یادداشت؛

یک اشتباه فاحش و چگونگی شکل گیری روز شعر و ادب

سایت خبری پرسون- تصور می کنم اوایل دهه ی هفتاد بود که موضوع نامگذاری روزی به اسم " شعر و ادب " مطرح شد، کسانی که به شدت در پی تحقق این نامگذاری بودند، به باور من، بیش از آن که اهل شعر بوده و دغدغه ی فرهنگ را داشته باشند، بیشتر از جنس سیاست بودند و شاید انگیزه های جناحی و انتخاباتی بر ذهن شان حاکم بود !

آن جماعت چند نفره، از قبل، مناسبت آن، یعنی همین روز درگذشت استاد شهریار ( که به تازگی رخت بربسته و به سرای باقی پیوسته بود ) را انتخاب کرده بودند و اکنون در پی جمع آوری آرای موافق بمنظور تائید و زمینه سازی، برای رسمیت بخشیدن به همین مطلب و همین معنا بودند !

به گمان من، این نامگذاری بیش از آنکه مبتنی بر اهمیت دادن به شان، جایگاه و خاستگاه شعر ( به عنوان هنر اول فرهنگ فارسی و مردم ایران زمین ) باشد، نشات گرفته از خواست و امیال دیگری بود که فرصت پرداختن به آن، مجال دیگری را طلب می کند .

به اشاره گفته باشم، خود من، که یکی از علاقه مندان جدی شهریار بوده و هنوز هم احترام و ارزش خاصی برای این شاعر بزرگ ( البته در جایگاه خود ) قائل هستم، در همان روزگار با این نامگذاری به این مناسبت، موافق نبودم ! چرا که در صدرنشینی شعرفارسی، تا بزرگانی چون " فردوسی " و "سعدی" و " مولانا " و " حافظ " را داریم، در هیچ نام دیگری این شایستگی و قابلیت را سراغ نداریم که داعیه ی همنشینی با آن قله های سترگ و سرفراز شعر فارسی را داشته باشد .

از سوی دیگر و در شعر امروز، اگر بخواهیم تاثیرگذار ترین شاعر را نام ببریم، بی تردید از نام درخشان " نیمایوشیج " و دستاورد شگرفش در عرضه ی طرحی نو، برای بالندگی هر چه بیشتر و شکوفائی حیرت انگیز شعر فارسی، نمی توان به سادگی گذشت ! همان کار سترگی که حتی همین "شهریار بزرگ " هم به استقبالش رفت و چندین شعر برجسته اش را در همین قالب پیشنهادی " نیما " سرود !

اهل ادب و دلبستگان جان آشنای شعر فارسی، نه تنها چیزی را به جایگاه استاد شهریار اضافه نکرد، بلکه خراش هایی را نیز، به تراش موزون و چشم نواز آن نام و آن قامت درخشان غزل امروز و سراینده ی والا مرتبه ی شعرهای " حیدر بابا "، " پیام انیشتن " ، " ای وای مادم " و.... وارد آورد !

به هر صورت، سعی مردان سیاست، نتیجه اش آن شد تا روز 27 شهریور ( روز در گذشت استاد شهریار ) با همین عنوان " روز شعر و ادب " تصویب و در تقویم ها ثبت گردید و از آن پس همه ساله آئین هائی اداری و ضیافت هائی دولتی ( آن هم با میزبانی دستگاه های فرهنگ رسمی کشور، عموما با پرچمداری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار ) می شود، بی آنکه اغلب شاعران وارسته، جماعت جدی اهل شعر و علاقه مندان فرهیخته ی عرصهی فرهنگ، دل و دستی گشاده، برای استقبال از این مناسبت ها و رغبتی دلخواه، برای حضور و همکاری با برنامه های فرمایشی "روز شعر و ادب" از خود نشان داده باشند !

چه بهتر بود اگر داعیه داران این نام گذاری نا سنجیده و چالش برانگیز، در همان ایام، می پذیرفتند تا روز درگذشت این شاعر را به نام " روز شهریار " و یا " روز بزرگداشت استاد شهریار " نام گذاری کنند و " روز شعر و ادب " را به یکی از اسطوره های جهانی شعر فارسی و یکی از نام های شایسته و سزاواری که به برخی از آن ها اشاره شد، اختصاص می دادند، در چنان حالتی، این نام گذاری در بین همگان مقبولیت می یافت و لاجرم بر دل ها نیز می نشست، نه چون اکنون که بسیاری از این مناسبت، روی برمی گردانند و همچنان این نامگذاری را نمی پذیرند !

با این حال و به قول معروف " جلو ضرر را از هرکجا بگیرند ، نفع است " هنوز خیلی دیر نشده است " با خردمندی و درایت ، می توان اشکال را قبول کرد، قدم پیش گذاشت و این " اشتباه فاحش ! " را، اصلاح کرد !

محمدرضا عبدالملکیان
شهریور ماه 1396

194519