زیر لوای دین بخواهند کار خلافی انجام دهند همیشه در جامعه حضور داشتند. که این مربوط به امروز ایران است و نه مربوط به یک جامعه ی خاص. به نظر من در این زمینه عالمان دینی و متخصصان و کارشناسان مذهبی باید ورود کنند و سره را از ناسره تشخیص دهند تا برای مردم این امر روشن شود و مردم وقتی آگاهی پیدا کنند امکان این که به خاطر مسائل دینی به این جنبه‌ها کشیده شوند کم می شود.